Najciekawsze wystawy jesieni 2023
Białystok
Radykalne rodzicielstwo
17 listopada 2023 – 21 stycznia 2024
Temat rodzicielstwa widzianego przez pryzmat ekonomii troski i społecznej hojności podejmie otwierana w listopadzie w białostockim Arsenale wystawa Radykalne rodzicielstwo. W czasach nawarstwiających się kryzysów, w tym demograficznego, przy jednoczesnym ideologicznym i opresyjnym podejściu państwa do dzieci i rodzicielstwa, ekspozycja kuratorowana przez Elizę Urwanowicz-Rojecką będzie rozpatrywać fenomen rodzicielstwa z perspektywy indywidualnej i społecznej, zarazem traktując dzieci jako sprawcze i autonomiczne podmioty. Na wystawie zobaczymy prace m.in. Pameli Bożek, Jaśminy Wójcik, Cecylii Malik czy Lesi Khomenko.
Jaśmina Wójcik, „Dziecko Kompostu. Dziecko Nasiono”, 2022, tusz na papierze, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku
Bielsko-Biała
10. Foto Art Festiwal im. Andrzeja Batury
13–29 października
46. Biennale Malarstwa Bielska Jesień
9 listopada – 31 grudnia
W Bielsku-Białej tegoroczna jesień upłynie pod znakiem dwóch cyklicznych imprez. W październiku w przestrzeniach Galerii Bielskiej BWA oraz szeregu innych lokalizacji w mieście zobaczymy dziesiątą edycję zainaugurowanego przed dwoma dekadami przez parę bielskich fotografów Andrzeja i Inez Baturów Foto Art Festiwalu. Impreza nie ma hasła przewodniego, zamiast skupiać się na jednym obszarze stawia na prezentację całego przekroju interesujących zjawisk fotograficznych, tematów i konwencji, od reportażowych po eksperymentalne. W listopadzie wystartuje z kolei kolejna odsłona flagowego projektu BWA, czyli Bielskiej Jesieni. Smarowanie farbami po płótnie ewidentnie nie traci na popularności – do tegorocznej edycji konkursu napłynęło nieco ponad tysiąc zgłoszeń. Prace finałowe i zwycięskie wybierze spośród nich jury w składzie: Zdzisław Nitka, Aneta Rostkowska, Agata Smalcerz, Małgorzata Szymankiewicz i Aleksy Wójtowicz, a kuratorką wystawy finałowej będzie Ada Piekarska.
Bydgoszcz
Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy
Anna Bochenek, Hereditas Signa
5 września – 22 października
Leon Romanow, Malować i jeszcze raz malować
5 września – 12 listopada
Ewa Doroszenko, Jacek Doroszenko, Gesty akustyczne
13 października – 3 grudnia
Bydgoska galeria zaprezentuje w tym sezonie szereg wystaw indywidualnych. Już w tym tygodniu otworzy się pokaz Anny Bochenek Hereditas Signa, W swoich abstrakcyjnych kompozycjach artystka system tworzy malarskich znaków bazujący na jej własnych doświadczeniach i odczuwaniu określonych miejsc, jednocześnie pozostawiając osobom oglądającym przestrzeń na odnalezienie własnych punktów odniesienia. Równolegle otworzy się monograficzna wystawa nieżyjącego już, związanego z Bydgoszczą artysty Leona Romanowa. Zobaczymy na niej zarówno chronologicznie ułożony przekrój jego dorobku, jak i prywatne oblicze twórcy ujawniające się w fotografiach rodzinnych czy dokumentacjach życia artystycznego. W październiku otworzy się z kolei ekspozycja Ewy i Jacka Doroszenko opowiadająca o roli zmysłu słuchu w procesie doświadczania otoczenia.
19. MÓZG Festiwal
7–9 września
W tym tygodniu odbędzie się w Bydgoszczy tegoroczna edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej i Sztuk Wizualnych MÓZG Festiwal. W jego ramach zobaczymy realizacje artystek i artystów z całego świata poruszających się w obszarze muzyki współczesnej, sztuki performance oraz audio i wideo instalacji, w których muzyka odgrywa istotną rolę. Hasło przewodnie festiwalu w latach 2022–2025 brzmi Do Not Forget To Keep Your Mind Clear i odnosi się do nadmiaru oddziałujących na nas bodźców i informacji, nierzadko sprzecznych i fałszywych, oraz sposobów na zachowanie w tej sytuacji jasności umysłu.
9. Vintage Photo Festival
15–24 września
W przyszły piątek, 15 września, wystartuje z kolei dziewiąta edycja innego bydgoskiego festiwalu – poświęconego fotografii analogowej Vintage Photo Festival. Hasłem przewodnim tegorocznej odsłony będzie w nawiązaniu do obchodów roku Mikołaja Kopernika Obserwatorium. Prezentowane wystawy odnosić się jednak będą nie tylko do zjawisk astrofizycznych, ale i społecznych. Zobaczymy m.in. ekspozycję poświęconą Simonie Kossak, wystawę Edwarda Hartwiga czy opowieść o twórczości i życiu Nan Goldin z perspektywy reżyserki Laury Poitras, koncentrującą się na walce fotografki z farmaceutyczną dynastią Sacklerów, odpowiedzialną w dużej mierze za amerykańską epidemię opioidów.
