SZUM
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
Do zobaczenia 01.11.2015 5 min

„Michalina zuch dziewczyna” przy ulicy Zachodniej 27A w Łodzi

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Instalacja należy do serii prac Invisible inVisible / Niewidzialne widzialnego realizowanych w ramach projektu artystyczno-badawczego.

Są to instalacje związane z architekturą, konkretnie z opuszczonymi domami lub innymi obiektami, które przestały pełnić dawną funkcję, a jeszcze nie znaleziono dla nich nowego przeznaczenia. Takie miejsca mają w sobie coś tajemniczego, też niebezpiecznego, choć dla wielu przechodniów stają się przeźroczyste lub po prostu drażnią ich swoją nieprzystawalnością do reszty okolicy, rażą poczucie estetyki. Podobnie jest z historiami kobiet, które stają się punktem wyjścia do realizacji artystycznych.

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Interesują mnie postacie niejednoznaczne, którym udało się czegoś dokonać, zaistnieć w historii miasta, dzielnicy, regionu, ale posiadające „rysę” na biografii, która nie pozwala zakwalifikować ich jednoznacznie do grona bohaterek, którym wystawia się pomniki. Interesują mnie także postacie trudne do interpretacji, tajemnicze, pozostające na marginesie, których losy wydają się ważne z perspektywy współczesnych dyskursów kultury.

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Instalacja przy ul. Zachodniej 27 A, inspirowana jest postacią Michaliny Tatarkówny Majkowskiej – łódzkiej włókniarki, która na przełomie lat 50/60. rządziła Łodzią. Tatarkówna-Majkowska ur. w 27.09.1908 r. związana była ze środowiskiem komunistycznym. W wieku trzech lat straciła matkę, do pierwszej pracy w fabryce poszła jako 14-letnia dziewczyna. Niezwykła umiejętność zjednywania sobie ludzi w połączeniu ze stanowczym charakterem, a może nie bez znaczenia była też jej uroda, spowodowały, że szybko zrobiła karierę w PPR i potem w PZPR. W latach 50. i 60. była kolejno I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Łodzi i I sekretarzem KW PZPR dla miasta Łodzi.

Postać Tatarkówny-Majkowskiej, jaka wyłania się ze wspomnień jej współczesnych oraz źródeł archiwalnych, daleko jednak odbiega od wizerunku tzw. „partyjnego betonu”. Mimo, iż to dzięki jej staraniom zrekonstruowano zniszczony przez hitlerowców pomnik Kościuszki, na terenie obozu Radogoszcz stworzono mauzoleum, wybudowano nowoczesne jak na tamte czasy osiedla, Michalina Tatarkówna-Majkowska nie istnieje w zbiorowej pamięci łodzian.

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Instalacja przy ul. Zachodniej 27 A składa się z napisu-gry słów „Michalina zuch dziewczyna” oraz ażurowych tkanin. Hasło nawiązuje do radzieckiego filmu K. Judina z 1938 r., którego polski tytuł brzmi „Zuch dziewczyna”, a w rosyjskiej wersji „diewuszka z charaktierom”, co również jest znaczące.

Napis został powtórzony trzy razy, w różnym szyku zdania. Poprzez zanikanie fragmentów słów, wyłaniają się nowe, jak „czyn” czy „duch”. Na budynku zostały też umieszczone ażurowe, koronkowe flagi. W oknach są zamontowane ażurowe struktury nawiązujące do rękodzieła oraz pajęczej sieci. Motyw pajęczyny nawiązuje do Arachne – „matronki” prządek.

Komunistyczne idee, w które Tatarkówna-Majkowska zapewne szczerze wierzyła, zagmatwały się w niekompetencji i prywatnych interesach aparatczyków trzymających władzę w totalitarnym państwie. W tę plątaninę wpleciony został życiorys Tatarkówny Majkowskiej, a dziś trudno rozwikłać i rozstrzygnąć tzw. kontrowersje wokół jej osoby. (tekst: Anka Leśniak)

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27 A

Przypisy

Stopka

Osoby artystyczne
Anna Leśniak
Wystawa
Michalina zuch dziewczyna
Miejsce
ul. Zachodnia 27 A, Łódź
Fotografie
Eliza Gaust, Anna Leśniak
Strona internetowa
invisiblewomen.info
Indeks
Anna Leśniak Łódź

Najczęściej czytane

1
Krytyka 04.07.2025

Pejzaże, opowieści. O filmach Anki i Wilhelma Sasnalów

Portret Mateusz Górniak
2
Krytyka 27.06.2025

Szukając Kozyry. „Rewizja procesu Jezusa” w Narodowym Starym Teatrze i „Nie odwracaj wzroku” w MuFo

Portret Anna Pajęcka
3
Eseje 04.07.2025

Cynizm – czyli jak uciec przed kontekstem

Portret Łukasz Białkowski
4
Na Dobry Początek 30.06.2025

30 czerwca – 6 lipca

Redakcja
5
News 08.07.2025

Daniel Muzyczuk dyrektorem Muzeum Sztuki w Łodzi

Redakcja
6
Na Dobry Początek 07.07.2025

7–13 lipca

Redakcja

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„Michalina zuch dziewczyna” przy ulicy Zachodniej 27A w Łodzi — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności