„Kongres Marzycielek” Agaty Zbylut i Iwony Demko w Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/53-fot.-agata-zbylut-1440x960.jpg)
W 2019 roku Iwona Demko i Agata Zbylut zostały zaproszone do stworzenia wspólnej wystawy w Galerii EL. Artystki podczas swojego pierwszego pobytu w Elblągu zwróciły uwagę na formy przestrzenne – metalowe obiekty, które tak silnie wrosły w tkankę miasta, że dla większości elblążan stały się niemalże niezauważalne. Dla nich zaś – okazały się inspiracją do pomysłu na sfotografowanie się przy wszystkich rzeźbach wchodzących w zbiór Otwartej Galerii, co więcej, także do zachęcenia mieszkańców do wykonania sobie zdjęć z formami. Artystki urzekła zamieszczona w jubileuszowej publikacji, dotyczącej 50-lecia I Biennale Form Przestrzennych – galeria czarno-białych zdjęć z lat 60. i początku lat 70. XX w., ukazujących mieszkanki i mieszkańców Elbląga, fotografujących się przy powstałych wówczas formach. Odświętne ubrania, wyszukane pozy, sugerują, że zdjęcia te zostały w większości wykonane podczas niedzielnych spacerów.
„Archiwalne czarno-białe zdjęcia, odnalezione przez Karinę Dzieweczyńską i opublikowane w jubileuszowym katalogu, przedstawiają ludzi szczęśliwych. Dokładnie tak wyglądały domowe albumy w epoce fotografii analogowej i tak zazwyczaj wyglądają dzisiaj nasze kolekcje zdjęć umieszczone na profilach społecznościowych. To w najprostszej linii przodkowie współczesnych selfie. Dlatego też do współpracy przy projekcie zapraszamy współczesne marzycielki – instagramowe i facebookowe influencerki i influencerów oraz wszystkich tych, którzy są aktywni w mediach społecznościowych. Chciałybyśmy chociaż na chwilę powrócić do mody na fotografowanie się z rzeźbami i umieszczanie tych zdjęć na własnych profilach z wpisem #KONGRESMARZYCIELEK” – tak zwerbalizowały swoje intencje Iwona Demko i Agata Zbylut. Zaś tytuł planowanej wystawy artystki zaczerpnęły z IV Biennale, które w 1971 roku odbyło się pod hasłem „Zjazdu Marzycieli”.
Iwona Demko, jako absolwentka wydziału rzeźby, której to medium jest szczególnie bliskie, podkreśliła także istotę wyjścia ze sztuką w przestrzeń publiczną: „Będąc młodą rzeźbiarką, marzyłam o polskich miastach wypełnionych współczesnymi rzeźbami, na wzór miast, jakie widziałam podczas jednego z moich wyjazdów do Holandii. Bardzo bliskie jest mi zdanie, które Gerard Kwiatkowski napisał w tekście programowym z 1965 roku: «[…] dzieła sztuki wyjdą z ciasnych ram muzeów i sal wystawowych, staną się naszą codziennością, by kształtować i uwrażliwiać współczesnego człowieka». Dlatego elbląskie formy przestrzenne wzbudzają we mnie szczególnego rodzaju poruszenie”.
Na apel artystek odpowiedziało wiele osób, zamieszczając w mediach społecznościowych na swoich profilach oznaczone hasztagiem #KONGRESMARZYCIELEK, różnorodne zdjęcia z formami przestrzennymi. Pandemia i remont Galerii wpłynęły na wydłużenie projektu w czasie i przeistoczyły go w kilkuletnią współpracę artystek z Galerią EL, które kilka razy pojawiły się w Elblągu, by sfotografować się z wszystkimi obiektami rzeźbiarskimi, należącymi do Otwartej Galerii, zachęcając tym samym lokalną społeczność do interakcji z formami i odkrywania ich na nowo. Wkładając mini, brokaty, cekiny oraz wysokie szpilki, artystki przekornie bawiły się wizerunkiem osoby zajmującej stanowisko wykładowczyni wyższej uczelni i prowokowały zestawieniem wyglądu tej osoby z jej profesorskim tytułem naukowym. Zburzyły tym samym schematyczne, standardowe postrzeganie przez społeczeństwo powagi zajmowanego stanowiska i doniosłego znaczenia pozycji profesorki w świecie naukowym. Włączając w projekt kuratorkę – poprzez zaangażowanie we wspólne fotografowanie się z formami – z obserwatorki i koordynatorki zadania uczyniły ją także niejako bohaterką projektu.
![CS GEL 06_fot_Wiktor_Piskorz](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-06-fot-wiktor-piskorz-1440x934.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-06-fot-wiktor-piskorz-200x130.jpg)
![51 fot. Agata Zbylut](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/51-fot.-agata-zbylut-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/51-fot.-agata-zbylut-200x133.jpg)
![CS GEL 14_fot_Wiktor_Piskorz](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-14-fot-wiktor-piskorz-1440x961.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-14-fot-wiktor-piskorz-200x133.jpg)
![CS GEL 05_fot_Wiktor_Piskorz](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-05-fot-wiktor-piskorz-1440x881.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-05-fot-wiktor-piskorz-200x122.jpg)
![CS GEL 04_fot_Wiktor_Piskorz](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-04-fot-wiktor-piskorz-1440x847.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/cs-gel-04-fot-wiktor-piskorz-200x118.jpg)
![48 fot. Agata Zbylut](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/48-fot.-agata-zbylut-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/48-fot.-agata-zbylut-200x133.jpg)
Integralną częścią Kongresu Marzycielek było także podjęcie przez Iwonę Demko działań na platformie obywatelskiej jaką jest Wikipedia Polska, czyli wolna encyklopedia, którą każdy z nas może redagować oraz jej siostrzany projekt Wikimedia Commons, w którym z kolei zamieszczane są wszystkie zdjęcia, które możemy odnaleźć w Wikipedii. Założeniem pomysłu artystek była popularyzacja dokumentacji zbioru Otwartej Galerii Form Przestrzennych w Wikimedii Commons. Zdjęcia zamieszczone na Wikimedii Commons funkcjonują na wolnej licencji, co oznacza, że każdy z nas może z nich bezpłatnie skorzystać, umieszczając je np. w artykule naukowym, bądź w publikacji – wydanych również w druku.