Simona Kossak. Fot. Lech Wilczek, mat. pras. Vintage Photo Festival
Bytom
Centrum Sztuki Współczesnej Kronika
Julia Świtaj, Niewidy
Paweł Sobczak, Jeśli siebie nie poznasz
9 września – 20 października
Antypodręcznik. Jak zbudować niewidzialne miejsce
18 listopada 2023 – 12 stycznia 2024
Jeszcze w tym tygodniu otworzą się dwie nowe wystawy w Kronice. Niewidy Julii Świtaj krążyć będą wokół tematów dehumanizacji i zwierzęcości. Artystka opowie o spojrzeniu na ludzką naturę filtrowanym przez wierzenia religijne, w tym mitologię słowiańską, konfrontując dawne, głęboko zakorzenione kulturowo przyzwyczajenia ze współczesnymi problemami społecznymi, a w centrum historii umieszczając figurę kozła ofiarnego. Paweł Sobczak w wystawie Jeśli siebie nie poznasz za punkt wyjścia również obiera figurę mitologiczną, tyle że z obszaru mitologii greckiej – Narcyza. Twórca poddaje historię o młodzieńcu wpatrzonym we własne odbicie pozytywnej reinterpretacji, traktując ją jako drogowskaz terapeutycznej introspekcji. W listopadzie Kronika zaprezentuje z kolei kuratorowaną przez Martę Lisok wystawę zbiorową Antypodręcznik. Jak zbudować niewidzialne miejsce. W projekcie tym artystki i artyści współpracować będą ze specjalistami i pacjentami Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku starając się przełamać dyktat fikcyjnej normy zdrowia psychicznego.
Częstochowa
Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie
11. Triennale Sztuki Sacrum: Ja i Ty / Ja – Ono
16 września – 17 grudnia
W rankingu należy najbardziej zdewaluowanych pojęć we współczesnej sztuce słowo „sacrum” musiałoby zająć wysoką pozycję. Nie zawsze na szczęście musi ono oznaczać karykaturalne próby reanimowania akademickiego malarstwa religijnego, czego przykładem będzie 11. Triennale Sztuki Sacrum, otwierane 16 września w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie. W ramach tegorocznej odsłony imprezy organizowanej od początku lat 90. zobaczymy prace m.in. Zuzanny Bartoszek, Cyryla Polaczka, Andrzeja Tobisa czy Joanny Woś. Ekspozycja koncentrować się będzie na temacie szeroko pojmowanych relacji, przede wszystkim w kontekście filozofii dialogu Martina Bubera.
Elbląg
NOmade Biennale Polska 2023. Bestia w ogniu
8 września – 19 listopada
W tym tygodniu w Elblągu otworzy się wystawa międzynarodowego NOmade Biennale, którego założeniem jest wykraczanie poza mury galerii, tworzenie prac in situ w odniesieniu do aktualnych i znaczących problemów otaczającej rzeczywistości. W murach Galerii EL, na jej dziedzińcu oraz w przestrzeni samego miasta zrealizowane zostaną więc m.in. interaktywne instalacje i performanse odnoszące się do hasła przewodniego Bestia w ogniu. Będzie to pierwsza europejska odsłona imprezy, której twórcami są Victor Hugo Bravo z Chile i Hernán Pacurucu z Ekwadoru.
Gdańsk
Dominika Gierszewska, W oczach mi się tli od nowa
13 października –10 grudnia
Fenomen falowca – geneza i recepcja ikony gdańskiego modernizmu
27 października 2023 – 21 stycznia 2024
Małgorzata Kręcka-Rozenkranz
grudzień 2023
Tej jesieni w Gdańskiej Galerii Miejskiej zobaczymy indywidualne wystawy Małgorzaty Kręckiej-Rozenkranz oraz Dominiki Gierszewskiej, absolwentki UAP i laureatki nagrody GGM w ogólnopolskim konkursie najlepszych dyplomów w roku 2021 za projekt Rozważania na temat uważności. Człowiek niskopodłogowy. W instalacjach z obiektów ready made oraz przy wykorzystaniu własnej poezji artystka badać będzie mechanizmy indywidualnego spojrzenia na pejzaż miast. W październiku w przestrzeni GGM2 otworzy się z kolei przygotowana przez Klaudiusza Grabowskiego i Andrzeja Zagrobelnego wystawa poświęcona falowcowi – ikonicznemu przykładowi gdańskiego modernizmu, prezentująca m.in. nigdy nie wcześniej nie publikowaną pierwszą koncepcję falowców ze zbiorów architektki Danuty Olędzkiej oraz odnoszące się do budynku prace artystyczne.
Narracje 14. Czułe punkty
17–18 listopada
W listopadzie jak co roku odbędzie się kolejna edycja gdańskiego festiwalu sztuki w przestrzeni publicznej, czyli współorganizowanych przez Instytut Kultury Miejskiej i Gdańską Galerię Miejską Narracji. Po kilkunastu latach swojego istnienia impreza wychodzi coraz dalej od centrum miasta w mniej rozpoznane obszary. Areną tegorocznej edycji będzie więc dzielnica Orunia, która przez długi czas pozostawała bogatą wsią, następnie przekształcając się w robotnicze przedmieścia, a częścią miasta stała się w roku 1933. Kuratorami tegorocznej edycji zostali Katarzyna Słoboda i Jakub Gawkowski, którzy w swoim projekcie poszukiwać będą na mapie dzielnicy tytułowych „czułych punktów”, czyli miejsc wymagających uwagi i po dłuższym czasie ujawniających swoje wielowarstwowe historie.
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia
Krzysztof Wodiczko, Wolność: dialog nadziemny
13 października
W ramach obchodów dwudziestopięciolecia CSW Łaźnia, a przy okazji osiemdziesiątych urodzin samego artysty, premierę będzie miała nowa praca Krzysztofa Wodiczki. We współpracy z Łaźnią Wodiczko przygotuje multimedialny projekt poświęcony mieszkańcom Gdańska, który w październiku zaprezentowany zostanie na tarasie Teatru Szekspirowskiego, nad którym unosić się będą gigantyczne balony wypełnione helem służące jako ekrany do projekcji wideo.
Valentyn Odnoviun, Echa niewidzianych
8 września 2023 – 21 stycznia 2023
Schronienie
październik 2023 – czerwiec 2024
Gdańskie Muzeum Narodowe otworzy sezon monograficzną wystawą młodego ukraińskiego artysty Valentyna Odnoviuna. W NOMUS-ie od 8 września zobaczymy jego cykle fotograficzne realizowane w Litwie, Ukrainie, Łotwie, Polsce i Niemczech, w których twórca koncentruje się na temacie kontroli państwa nad człowiekiem i przygląda się miejscom, które były świadkami politycznej przemocy. W październiku z kolei, w etnograficznym oddziale gdańskiego muzeum, otworzy się wystawa Schronienie realizowana w ramach międzynarodowego projektu we współpracy z Oslo School of Environmental Humanities z Uniwersytetu w Oslo, UiT Norges Arktiske Universitet w Tromsø, Trøndelag Bildende Kunstnere w Trondheim, The Norwegian House – Regional Museum of Snæfellsnes, Icelandic Human Rights Centre w Reykjavíku, The Multicultural Council of Akureyri i Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Michał Wasiak, Mroki
od 9 września
W galerii i pracowni ESKAEM w najbliższą sobotę, 9 września, przy okazji drugiej edycji rajdu po niezależnych inicjatywach artystycznych w mieście pod hasłem Undergdańsk, otworzy się wystawa Michała Wasiaka Mroki. Łódzki artysta w swoim malarstwie sięga po odniesienia do malarstwa portretowego dawnych mistrzów, poddając je jednak ekspresyjnej i surrealistycznej deformacji.
Podczas ruchu
18–26 września
W przestrzeni WL4 w Gdańsku 18 września otworzy się wystawa Podczas ruchu, realizowana przez społeczność zgromadzoną wokół Garażu130, miejsca spotkań społeczności międzykulturowej w Trójmieście. Zobaczymy na niej prace twórców i twórczyń, którzy imigrowali do Polski m.in. z Ukrainy, Białorusi czy Rosji. Ekspozycji towarzyszyć będzie wydanie zina oraz debata na temat budowania wielokulturowych społeczności.
Gorzów Wielkopolski
Anna Radzimińska, „Moja pierwsza letnia kąpiel”, 2023, dzięki uprzejmości Miejskiej Galerii Sztuki w Gorzowie
Anna Radzimińska, Po skórze łażą muchy
15 września – 12 listopada
Anima Mundi
28 października – 31 grudnia
Marcin Berdyszak
17 listopada 2023 – 7 stycznia 2024
Salon Jesienny
8 grudnia 2023 – 21 stycznia 2024
Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim sezon jesienny rozpocznie solową wystawą Anny Radzimińskiej otwieraną w połowie września. W obrazach młodej warszawskiej malarki ciało zawsze pozostaje sfragmentaryzowane, widzimy jedynie dłonie, nogi, uda czy brzuch. Jednocześnie to widoczne jedynie wycinkowo ciało staje się przedłużeniem naszego własnego, oglądamy świat z perspektywy bohaterek obrazów, których spojrzenie stapia się z naszym własnym. W kolejnych miesiącach w gorzowskiej galerii zobaczymy również indywidualną wystawę Marcina Berdyszaka i zbiorową ekspozycję Anima Mundi, sezon zamknie z kolei kolejna odsłona corocznego Salonu Jesiennego.
Kalisz
Galeria Sztuki im. Jana Tarasina
Paweł Althamer i Grupa Nowolipie, Opera kaliska
8 września – 12 października
Adrian Kolerski, Schron
19 października – 25 listopada
U M I E R A N K O
październik 2023
Cyprian Kościelniak, Oparte na prawdziwych wydarzeniach
7 grudnia 2023 – 30 stycznia 2024
Wystawa i projekt performatywny Pawła Althamera i Grupy Nowolipie rozpocznie się w tym tygodniu, 8 września, w Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu. Opera kaliska odnosić się będzie do idei syntezy sztuk. Oprócz rzeźb Althamera na wystawie zobaczymy cykl prac ceramicznych i malowanych tkanin członków Grupy Nowolipie oraz poświęcone jej trzy filmy Rafała Żurka, a samo miasto stanie się areną działania performatywnego wychodzącego z założenia, że „każdy jest twórcą, tylko niektórym trzeba pomóc to odkryć”. W kolejnych miesiącach w kaliskiej galerii zobaczymy solowe wystawy Adriana Kolerskiego i Cypriana Kościelniaka oraz wystawę U M I E R A N K O, czyli projekt kuratorek Idy Dziublewskiej i Gabrieli Skrzypczak, który zwyciężył w siódmej edycji konkursu kuratorskiego organizowanego przez galerię.
Katowice
Masa krytyczna
8 września – 29 października
Po wakacyjnym pierwszym pokazie w nowym katowickim artist-run space Oblatów4 w tym tygodniu, 8 września, czeka nas jego oficjalna inauguracja pod hasłem Masa krytyczna. W ramach lekko prześmiewczego komentarza do konkursowych rywalizacji i narracji o rynkowych rekordach zobaczymy wystawę potężną w skali – złożoną ze 119 obrazów 119 artystek i artystów. Nie będzie ona jednak próbą skonstruowania przekrojowej syntezy i udowodnienia przyjętej z góry tezy, a okazją do spotkania twórczyń i twórców z różnych środowisk, pokazującą zarówno potencjał samego miejsca, w którym pracownie malarskie sąsiadują z przestrzenią wystawienniczą, jak i szerzej – potrzebę istnienia w polu sztuki offowych miejsc artystycznych, nie tylko na Śląsku.
(nie)uporządkowany pejzaż
15 września 2023 – 29 października
Yannick Vey, Michał Smandek, Saint Etienne – Katowice
9 listopada 2023 – 10 grudnia
Paulina Klimas, Maria Elisa Reyes
17 listopada 2023 – 10 grudnia
28. Biennale Plakatu Polskiego, Katowice 2023
15 grudnia 2023 – 25 lutego 2024
Studencki plakat teatralny w Małej Przestrzeni
15 grudnia 2023 – 25 lutego 2024
Sezon jesienny w katowickim BWA otworzy wystawa (nie)uporządkowany pejzaż prezentowana w Małej Przestrzeni galerii. W listopadzie czekają nas dwie wystawy duetów – realizowany we współpracy z Saint Etienne oraz Instytucją Kultury Ars Cameralis pokaz Yannicka Veya i Michała Smandka oraz wspólna wystawa Pauliny Klimas i Marii Elisy Reyes. W połowie grudnia jesienne rozdanie zamkną dwie wystawy plakatu – 28. Biennale Plakatu Polskiego oraz towarzyszący jej pokaz plakatu studenckiego.
Kraków
Międzynarodowe Centrum Kultury
Socmodernizm. Architektura za żelazną kurtyną
15 grudnia 2023–24 kwietnia 2024
Dziedzictwo socmodernizmu polskie artystki i artyści eksplorują od lat, w grudniu w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie otworzy się jednak wystawa proponująca pierwsze kompleksowe ujęcie tematu socmodernistycznej architektury Europy Środkowej. Ekspozycja przygotowana przez Łukasza Galuska i Michała Wiśniewskiego oferować ma nowe, nieobciążone uprzedzeniami i interpretacyjnymi kliszami spojrzenie na powojenną architekturę rejonu, prezentując zarówno dorobek jej najwybitniejszych twórców, jak i polityczny i technologiczny kontekst, w którym powstawała socmodernistyczna architektura.
Iwona Ogrodzka, „Deszczowe dni”, 2023, dzięki uprzejmości Oblatów4
Adam Marczyński, Liryzm i forma
29 września – 31 grudnia
Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL
16 listopada 2023 – 31 marca 2024
Momentowi krystalizowania się artystycznej postawy Adama Marczyńskiego od lat 40. do 60. przyglądać się będzie monograficzna wystawa w krakowskim Muzeum Narodowym, otwierana 29 września. Pokaz oparty na kilkudziesięciu pracach z kolekcji MNK i Muzeum Sztuki w Łodzi pokazywać będzie jak potrzeba eksperymentu i estetyczne wyrafinowanie w twórczości powojennej awangardy łączyły się z potrzebą kreatywnego kontaktu z widzem, włączanym w proces funkcjonowania dzieła. W listopadzie z kolei MNK zaprezentuje przedostatnią odsłonę swojego flagowego projektu ostatnich lat, czyli cyklu 4 x nowoczesność. Przygotowana przez zespół kuratorski pod kierownictwem Andrzeja Szczerskiego i Piotra Juszkiewicza Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL skupiać się będzie na determinantach i ograniczeniach procesów modernizacyjnych w Polsce po drugiej wojnie światowej.
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
Hiroshige
26 listopada 2023 – maj 2024
Agata Agatowska, Cosmic Generation
listopad 2023 – luty 2024
Masakazu Miyanaga, Pół na pół
9–30 listopada
Muzeum Manggha obchodzić będzie lada moment swoje trzydzieste urodziny, a ich świętowanie rozpocznie wystawą najważniejszego twórcy w zbiorach Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego, a zarazem jednego z kluczowych twórców ukiyo-e, Utagawy Hiroshigego. Otwierana pod koniec listopada ekspozycja będzie wieńczyć ważny projekt badawczy muzeum, a towarzyszyć jej będzie katalog pod redakcją Anny Król. Również w listopadzie zobaczymy indywidualne wystawy Agaty Agatowskiej i Masakazu Miyanagiego. Agatowska w swoich rzeźbach łączy tradycje europejskiej figuracji z inspiracjami popkulturą, komiksem, japońską mangą, teatrem i modą. Miyanagi z kolei, od 25 lat mieszkający w Krakowie i współpracujący z Muzeum Manggha jako tłumacz i nauczyciel kaligrafii japońskiej, łączy elementy kultury japońskiej z inspiracjami europejską sztuką średniowieczną i nowożytną. Obrazy maluje temperą ze złoceniem na desce, swoje zainteresowanie złotem wywodząc jednak z japońskiej szkoły Rinpa.
Edward Steichen
13 października 2023 – 28 stycznia 2024
Pierwszą w Polsce retrospektywę Edwarda Steichena, jednego z ojców założycieli współczesnej fotografii i autora legendarnej wystawy Family of Men zaprezentuje w październiku Muzeum Fotografii w Krakowie. Kuratorowana przez Dominika Kuryłka ekspozycja zaprezentuje przekrój dorobku fotografa – od wczesnych piktorialistycznych krajobrazów, przez portrety tworzone na początku XX wieku w Nowym Jorku i Paryżu, zdjęcia modowe i reklamowe z dwudziestolecia międzywojennego, aż po najpóźniejsze fotografie z lat 60.
Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK
Try to make it real. But compared to what?
26 października 2023 – 10 marca 2024
Malarstwo – złote medium sztuki. Kolekcja MOCAK-u
26 października 2023 – 10 marca 2024
Talent fotograficzny Agnieszki Osieckiej
26 października 2023 – 3 marca 2024
Krystian Lupa. Wyspa
26 października 2023 – 3 marca 2024
Jesienne rozdanie wystawiennicze w MOCAK-u rozpocznie się poczwórnym otwarciem pod koniec października. We współpracy z Litewskim Muzeum Narodowym Sztuki w Wilnie krakowskie muzeum zaprezentuje ekspozycję Try to make it real! But compared to what?, prezentującą najważniejsze tendencje oraz postaci współczesnej sztuki litewskiej ostatnich trzydziestu lat. Obok niej zobaczymy też pokaz malarstwa polskiego z Kolekcji MOCAK-u, wystawę rysunków Krystiana Lupy i ekspozycję poświęconą dziennikom oraz fotografiom Agnieszki Osieckiej.
Matki!
od 13 września
Katarzyna Wyszkowska
październik–listopad 2023
Krzysztof Miklaszewski
grudzień 2023
Poświęcona dorobkowi Tadeusza Kantora instytucja kontynuuje rozpoczęty w 2021 roku program Cloakroom, skoncentrowany na poszukiwaniach we współczesnej sztuce często nieoczywistych powiązań z twórczością autora Umarłej klasy. Tegoroczną odsłonę zainauguruje 13 września wystawa Matki! Katarzyny Depty-Garapich i Małgorzaty Markiewicz. Duet zaprezentuje performatywne działanie dokamerowe realizowane w przerwach między pandemicznymi lockdownami w sali projektowej Slade Research Center, UCL w Londynie oraz w galerii Art Agenda Nova w Krakowie. Artystki wykonały wówczas z surowej wełny chłopięcą postać, umieszczoną na niby prosektoryjnym stole i formowaną w procesie filcowania i nakłuwania materiału igłami. W kolejnych miesiącach premierową realizację w ramach cyklu przygotuje Katarzyna Wyszkowska, która zmierzy się nie tyle z dorobkiem Kantora, co jego niemal mitycznym wizerunkiem, dekonstruując figurę artysty-geniusza, artysty-mistrza i artysty-mesjasza. Tegoroczną odsłonę cyklu zamknie wystawa-instalacja skupiona na filmowym dorobku Krzysztofa Miklaszewskiego – reżysera, dziennikarza, archiwisty, krytyka teatralnego i aktora teatru Cricot 2.
Pavlo Makov, „Ukraine! Unmuted”, Kowno 2022, fot. Oleksandr Fraze Frazenko, dzięki uprzejmości Galerii Białej w Lublinie
Lublin
Ukrajins’kyj Zriz: UKRAINE! UNMUTED
22 września – 10 listopada
Piąta edycja Triennale Sztuki Współczesnej Ukrajins’kyj Zriz pod hasłem UKRAINE! UNMUTED rozpocznie się 22 września. W Galerii Białej w Lublinie zobaczymy wystawę zrealizowaną pierwotnie w ramach Europejskiej Stolicy Kultury w Kownie w grudniu 2022 roku. Wystawa ma na celu wzmocnienie głosu walczącej Ukrainy i zaprezentuje prace ukraińskich artystek i artystów powstające w kontekście stanu zbiorowej niepewności, poszukujące różnych sposobów na wydobycie właściwych słów i możliwości ich wypowiedzenia.
Łódź
Centralne Muzeum Włókiennictwa
Xawery Wolski, Sploty
12 października 2023 – 31 marca 2024
Monograficzną wystawę Xawerego Wolskiego zaprezentuje w październiku Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Skupi się ona na jednym z kluczowych, a jednocześnie wciąż mało rozpoznanych wątków w twórczości artysty, jakim jest tytułowe splatanie, opisujące całe spektrum praktyk: tkania, dziania, przędzenia, nawlekania, sznurowania, supłania. W twórczości Wolskiego owe sploty mają wymiar zarówno techniczny, jak i metaforyczny i symboliczny. Opisują sposób tworzenia figur, obrazów, metafor i symboli odnoszących się do funkcjonowania rzeczywistości i ludzkiego losu w relacji do czasu.
Katarzyna Bogucka, Formy intymne
8 września – 8 października
Indywidualna wystawa Katarzyny Boguckiej Formy intymne otworzy się w najbliższy piątek, 8 września, w Galerii Re:Medium Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. Artystka znana przede wszystkim z twórczości ilustracyjnej zaprezentuje się na niej z zupełnie innej strony, pokazując wielkoformatowe prace malarskie na pograniczu figuracji i malarstwa organicznego oraz kolaże. W Formach intymnych twórczyni skupia się na technicznych aspektach obrazów, ich strukturze i fakturze, z których wyłaniają się kompozycje przypominające cielesne formy.
Olsztyn
Anastazja Fietisowa, Warmińskie impresje
29 września – 22 października
Tadeusz Burniewicz
27 października – 26 listopada
XIII Quadriennale Drzeworytu i Lionrytu Polskiego
17 listopada – 24 grudnia
4 Ogólnopolski Studencki Konkurs Malarski im. Wojciecha Fangora
1 grudnia 2023 – 7 stycznia 2024
Olsztyńskie BWA jesienny sezon otworzy indywidualną wystawą pochodzącej z Brześcia w Białorusi malarki Anastazji Fietisowej, od dwudziestu lat dokumentującej w swoich pracach warmiński krajobraz. W październiku galeria zaprezentuje indywidualny pokaz Tadeusza Burniewicza, jesień zwieńczą z kolei dwie wystawy w ramach cyklicznych projektów konkursowych. Miłośnicy oldskulowych technik graficznych w listopadzie będą mogli wybrać się na wystawę pokonkursową organizowanego od 1975 roku Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego, nieco później otworzy się z kolei wystawa konkursowa organizowanego przez Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku studenckiego konkursu malarskiego im. Wojciecha Fangora.
Opole
Chcąc pogodzić wszystkich, nie zadowolisz nikogo
6 października – 26 listopada
Karolina Wojtas
15 grudnia 2023 – 11 lutego
Pytanie o to, czy nieubłaganie postępującą społeczną polaryzację da się zatrzymać i odwrócić stawiają sobie dziś niemal wszyscy, nie wyłączając kuratorów. W październiku w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu zmierzy się z nim Łukasz Kropiowski, kurator wystawy Chcąc pogodzić wszystkich, nie zadowolisz nikogo. Refleksję nad tym, czy możliwe jest rozwiązanie wielopłaszczyznowego sporu zapewniające realny kompromis prezentować będą prace m.in. Daniela Rycharskiego, Elżbiety Jabłońskiej, Łukasza Murzyna czy Ady Karczmarczyk. W połowie grudnia, w ramach Opolskiego Festiwalu Fotografii 2023, galeria zaprezentuje indywidualną wystawę Karoliny Wojtas.
Orońsko
Iza Tarasewicz, Zuza Golińska, One!
9 września – 5 listopada 2023
Stanisław Brach
18 listopada 2023 – 31 stycznia 2024
Iwona Rozbiewska
25 listopada 2023 – 31 stycznia 2024
Już w najbliższą sobotę, 9 września, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku otworzy się wystawa Izy Tarasewicz i Zuzy Golińskiej. W swoim pierwszym wspólnym projekcie artystki odnoszą się do tematu katastrofy klimatycznej, koncentrując się jednak nie na wymiarze globalnym, a warunkach, w jakich rodzi się kolektywny głos oporu, zwracając się ku lokalnym kontekstom i budując relacje ze społecznościami, które współtworzą. Wspólna instalacja Tarasewicz i Golińskiej w przestrzeni Oranżerii będzie więc ambiwalentną opowieścią pokazującą różnicę w interpretacji zjawisk pomiędzy kontekstem globalnym a lokalnym. W listopadzie CRP zaprezentuje z kolei indywidualne wystawy Stanisława Bracha i Iwony Rozbiewskiej.
