SZUM
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
NR 1/2023 Do zobaczenia 11.01.2023 3 min

„J/P/K Jasanský Polák Karny” w Galerii Arsenał w Białymstoku

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Lukáš Jasanský (1965) i Martin Polák (1966) należą do najbardziej cenionych współczesnych fotografów czeskich. Począwszy od lat 80. wspólnie tworzą rozbudowane cykle fotograficzne, opierające się na seryjności i powtórzeniach. Można opisać je jako jednocześnie dokumentalne i konceptualne. Bo chociaż Jasanský i Polák znajdują ich motywy przewodnie w otaczającej rzeczywistości i nadają im formę rzetelnej, zdystansowanej dokumentacji, to ostatecznie cykle te charakteryzuje ironiczny stosunek autorów do fotografowanych obiektów.

widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Tak było z dwoma poprzednimi zrealizowanymi w Polsce seriami Kościoły, kościoły (2012) dokumentowały formy architektoniczne współczesnych polskich świątyń, a Dyrektor i założyciel (2011) dzień z życia pracownika kultury w prowincjonalnym mieście. Absurd fotografowanych sytuacji uwidacznia się właśnie dzięki neutralności i rzeczowości serii oraz ich obszerności. Rytmiczna wręcz powtarzalność i nagromadzenie monotonnych, „niezaangażowanych” kadrów, powielających fotografowane obiekty i „niemal się z nimi utożsamiających”, budują subwersywne znaczenia dzieł czeskiego duetu. Jednak „moment przesunięcia znaczeń nie zawsze jest dla widza uchwytny”1.

widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

W 2019 roku Lukáš Jasanský i Martin Polák zrealizowali cykl fotografii, będący wynikiem ich przypadkowej wizyty w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku – instytucji prezentującej dorobek artystyczny urodzonego tutaj rzeźbiarza portrecisty. Znajdują się tu podobizny światowych artystów i naukowców, „zwykłych ludzi”, znajomych artysty i jego samego, przede wszystkim zaś Galeria wielkich Polaków. Ekspozycja, zaaranżowana w 1993 roku w XIX-wiecznej willi, ma nostalgiczny, anachroniczny charakter. Ten regionalny genius loci musiał przyciągnąć artystów, którzy od lat badają wizualne aspekty historii Europy Środkowej.

widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Wyłącznym tematem projektu zatytułowanego Jasanský Polák Karny są fotografowane frontalnie popiersia ze zbiorów Muzeum. Oeuvre Alfonsa Karnego (1901–1989), budowane przez niemal cały XX wiek, składa się prawie wyłącznie z rzeźbiarskich portretów, które sam artysta nazywał „głowami”.

widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
widok wystawy „J/P/K Jasanský Polák Karny”; fot.Tytus Szabelski-Różniak, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Na pewnym poziomie powtarzalność tej formy w twórczości Karnego odpowiada artystycznej strategii Jasanký’ego i Poláka. Nadając tej konsekwencji artysty znaczenie gestu konceptualnego, czeski duet umieszcza nazwisko Karnego wraz z własnymi w tytule cyklu. Ale chociaż przywodząca na myśl karty z muzealnego inwentarza seria zachowuje pozory obiektywności, prezentuje też elementy humorystyczne i dystans artystów, którzy pozostają nieufni wobec heroicznych narracji.

Jasanský i Polák są zainteresowani archiwizowaniem peryferyjnych historii. Dzięki temu mogli dać rzeźbiarzowi szansę na ostatnie międzynarodowe tournée, z którego fotografie powróciły do miasta na indywidualną wystawę w Galerii Arsenał. Prezentowane w Białymstoku mogą odnosić się do sposobów konstruowania lokalnych mitów i tożsamości.

 

[1] G. Dziamski, Sztuka publiczna, „Kultura i Społeczeństwo” 2005, nr 1.

Przypisy

Stopka

Osoby artystyczne
Lukáš Jasanský, Martin Polák, Alfons Karny
Wystawa
J/P/K Jasanský Polák Karny
Miejsce
Galeria Arsenał w Białymstoku
Czas trwania
2.12.2022 - 19.01.2023
Osoba kuratorska
Katarzyna Różniak-Szabelska
Fotografie
Tytus Szabelski-Różniak
Strona internetowa
galeria-arsenal.pl/wystawy/j-p-k-jasansky-polak-karny-1
Indeks
Alfons Karny Galeria Arsenał w Białymstoku Katarzyna Różniak-Szabelska Lukáš Jasanský Martin Polák

Najczęściej czytane

1
Do zobaczenia 26.06.2025

„Wrzask z kąpieli w pianie 2” Zheni Stepanenko w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej

Redakcja
2
Na Dobry Początek 23.06.2025

23–29 czerwca

Redakcja
3
Krytyka 27.06.2025

Szukając Kozyry. „Rewizja procesu Jezusa” w Narodowym Starym Teatrze i „Nie odwracaj wzroku” w MuFo

Portret Anna Pajęcka
4
Krytyka 04.07.2025

Pejzaże, opowieści. O filmach Anki i Wilhelma Sasnalów

Portret Mateusz Górniak
5
Na Dobry Początek 30.06.2025

30 czerwca – 6 lipca

Redakcja
6
Eseje 04.07.2025

Cynizm – czyli jak uciec przed kontekstem

Portret Łukasz Białkowski

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„J/P/K Jasanský Polák Karny” w Galerii Arsenał w Białymstoku — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności