„Plica polonica” w CSW Kronika w Bytomiu

Patrycja Orzechowska, 3P czyli Plica Polonica Poetica, instalacja – ceramika, różne rodzaje gliny, glina niepalona, pakuły lniane farbowane, ziemniaki, czarnoziem, 2014

Plica polonica to łacińska nazwa oznaczająca kołtun polski. Ma on w Polsce bogatą historię, znany był od czasów pogańskich, spotykany gdzieniegdzie jeszcze na początku XX wieku i choć „schorzenie” zwane kołtunem obserwowano także w innych krajach, to nigdzie nie występowało tak masowo, jak w Rzeczypospolitej. Stąd przekonanie, iż było to zjawisko charakterystyczne dla naszego społeczeństwa. Z kołtunem związane były liczne zabobony, ludowy przesąd zakazywał obcinania go, z obawy przed chorobą psychiczną czy ślepotą. Hodowanie na głowie tego sklejonego łojem i brudem pęku włosów chronić miało przed chorobami i diabłem.

Zbigniew Libera, Marynarki, seria fotografii, kolaż, 2005

Bogna Burska, Bitwa pod Grunwaldem, wideo found footage (materiał z 26 filmów fabularnych; konsultacje Michał Januszaniec, 2011

Wystawa Plica polonica, bazując na zjawisku oraz nawiązując do pejoratywnego znaczenia pojęcia, które wykształciło się w XIX wieku, ukazuje obecną sytuację Polski, w kontekście efektu zachodzących w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat procesów modernizacyjnych oraz towarzyszących im porażek i sukcesów. W dzisiejszej potransformacyjnej rzeczywistości słowo nabiera nowych znaczeń. Projekt stara się odnaleźć i zobrazować dzisiejszą „kołtunerię” kulturową, prezentując prace artystyczne, które jak papierek lakmusowy, ukazują kwestie najbliższe debacie społecznej, a także drugorzędne elementy codziennego życia: przyzwyczajenia, potrawy, rozgrywki sportowe, ikonosferę ulicy, pamiątki historyczne, polskie kino czy modę.

Jacek Niegoda, Nie męcz się, wideo, 2004

Krystyna Piotrowska, Jej włosy, wideo, 2011, Poduszka, obiekt, ludzkie włosy, 2014

Katarzyna Górna & Jakub Majmurek, Za standard złota też, wideo, 2014, kołtun druk cyfrowy

Pokazywane w Kronice prace artystów: Piotra Bujaka, Bogny Burskiej, Huberta Czerepoka, Mai Gordon, Katarzyny Górnej, Michała Korchowca, Jerzego Lewczyńskiego, Zbigniewa Libery, Jacka Niegody, Doroty Nieznalskiej, Patrycji Orzechowskiej, Krystyny Piotrowskiej, Stephanie Syjuco, Andrzeja Tobisa, Piotra Wysockiego, odnosząc się do pojęć obecnych w polskiej świadomości społecznej, stawiają pytania w dyskusji na temat naszego miejsca w kraju i na świecie oraz tworzą pejzaż współczesnej Polski widzianej z perspektyw małych „narracji”.

Plica Polonica, widok wystawy

Andrzej Tobis, A-Z Gabloty Edukacyjne, fotografia, obiekt, od 2006

Maya Gordon, Apetyt rośnie w miarę jedzenia, pastele oraz klip wideo i zdjęcia, 2014