Poznań
O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej)
19 września – 17 grudnia
Interwencje. Powiadacze średniowiecza
1 października 2023 – 4 lutego 2024
Refleksję na temat granic państwowych w czasach migracji i wojen podejmować będzie wystawa O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej), otwierana 19 września w poznańskim Muzeum Narodowym. Realizacje współczesne, dotyczące pogranicza polsko-niemieckiego po upadku żelaznej kurtyny, zostaną w niej umieszczone w kontekście mierzących się z analogiczną problematyką dzieł muzealnych z XIX wieku. Z jeszcze starszymi obiektami z muzealnej kolekcji, prezentowanymi na ekspozycji stałej w Galerii Sztuki Średniowiecznej, dialogować będą prace prezentowane na otwieranej z początkiem października wystawie Interwencje. Powiadacze średniowiecza, wchodząc w relacje z zabytkami i wcielając się w rolę ich współczesnych interpretatorów.
Jerzy Unierzyski, „Oracz na Winogradach”, fotografia, początek lat 70. XX wieku, ze zbiorów Ratusza – Miasta Poznania
Obok i w. O peryferiach Poznania w fotografii
9 września 2023 – 14 stycznia 2024
Andrei Loginov, Charomushki Odyssey 1930-2022
21 września – 19 listopada
Daniel Kotowski, Signing/Singing
październik 2023
Marek Wodzisławski, Proteza
listopad–grudzień 2023
Przemysław Jasielski, Portrety Nie-Ludzkie. Maszyna jako autor, bohater i model
9 grudnia 2023 – 25 lutego 2024
Przedmieścia się przyciągają, twierdzi Maciej Szymaniak, kurator wystawy Obok i w. O peryferiach Poznania w fotografii otwieranej w najbliższą sobotę, 9 września, w Centrum Kultury Zamek. Wychodząc od rodzinnych fotografii pradzidków i obrazów własnego przedmiejskiego podwórka, Szymaniak zaprezentuje opowieść o Poznaniu widzianym z innej niż zazwyczaj perspektywy, historię o specyficznej symbiozie atrybutów małych miasteczek, wsi i wielkomiejskiego życia od końca XIX do lat 90. wieku ubiegłego. W ramach programu rezydencji artystycznych instytucji w październiku zobaczymy z kolei wystawę Daniela Kotowskiego, prowadzącego badania nad pracami artystycznymi korzystającymi z języka migowego, w listopadzie natomiast prezentację Marka Wodzisławskiego odnoszącą się do ubioru i architektury postrzeganych w kategoriach protezy. W Galerii Fotografii pf w drugiej połowie września zobaczymy indywidualną wystawę Andreia Loginova, który po odkryciu opuszczonego domu fotografa w jednej z białoruskich wiosek niejako wcielił się w jego rolę i kontynuował jego pracę z dzisiejszymi mieszkańcami wsi, w grudniu natomiast galeria zaprezentuje solowy pokaz Przemysława Jasielskiego.
Do zobaczenia
od 20 października
Galeria Ego obchodzi właśnie dwudzieste piąte urodziny i z tej okazji w październiku zaprezentuje jubileuszową wystawę Do zobaczenia. Zobaczymy na niej specjalnie na tę okazję przygotowane prace artystów i artystek, których z galerią łączy nie tylko zawodowa współpraca, ale i prywatna przyjaźń, w tym Leona Tarasewicza, Ryszarda Grzyba, Pawła Susida czy Anny Kołackiej.
Paweł Marcinek
7 września – 10 października
Maja Demska, Udawanie Ludzi
20 października – 11 listopada
Piniak Przemysław, Oczy patrzące z wnętrza głowy (w ramach WGW)
28 września – 1 października
Piotr Mlącki, Wiek zaćmy od świateł
17 listopada 2023 – 6 stycznia 2024
Już w tym tygodniu, 7 września, zobaczymy w poznańskiej galerii Łęctwo zobaczymy nowe prace Pawła Marcinka, w których artysta wykorzystuje mechanizmy ze starych, znalezionych zabawek i odnosi się do tematu peryferii w dystopijnym i potransformacyjnym ujęciu. W odniesieniu do swojej opublikowanej w zeszłym roku książki poetyckiej Udawanie Ludzi Maja Demska przygotuje w październiku zbiorową wystawę pod tym samym tytułem, której osią będzie ciało, jego podatność i oporność wobec różnych kontekstów. Otwierana w listopadzie ekspozycja Piotra Mląckiego opowie o nieuniknionej i niemożliwej do przemilczenia potrzebie zbudowania nowego świata, otwarcia się na inne niż patriarchalne, oparte na dystrybucji strachu i utylitarne sposoby rozumienia go. Na przełomie września i października Łęctwo ponownie zawita natomiast na Warsaw Gallery Weekend, gdzie zaprezentuje wystawę Przemysława Piniaka Oczy patrzące z wnętrza głowy.
