SZUM
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
Do zobaczenia 17.04.2018 2 min

„Międzywartości” Jana Berdyszaka w MCSW „Elektrownia”

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy

Twórczość Jana Berdyszaka jest jednym z najwybitniejszych zjawisk sztuki nowoczesnej i ponowoczesnej w kraju i na świecie. Ukształtowana w wyniku dialogu między dociekaniami, intencjami a dziełami, wskazuje na zdolność do wielkiej syntezy i wnikliwej analizy każdego działania artysty. Artysta wypowiadał się w różnych dziedzinach: grafice, malarstwie i rysunku, realizował obiekty przestrzenne, tworzył instalacje i scenografie teatralne. Zajmował się problemami obiektu, przestrzeni, przezroczystości, światła, ciemności i cienia; nieobecności, niewyraźności i dysbarwności. Uprawiał refleksję teoretyczną, w której analizę sztuki przesuwał do nieprzeczuwalnych przed nim granic. Te działania wynikają z przekonania twórcy, iż każda myśl ludzka pochodząca ze sztuki czy też włączona w zakres filozofii poszerza przestrzeń naszego rozumienia świata i siebie, naszej wyobraźni i relacji z innymi ludźmi, a dzieło i realizowane przez nie wartości – mogą stać się sposobem doświadczania świata.

Jan Berdyszak realizował prace w cyklach. W ich obrębie stosował różne modyfikacje interesującego go zagadnienia, a związki pomiędzy poszczególnymi pracami, ich następstwa i współwystępowanie, składały się na całość wypowiedzi. Pytania i problemy sygnalizowane w jednym cyklu prac niczym most prowadzą do innych cykli i intuicji tylko pozornie odległych. Niektóre nigdy się nie kończą. Pozostając w formie pytania stwarzają sytuację otwarcia dla dalszych poszukiwań.
Z obszernej twórczości Jana Berdyszaka, trwającej nieprzerwanie od początku lat 60. XX wieku do 2014 roku, do prezentacji w MCSW Elektrownia wybrano jeden z wielu problemów. Wystawa zatytułowana Międzywartości podejmuje problem obecności człowieka w kontekście jego relacji ze światem – bowiem międzywartości – to w rozumieniu artysty sieć możliwych powiązań, relacji i stanów w dziele i u odbiorcy.

Jan Berdyszak, „Belka porozumienia”, 1988-1989, z kolekcji Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy
Jan Berdyszak, „Powłoki”, 2002, kolekcja prywatna
Jan Berdyszak, z cyklu „Belki”: „Taran dwustronny”, 1990, kolekcja prywatna (z prawej); z cyklu „Belki”: „Ściany”, 1990, kolekcja prywatna (z lewej)
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy
Jan Berdyszak, „Stany moralności”, 1986, kolekcja prywatna
Jan Berdyszak, Jan Berdyszak, „Stany moralności”, 1986, kolekcja prywatna
Jan Berdyszak, z cyklu „Belki”: „Tratwa płomieni”, 1989, z kolekcji Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie. Galeria 72 (z lewej); „Belka”, 1990, z kolekcji Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie. Galeria 72 (z prawej)
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy
Jan Berdyszak, „Międzywartości”, widok wystawy

W twórczości Jana Berdyszaka nie ma takiej wizualizacji postaci ludzkiej, jaką znamy z bardzo przejmujących przykładów w historii sztuki. Taka decyzja wynika z przekonania artysty, iż najpełniej charakteryzuje człowieka jego świadomość. Człowiek i wartości, jakie z nim wiąże sztuka i filozofia, występuje jako element sprawczy, istnieje w jego sztuce – intencjonalnie. Artysta – człowiek, stawiający pytania o istnienie i sposoby jego przejawiania się.

Myśl moja – to ja, mój krótkotrwały stan istnienia, w którym moje władze poznawcze łączą mnie ze światem.

Tamara Woźniak-Książek

Przypisy

Stopka

Osoby artystyczne
Jan Berdyszak
Wystawa
Międzywartości
Miejsce
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu
Czas trwania
20.03–6.05.2018
Osoba kuratorska
Tamara Woźniak-Książek
Strona internetowa
elektrownia.art.pl
Indeks
Jan Berdyszak Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu Tamara Woźniak-Książek

Najczęściej czytane

1
Do zobaczenia 26.06.2025

„Wrzask z kąpieli w pianie 2” Zheni Stepanenko w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej

Redakcja
2
Na Dobry Początek 23.06.2025

23–29 czerwca

Redakcja
3
Krytyka 27.06.2025

Szukając Kozyry. „Rewizja procesu Jezusa” w Narodowym Starym Teatrze i „Nie odwracaj wzroku” w MuFo

Portret Anna Pajęcka
4
Krytyka 04.07.2025

Pejzaże, opowieści. O filmach Anki i Wilhelma Sasnalów

Portret Mateusz Górniak
5
Na Dobry Początek 30.06.2025

30 czerwca – 6 lipca

Redakcja
6
Eseje 04.07.2025

Cynizm – czyli jak uciec przed kontekstem

Portret Łukasz Białkowski

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„Międzywartości” Jana Berdyszaka w MCSW „Elektrownia” — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności