„Vot ken you mach?” w Muzeum Współczesnym Wrocław

Haim Maor, Mame Lushen / mother’s Tongue.Language [in Yiddish], instalacja, 2006-2007, dzięki uprzejmości artystki

Pierwsza część wystawy Vot ken you mach?, dotyczącej żydowskiej tożsamości w dzisiejszej Europie, będącej inicjatywą Christiane Mennicke-Schwarz oraz Valentiny Marcenaro, została otwarta w Kunsthaus Dresden, w grudniu 2013 roku. Towarzyszył jej cykl wydarzeń – koncertów, performansów, spotkań oraz dyskusji.

Krystyna Piotrowska, Ćwiczenia z portretu a, b, grafika, 1980, dzięki uprzejmości artystki

Yael Vishnizki Levi, Wieża z kości słoniowej, instalacja, 2011, dzięki uprzejmości artystki

Claire Waffel, Wewnętrzna kurtyna, instalacja, 2013, dzięki uprzejmości artystki. W tle: Claire Waffel, Mowy, wideo, 2013, 17 min, dzięki uprzejmości artystki

Wystawa w MWW jest rozwinięciem tamtego projektu. Do udziału w niej zaprosiliśmy więcej artystów, m.in. z Bośni i Hercegowiny, Czech, Izraela oraz Polski.

Prezentowana na fasadzie Muzeum Współczesnego Wrocław praca Stanisław Dróżdża pt. Klepsydra jest ikoną zarówno dla Wrocławia, jak i polskiej poezji konkretnej. Tytułową „klepsydrę” tworzy kompozycja z umieszczonych w odpowiednim porządku słów „było”, „jest”, „będzie”. Klepsydra koresponduje z pracą Eliego Petela pt. HYHYHY (Might This Thing Be) z 2007 roku. Użyte przez Petela słowo „היהיה” (czyt. ha-jihje) zawiera dwie litery stanowiące trzon świętego tetragramu (יהוה), czyli dwie pierwsze litery Boskiego Imienia:י (Jod), ה (He), czyli יה (Jah). Można je odczytać na różne sposoby, odkrywając kolejne znaczenia. Słowo to pojawia się dwukrotnie w Biblii hebrajskiej (2 Krl 7,2 oraz 7,19): za pierwszym razem wyraża ono powątpiewanie, czy określone wydarzenie faktycznie nastąpi, za drugim jest przywołaniem tej samej wypowiedzi, gdy rzecz jednak nastąpiła. Tytułowy wyraz można jednak odczytywać również na inne sposoby, wprost albo wspak – na przykład jako „Hajo-haja” (dawno, dawno temu) bądź jako „Hi hi hi”, czyli drwiący chichot.

Paweł Althamer, Abram i Buruś, rzeźba, 2007, dzięki uprzejmości Fundacji Galerii Foksal w Warszawie. W tle: Haim Maor, Twarze Rasy i Pamięci, cykl zdjęć, 1988, 2009, dzięki uprzejmości artystki

Nikola Radić Lucati, Jak stoją, 14 fotografii, 2011, dzięki uprzejmości Galerii Piekary w Poznaniu

Technica Schweiz (Gergely László & Péter Rákosi), Bożek wsparcia, wideo, 2015, 22 min, dzięki uprzejmości artystów

Wiele spośród realizacji prezentowanych na pierwszej (drezdeńskiej) oraz drugiej (wrocławskiej) odsłonie wystawy Vot ken you mach? odnosi się do trudnej relacji pomiędzy przeszłością i teraźniejszością, a także przyszłością – co w przypadku historii Europy, zwłaszcza zaś Polski i Niemiec, wydaje się zrozumiałe. Wystawa kładzie nacisk na różnorakie strategie ewolucji tożsamości w popkulturze, nowe sceny kultury żydowskiej w Europie Wschodniej, rodzinne tajemnice i brak komunikacji pomiędzy pokoleniami, pamięć jako obowiązek, niepisany motyw żydowskiej zemsty w historii kultury oraz poszukiwania „normalnego” życia przez Żydów na co dzień.

Tamara Moyzes, Praga 7. Pomnik Holocaustu, dokumentacja performance, 2012, dzięki uprzejmości artystki

Yael Frank, Śpiąc w naszych łóżkach, instalacja, 2012, dzięki uprzejmości artystki oraz Galerii Labirynt w Lublinie

Dawid Marszewski, Rozgrzewka, wideo, 2015, 4 min., 11 sek, dzięki uprzejmości artysty. Karolina Freino, Murki i Piaskownice, instalacja, 2007, dzięki uprzejmości artystki

Michaela Meliá, Nostalgia, instalacja, 2012, dzięki uprzejmości artystki

Arys Waschsmuth, Shiavim, instalacja work-in-progress, 2013, dzięki uprzejmości artysty