Krytyka 31.12.2021 10 min

MAGAZYNSZUM.PL: TOP 2021

Redakcja

udostępnij — facebook twitter/x link

pobierz .pdf

„Objęcie Zachęty”, 16.12.2021, Warszawa, fot. Jakub Celej

Miniony właśnie rok nie należał – znowu – do najlżejszych. Pandemia, pogłębiająca się kontrrewolucja kulturalna, podziały społeczne, kryzys na granicy, sytuacja polityczna w Białorusi – wszystko to sprawiało, że w roku 2021 królowała sztuka zaangażowana, czule i czujnie reagująca na kolejne zmiany, kryzysy i przesilenia. Ale nie tylko – w sumie to był obfity rok; działo się dużo i działo się dobrze, w całej Polsce. Można powiedzieć, że to byłby świetny rok – gdyby nie był tak beznadziejny.

Ten paradoks widać także w „Szumie”. W wydaniach drukowanych zamieściliśmy cztery przekrojowe analizy pod wspólnym szyldem „10/20” – to nasza próba podsumowania dekady, jej zrozumienia i wstępnego sproblematyzowania. W ramach tego cyklu Aleksy Wójtowicz próbował zdiagnozować kondycję nowego pokolenia artystycznego, którego wrażliwość kształtowała się w obliczu narastającego zwrotu konserwatywnego. Ponadto wspólnymi siłami przygotowaliśmy dla was redakcyjny wybór najważniejszych wystaw dekady, a Wiktoria Kozioł opublikowała szeroko komentowaną analizę środowiska konserwatywnego. Cykl zamyka tekst Jakuba Dąbrowskiego Wolność sztuki 2010–2020 albo o kulminacji wielkiej smuty, uzmysławiający, że opresja obecnie doświadczana przez artystki i artystów nie jest dziełem tylko jednej formacji politycznej i zaczęła się przed 2015 rokiem.

Poza tym opublikowaliśmy blisko 50 recenzji oraz kilkadziesiąt pogłębionych omówień wystaw, a także wywiadów, sylwetek (oraz prac) najciekawszych artystów i artystów, w końcu zjawisk z regionu w dziale „Blok”. Jedyna chyba krytyczna recenzja Kierunku zwiedzania Marcina Wichy (ale za to pióra prof. Marii Poprzęckiej), Czyste białe dłonie. Wstęp do dyskusji o dekolonizacji polskich muzeów Doroty Jagody Michalskiej, artykuły o plenerach krytycznych Marcina Polaka (Sokołowsko) i Anny Ptak (Opolno 2071) – to tylko kilka z ważnych dla nas tekstów z roku 2021. Okładkę pierwszego zeszłorocznego numeru zdobi zdjęcie Archiwum Protestów Publicznych, numeru ostatniego – obraz Marcina Maciejowskiego Strajk (za fb Ogólnopolski Strajk Kobiet). Cóż, taki mamy klimat.

W internecie też nie próżnowaliśmy. Tu – poza recenzjami, wywiadami, codwutygodniową audycją „Godzina Szumu” (na falach Radia Kapitał) i materiałami wizualnymi – szczególnie ważne były dla nas materiały dotyczące kontrowersji wokół Artystycznej Podróży Hestii oraz zmiany na fotelu dyrektorskim w Zachęcie. Statystyki pokazują, że były to teksty ważne również dla naszych czytelników i czytelniczek. Które jeszcze? Poniżej przedstawiamy coroczne zestawienie tekstów, które czytałyście i czytaliście najchętniej. Jak zwykle nie braliśmy pod uwagę rankingów, podsumowań, materiałów nadesłanych, zapowiedzi wystaw („Na Dobry Początek), materiałów wizualnych („Do Zobaczenia”), listów do redakcji i działu „News”, który – jako że niestety żyjemy w ciekawych czasach – był czytany bardzo chętnie. Uwzględniamy natomiast trzy „long reads” i trzy teksty z 2020 roku, do których wracaliście najchętniej.

Statystyki w kulturze znaczą niewiele – najchętniej czytane teksty to przecież nie tylko te najbardziej wartościowe. Z pewnością jednak mówią coś o czasach, w których jesteśmy zanurzeni. Dziękujemy za współpracę wszystkim czytelniczkom i czytelnikom, autorom i autorkom w roku 2021. Do napisania i przeczytania w 2022!