„W?RLD(S)” – w ramach Triennale Rysunku w BWA we Wrocławiu
Paralaksa
W astronomii paralaksą nazywa się zjawisko pozornej zmiany położenia obiektu na sferze niebieskiej względem dalszych obiektów, wynikające ze zmiany miejsca obserwacji, spowodowanej przemieszczeniem się obserwatora. Można też założyć, że istnieje dwóch lub więcej obserwatorów śledzących wzrokiem odległy obiekt kosmiczny. Odwracając powyższą sytuację i spoglądając z odległej perspektywy na owych teoretycznych obserwatorów, okaże się, że widzimy nie tylko ich, ale też zmieniające się krajobrazy, sprzeczne emocje, konkurujące technologie i równoległe światy, w jakich żyją.
Światy
Chyba nie ma nic bardziej trywialnego niż stwierdzenie: „punkt widzenia zależy od punktu siedzenia”. Może to powiedzenie zostało ukute przez jednego ze wspomnianych wcześniej badaczy paralaksy, a może powiedział to ktoś, kto był zbyt uparty, aby się przesunąć. Niemniej faktycznie – mrówka nie spojrzy na świat oczami borsuka zjadającego mrowisko, borsuk nie wykaże się empatią wobec przecinającej jego teren autostrady, a człowiek rzadko kiedy jest w stanie postawić się w sytuacji drugiej osoby.
Rozmawiamy o różnych sprawach, mimo że większość konwersacji to niezgrabne tłumaczenia między językami. Oglądamy rozmaite wytwory kultury, mimo że nie mamy kompetencji, by je pojąć. Słuchamy piosenek, a nie rozumiemy tekstów. Przemieszczamy się codziennie pomiędzy światami, nie chcąc i nie potrafiąc dostrzec ich złożoności. Niezdolność i niechęć są natomiast katalizatorem rozmaitych antagonizmów. Łatwiej przecież powiedzieć: ONI są wstrętni niż ONI są różni. Łatwiej przecież krzyknąć, niż zastanowić się i wyartykułować złożoną wypowiedź. W tak rozedrganej i rozhuśtanej rzeczywistości wielu światów coraz trudniej o podmiotowość, a każda próba zdefiniowania czegokolwiek lub kogokolwiek jest raczej szamotaniną pomiędzy siłami większymi od jednostki.
Rysunek
Ale gdzie w tym wszystkim jest rysunek? – ktoś spyta. Rysunek pojawia się zawsze tam, gdzie brakuje słów, jako uniwersalna metoda komunikacji. Rysunek reaguje natychmiast, trafnie komentując i jest ekonomicznie egalitarny – w końcu wystarczy ołówek i kawałek kartki, aby coś narysować, coś napisać, coś zakomunikować.
Gdyby posłużyć się najprostszymi definicjami i wyrażać malarstwo poprzez kolor, rzeźbę poprzez materię, a architekturę poprzez przestrzeń, to jak określić rysunek i czy istnieją takie właściwości rysunku, które są przypisane tylko i wyłącznie do niego? A może wręcz przeciwnie – z powodu swojej demokratyczności, rysunek potrafi nienachalnie podkradać to, co najciekawsze w innych dziedzinach. W takim rozumieniu rysunek byłby twórczością w jakimś stopniu pasożytniczą, ale też negocjacyjną wobec pozostałych. Rysunek jako nienaprzykrzający się middle man, który często jest inicjatorem prac malarskich, rzeźbiarskich czy architektonicznych.
W?RLD(S)
Koncepcja wystawy W?RLD(S) jest ściśle związana z architekturą galerii BWA Wrocław Główny i jej dwóch skrzydeł przestrzeni wystawienniczych. Jedną część zajmuje świat jasny, drugą – ciemny. Nie są to opozycje. Jasność i ciemność sal niczego nie symbolizują. Nie ustawiają się też na przeciwnych biegunach dyskusji. Oba światy są różne, lecz o podobnych parametrach i skomponowane według podobnych zasad. W każdym ze skrzydeł galerii ci sami artyści i artystki zaprezentują prace w tożsamych punktach przestrzeni poszczególnych sal.
Różnice i podobieństwa pomiędzy światami widać dopiero poprzez drobne przesunięcia znaczeniowe i kontrasty. Czasem są to kontrasty wynikające z treści prac, innym razem – z formy. Niektóre realizacje igrają z iluzją lustrzanego odbicia, pewne z pojęciami negatywu i pozytywu. Na wystawie rysunek jest więc pod każdą postacią, pozycjonując się często jako punkt styczny w komunikacji pomiędzy różnymi i równoległymi światami. W oderwaniu od ciężaru rozwiązań formalnych staje się słowem, emocją oraz emancypacją.
Honza Zamojski
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Uri Aran, Zuza Golińska, Koji Kamoji, Bety Krňanská, David Krňanský, Hanna Krzysztofiak, Przemek Matecki, Zdzisław Nitka, Julia Scher, Aleksandra Ska, Daniel Stachowski, Juliusz Studnicki, Andrzej Szewczyk, Marcin Wicha + Marian Misiak, Zbiorowy
- Wystawa
- World(s)
- Miejsce
- BWA Wrocław
- Czas trwania
- 20.05–28.08.2022
- Osoba kuratorska
- Honza Zamojski
- Fotografie
- Małgorzata Kujda
- Strona internetowa
- bwa.wroc.pl/wydarzenie/worlds-wystawa-na-triennale-rysunku-wroclaw-2022/
- Indeks
- Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu Aleksandra Ska Andrzej Szewczyk Bety Krňanská BWA Wrocław Daniel Stachowski David Krňanský Hanna Krzysztofiak Honza Zamojski Julia Scher Juliusz Studnicki Koji Kamoji Marcin Wicha + Marian Misiak Przemek Matecki Uri Aran Zbiorowy Zdzisław Nitka Zuza Golińska