Artystki fotografując się z formami przestrzennymi, powstałymi podczas trzech pierwszych edycji Biennale, jak i z powstałymi w latach późniejszych obiektami metalowymi, należącymi także do zbioru Otwartej Galerii (liczącego razem 56 rzeźb), wykonały przy wszystkich tych obiektach dodatkowe zdjęcia, z myślą o zamieszczeniu ich właśnie w przestrzeni internetowej. Każde z tych zdjęć, opublikowane w wysokiej rozdzielczości, zostało dokładnie opisane; zawiera ono informacje kto jest autorem/autorką danej rzeźby, jej datę powstania, tytuł (o ile dana praca tytuł posiada). Przy każdym z nich dodana została lokalizacja. Zdjęcia zaszeregowane są w dwóch kategoriach: „Rzeźby w Elblągu” i „Biennale Form Przestrzennych w Elblągu”. Na zdjęciach tych dominują przede wszystkim metalowe obiekty – zaprezentowane w całej okazałości, niemniej równie istotne są także bohaterki drugiego planu, którymi są artystki oraz zaproszone przez nie do wspólnego fotografowania się inne osoby. Na dalszym planie „pozują” – niczym przypadkowi przechodnie – lub ukrywają się za rzeźbami. W ten tricksterski sposób zwiększają swą szansę na to, że trafią do „podręczników” o sztuce, spełniając tym samym marzenie wielu artystów i artystek. Zdjęcia z bohaterkami drugiego planu trafiły również do galerii zdjęć przy artykule „Biennale Form Przestrzennych w Elblągu”. Co więcej, edycji poddane zostały także pojedyncze biogramy artystek i artystów (33 artykuły), których prace rzeźbiarskie znajdują się w przestrzeni publicznej Elbląga. Przy każdej nocie biograficznej dodana została informacja o obiekcie rzeźbiarskim oraz wstawione jego zdjęcie, wykonane przez artystki podczas realizacji projektu Kongresu Marzycielek.
![01_forma_Artura_Brunsza_fot_A.Zbylut](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/01-forma-artura-brunsza-fot-a.zbylut-1366x2048.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/01-forma-artura-brunsza-fot-a.zbylut-133x200.jpg)
![04_forma_Bohdana_Załęskiego_fot_A.Zbylut](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/04-forma-bohdana-zaleskiego-fot-a.zbylut-1365x2048.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/04-forma-bohdana-zaleskiego-fot-a.zbylut-133x200.jpg)
![03_forma_Wandy_Gołkowskiej_fot_A.Zbylut](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/03-forma-wandy-golkowskiej-fot-a.zbylut-1366x2048.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/03/03-forma-wandy-golkowskiej-fot-a.zbylut-133x200.jpg)
Przykłady kilku powyżej opisanych interwencji artystycznych, dokonanych przez Iwonę Demko w Wikipedii i Wikimedii Commons:
Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, Jan Ziemski, forma przestrzenna, Elbląg, Antoni Starczewski, forma przestrzenna, Elbląg.
Wystawa podsumowująca kilkuletni projekt Kongres Marzycielek prezentuje trzy grupy zdjęć: pierwszą – stanowią archiwalne zdjęcia z lat 60. i 70. XX wieku, będące źródłem inspiracji dla Kongresu Marzycielek; drugą – te, na których artystki sfotografowały się przy wszystkich formach przestrzennych z Biennale oraz przy rzeźbach powstałych w latach późniejszych, które w całości stanowią zbiór Otwartej Galerii; trzecią – selfie z formami, zamieszczone w mediach społecznościowych i oznaczone hasłem #KONGRESMARZYCIELEK, wykonane przez uczestniczki i uczestników zachęconych do udziału w projekcie. Te ostatnie – z myślą o ich autorkach i autorach – wydrukowane zostały na samoprzylepnym materiale i naklejone na zasłony, z których podczas finisażu będą mogły zostać – przez właścicielki i właścicieli selfie – zabrane.
Ekspozycję uzupełniają zachowane z 1965 roku modele trzech form przestrzennych – autorstwa Artura Brunsza, Jerzego Lengiewicza i Henryka Stażewskiego, jak również kilka innych modeli rzeźb powstałych w latach późniejszych, należących do zbioru Otwartej Galerii.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Iwona Demko, Agata Zbylut
- Wystawa
- Kongres Marzycielek
- Miejsce
- Centrum Sztuki Galeria EL, Elbląg
- Czas trwania
- 3.03–24.04.2022
- Osoba kuratorska
- Karina Dzieweczyńska
- Fotografie
- Agata Zbylut, Wiktor Piskorz
- Strona internetowa
- galeria-el.pl/project/kongres-marzycielek-agata-zbylut-i-iwona-demko/