Zbigniew Dłubak w Circulo de Bellas Artes w Madrycie

Motywem przewodnim tegorocznego międzynarodowego festiwalu fotografii Photoespaña jest ciało i jego fotograficzne reprezentacje. Fundacja Archeologia Fotografii na zaproszenie kuratora festiwalu, Gerardo Mosquery, przygotowała indywidualną wystawę Zbigniewa Dłubaka pokazującą serie aktów z lat 70. oraz na nieco wcześniejsze „Ikonosfery”.

Zbigniew Dłubak, jeden z najważniejszych polskich fotografów powojennej awangardy, nad tematem aktu zaczął pracować około 1958 roku. Akt kobiecy pozostał głównym motywem w jego twórczości fotograficznej do końca jego aktywności artystycznej. Nie był on jednak nigdy uważany za specjalistę od aktu. Paradoks ten można tłumaczyć tym, że akty Dłubaka były zawsze poddane logice modernizmu – służyły wypowiedziom na temat języka fotografii, struktury powstawania i odczytywania znaczeń czy mechanizmów działania odbioru wzrokowego. Zagadnienia te wysuwane na pierwszy plan, przesłaniały fakt, że owe teoretyczne rozważania prowadzone są na fotografiach nagiego kobiecego ciała. Kiedy Zbigniew Dłubak realizował pierwsze projekty artystyczne  oparte na seriach aktów kobiecych, rewolucja w myśleniu i mówieniu o ciele właśnie się dokonywała. Nie miała ona jednak szerokiego oddźwięku w Polsce ani szczególnego wpływu na twórczość tego autora. Rzeczywisty kontekst dla Ikonosfer i Gestykulacji  to szeroko rozumiany modernizm, z jego zainteresowaniem specyfiką medium, strukturalizmem i autonomią sztuki. Od samego początku fotograficzna praca Dłubaka nad ciałem kobiety jest bardzo analityczna, kadry są oszczędne, zgeometryzowane, budowane na fragmencie. Przez zabiegi abstrahujące oraz wprowadzenie symetrii i powtórzenia ich erotyzm zostaje wyparty, podobnie jak ukryty zostaje wymiar władzy w relacji artysta-modelka. Na pierwszy plan wysunięty jest mechanizm działania fotograficznej reprezentacji oraz znak odarty ze znaczenia, znak pusty. Wystawa wydobywa te właśnie wątki z obszernego dorobku artysty. Wybór prac z lat 1970-1978, p.t. Gestykulacje, które były wykonane w bardzo wielu wariantach z wieloma modelkami oraz szkice i dokumentacja  trzech instalacji fotograficznych p.t. „Ikonosfery”, które powstawały w latach 1967-1971, pokazuje wyjątkowo konsekwentną i rygorystyczną pracę z kobiecym ciałem.