SZUM
SZUM
REKLAMA
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
Do zobaczenia 14.06.2022 2 min

„Którędy wyjść ze słowa” Antoniny Janus-Szybist w BWA Tarnów

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka

W opinii Mirona Białoszewskiego język jest niewystarczający, by wyrazić rzeczywistość. Potwierdza to kompozycją wierszy, użyciem znaków przestankowych, dekonstrukcją słów, mającą semantyczne konsekwencje. Szczególnie ważna w lekturze wierszy Białoszewskiego jest audialna wyobraźnia. Zmysł słuchu jest zatem nieodzowny, by „wyczytać” więcej. Dzięki temu zmysłowi „wychodzimy ze słowa”. Na zadane w wierszu pytanie, wykorzystane w tytule prezentacji: „którędy wyjść ze słowa?” szukamy, tak jak poeta, odpowiedzi. Czytając głośno tekst, starając się wyartykułować to, co „na oko” nie ma znaczenia, rozszerzamy płaszczyznę sensu. Rozszerzamy ją także dzięki grafii, wierszowemu (nie)uporządkowaniu, pauzom, które w tej poezji trudno nazwać brakiem dźwięku.

Kolejnym kierunkiem wyjścia ze słowa, skoro odpowiadamy na pytanie „którędy”, jest ścieżka obrazu. Choć horacjańska zasada ut pictura poesis zrodziła się w innym „środowisku”, to w kontekście tej wystawy wydaje się adekwatna. Czytamy, słuchamy dźwięków i widzimy obrazy. Paweł Dybel mówi o polimorficzności świata przedstawionego tej poezji. Jak pisze, „miast jednorodnego obrazu jakiejś rzeczywistości, mamy tu najczęściej do czynienia z różnymi obrazowymi strzępkami, aluzjami i skojarzeniami wyobraźniowymi, które odsyłają uwagę czytającego w kilku kierunkach naraz. Nakładają się na siebie, przeplatają, wiążą, tworzą często kilka równoległych szeregów asocjacyjnych”.

widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka
widok wystawy „Którędy wyjść ze słowa”, fot. Przemysław Sroka

Nie próbuję tej twórczości ilustrować, nie analizuję. Wsłuchuję się w brzmienie języka, podążając za obrazami, jakie powstały w reakcji na słowo. Niektóre wiersze czy fragmenty wywołały wyraźniejsze obrazy niż inne. Wybrałam je na własny użytek, dodałam swój obraz, zawłaszczyłam słowa, wplotłam we własny wymiar symboliczno-wizualny. Nie wiem, czy moja wizualizacja jest adekwatna do słów Białoszewskiego, może to język poety jest adekwatny do moich obrazów.
Antonina Janus-Szybist

Projekt realizowany w ramach badań naukowych na Wydziale Sztuki Akademii Nauk Stosowanych w Tarnowie.

Przypisy

Stopka

Osoby artystyczne
Antonina Janus-Szybist
Wystawa
Którędy wyjść ze słowa. Hommage à Białoszewski
Miejsce
BWA Tarnów
Czas trwania
14.05–12.06.2022
Fotografie
Przemysław Sroka
Strona internetowa
www.bwa.tarnow.pl/1,1101,wystawy,antonina-janus-szybist---ktoredy-wyjsc-ze-slowa-hommage-a-bialoszewski.html
Indeks
Antonina Janus-Szybist BWA Tarnów

Najczęściej czytane

1
Do zobaczenia 26.06.2025

„Wrzask z kąpieli w pianie 2” Zheni Stepanenko w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej

Redakcja
2
Na Dobry Początek 23.06.2025

23–29 czerwca

Redakcja
3
Krytyka 27.06.2025

Szukając Kozyry. „Rewizja procesu Jezusa” w Narodowym Starym Teatrze i „Nie odwracaj wzroku” w MuFo

Portret Anna Pajęcka
4
Na Dobry Początek 30.06.2025

30 czerwca – 6 lipca

Redakcja
5
Krytyka 04.07.2025

Pejzaże, opowieści. O filmach Anki i Wilhelma Sasnalów

Portret Mateusz Górniak
6
Eseje 04.07.2025

Cynizm – czyli jak uciec przed kontekstem

Portret Łukasz Białkowski

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„Którędy wyjść ze słowa” Antoniny Janus-Szybist w BWA Tarnów — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności