„Fangor. Poza obraz” w Muzeum Narodowym w Gdańsku
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/8.-wojciech-fangor-bez-tytulu-1958-olej-na-plotnie-96-x-129-cm-muzeum-sztuki-w-lodzi--1440x1071.jpg)
Mogłoby się wydawać, że po stu latach od urodzin artysty i około siedmiu dekadach jego intensywnej pracy, twórczość Wojciecha Fangora została już dobrze rozpoznana. Tym bardziej, że w ciągu ostatnich dwóch dekad doczekał się w Polsce kilku wystaw o charakterze dużych retrospektyw. Co nowego zatem może wnieść do recepcji jego twórczości ekspozycja w Muzeum Narodowym w Gdańsku?
![_ALE0091](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0091-1440x936.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0091-200x130.jpg)
![_ALE0100](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0100-1440x987.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0100-200x137.jpg)
![_ALE0106](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0106-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0106-200x133.jpg)
![_ALE0107](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0107-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0107-200x133.jpg)
![_ALE0125](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0125-1440x926.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0125-200x129.jpg)
![_ALE0133](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0133-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/ale0133-200x133.jpg)
Proponujemy odczytanie dobrze znanego dorobku Fangora (abstrakcje z lat 50., 60. i 70. ubiegłego wieku) na nowo – w świetle uważnej i głębokiej retrospekcji. Bliskiemu oglądowi poddane zostały najwcześniejsze dzieła artysty oraz te pochodzące z pierwszych dekad jego twórczości, często mniej znane – od późnych lat 30. i okresu wojny, kiedy jako młody chłopak zaczynał naukę rysunku i malarstwa, przez lata powojenne i okres socrealistyczny, aż po radykalne zerwanie z figuratywnością i Studium przestrzeni z 1958 roku. Ważną częścią wystawy będą materiały archiwalne (kroniki filmowe, zdjęcia prywatne, wywiady z artystą), które zanurzą dzieła w kontekście historycznym i biograficznym. A ten dla narracji wystawy i lepszego zrozumienia twórczości Fangora wydaje się być kluczowy: zainteresowanie artysty już od najmłodszych lat i przez całe życie astronomią, doświadczenia II wojny światowej, uratowanie cudem od rozstrzelania, stalinowski reżim, który osadził ojca malarza w więzieniu z wyrokiem śmierci, emigracja na kilka dekad w 1961 roku. Takie dzieła jak Rozstrzelanie (1948), Krzyk, Proces czy Pałac kultury (powstające w okresie jego socrealistycznej twórczości, ale krytyczne wobec reżimu), czy gest radykalnego zerwania z figuracją po odwilży, by przejść do optycznych eksperymentów z płaszczyzną – pozwalają odczytać twórczość Fangora na nowo.
![Malarstwo Wojciecha Fangora](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/4.-wojciech-fangor-krzyk-1954-olej-na-plotnie-645-xx-50-cm-kolekcja-prywatna--1440x1831.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/4.-wojciech-fangor-krzyk-1954-olej-na-plotnie-645-xx-50-cm-kolekcja-prywatna--157x200.jpg)
![7. Wojciech Fangor, Uśmiech Piotra, 1958, olej na płótnie, 73 × 66 cm, kolekcja prywatna](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/7.-wojciech-fangor-usmiech-piotra-1958-olej-na-plotnie-73-xx-66-cm-kolekcja-prywatna--1440x1601.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/7.-wojciech-fangor-usmiech-piotra-1958-olej-na-plotnie-73-xx-66-cm-kolekcja-prywatna--180x200.jpg)
![18. Wojciech Fangor, Paryż 1964, AWF](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/18.-wojciech-fangor-paryz-1964-awf.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/18.-wojciech-fangor-paryz-1964-awf-172x200.jpg)
Najlepiej znany publiczności tzw. okres abstrakcyjny w rozwoju twórczym artysty, może okazać się w tym świetle czymś o wiele więcej niż niezwykle udanym intelektualno-malarskim eksperymentem, który przyniósł mu światową sławę. Może np. ujawnić swoje ukryte związki z zainteresowaniami astronomicznymi lub też objawić się nam jako swoista odwilżowa reakcja na „walec historii” czy forma ucieczki – niemalże zbieżna w czasie z emigracją. Najbardziej znane szerszemu gronu odbiorców abstrakcje z lat 60. zaczną więc tracić swoją formalistyczną niewinność. Na wystawie – dzięki współpracy z Fundacją Wojciecha Fangora – znalazły się też dzieła mało znane lub wręcz nigdy nie pokazywane, a mające znaczenie dla pełniejszego zrozumienia jego twórczości.
![11. Wojciech Fangor, M 39, 1969, olej na płótnie, 203 x 203 cm, kolekcja prywatna](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/11.-wojciech-fangor-m-39-1969-olej-na-plotnie-203-x-203-cm-kolekcja-prywatna--1440x1440.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/11.-wojciech-fangor-m-39-1969-olej-na-plotnie-203-x-203-cm-kolekcja-prywatna--200x200.jpg)
![10. Wojciech Fangor, MA 32, 1971, płótno, 142 x 142 cm, kolekcja prywatna](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/10.-wojciech-fangor-ma-32-1971-plotno-142-x-142-cm-kolekcja-prywatna--1440x1439.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2022/12/10.-wojciech-fangor-ma-32-1971-plotno-142-x-142-cm-kolekcja-prywatna--200x200.jpg)
Na ekspozycji zaprezentowano ponad 100 obrazów i 90 rysunków, plakaty oraz rzeźby ze wszystkich okresów twórczości Wojciecha Fangora.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Wojciech Fangor
- Wystawa
- Fangor. Poza obraz
- Miejsce
- Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Czas trwania
- 7.10.2022 – 12.03.2023
- Osoba kuratorska
- Wojciech Zmorzyński
- Strona internetowa
- www.mng.gda.pl/wystawy/fangor-poza-obraz/