Płock
Pochwała przypadku
7 listopada – 31 grudnia
Ostatnim rozdziałem projektu Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim, realizowanego przez Muzeum Mazowieckie w Płocku w partnerstwie z Kunstbanken w Hamar, będzie otwierana w listopadzie wystawa Pochwała przypadku. Zobaczymy na niej trzy nowe prace Grzegorza Rogali, Leigh Singera i Victorii Sary Davis odnoszące się do twórczości Franciszki i Stefana Themersonów i stawiające pytanie o to, jak mogłaby wyglądać twórczość owych pionierów filmu awangardowego w XXI wieku.
Przemyśl
Centrum światów jest tutaj: Celebracje
8–9 września
Po raz piaty w przestrzeni miejskiej Przemyśla odbędzie się projekt Centrum światów jest tutaj kuratorowany przez Lilę Kalinowską, Pawła Korbusa i Jadwigę Sawicką. Tegoroczna edycja odbędzie się w tym tygodniu (8–9 września) pod hasłem Celebracje. Punktem wyjścia dla dwudniowej wystawy i działań performatywnych jest jak co roku samo miasto, leżące przy polsko-ukraińskiej granicy, a na przełomie XIX i XX wieku funkcjonujące pomiędzy dwoma dużymi ośrodkami kulturalnymi, Krakowem i Lwowem. W obliczu lokalnej tęsknoty za mitologizowaną przeszłością, opowiadaną z męskiego i militarnego punktu widzenia, organizatorki interesuje perspektywa ludności cywilnej, kobiet i mniejszości. Częścią tegorocznej edycji były poprzedzające samą wystawę warsztaty, zrealizowane we współpracy ze Związkiem Ukraińców w Polsce.
Radom
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia
Olaf Brzeski, Michał Budny, Dominika Olszowy
14 września – 29 października
Katarzyna Kukuła, Heil Smile! O tym jak uśmiechałam się, a było mi do płaczu
22 września – 29 października
Ryszard Grzyb, W samym środku życia jest malarstwo
29 września – 19 listopada
Alicja Panasiewicz, ś//ć
1 grudnia 2023 – 14 stycznia 2024
MCSW Elektrownia jesień rozpocznie prezentowaną na tarasie instytucji wystawą trojga rzeźbiarzy z Warszawy: Dominiki Olszowy, Olafa Brzeskiego i Michała Budnego. Pod koniec września w radomskiej instytucji otworzą się indywidualne wystawy Katarzyny Kukuły oraz Ryszarda Grzyba, na początku grudnia zobaczymy z kolei solowy pokaz Alicji Panasiewicz.
Słupsk
Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej
Marta Frej, Srom
Archimetrie
12 października – 31 grudnia
Powstające od 2016 roku grafiki dotyczące praw kobiet i sytuacji kobiet w Polsce, ilustracje prasowe oraz powstałe po roku 2021 prace ceramiczne Marty Frej zobaczymy na jej indywidualnej wystawie Srom w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej, otwieranej w październiku. Ekspozycja podsumowywać będzie tyleż ostatnich kilka lat twórczości Frej, co szerzej – sytuację społeczną i polityczną kobiet w Polsce oraz towarzyszący jej dyskurs. Nieprzypadkowo ekspozycja prezentowana będzie w Baszcie Czarownic, która w XVII wieku pełniła rolę więzienia dla kobiet posądzanych o czary i w której według dostępnych źródeł stracono 18 kobiet. W październiku otworzy się z kolei zbiorowa wystawa Archimetrie, odnosząca się do estetyki aglomeracji i porządkującego je języka geometrii kształtującego rzeczywistość społeczną.
Sopot
AiR Goyki 3, sezon 6
18 września – 18 listopada
Rezydencja Szklarnia/Skleník we współpracy z MeetFactory w Pradze
październik–listopad 2023
Program Goyki 3 podobnie jak w poprzednich latach opiera się w tym sezonie przede wszystkim na projektach rezydencyjnych. W drugiej połowie września dwumiesięczną rezydencję artystyczną w Sopocie rozpocznie Basia Gryka. Jej formuła będzie otwarta, skoncentrowana na procesie twórczym i researchu, a zwieńczy ją otwarte, podsumowujące pobyt spotkanie z artystką. Goyki 3 realizuje także projekt rezydencyjny we współpracy z MeetFactory w Pradze. Uczestniczą w nim pochodząca z Krakowa, aktualnie mieszkająca w Porto Ola Nenko oraz StonyTellers z Czech. Ich porezydencyjna wystawa otworzy się w Sopocie 10 listopada.
Hanna Nowicka-Grochal
26 października 2023 – 7 stycznia 2024
Anna Baumgart, Zakop rzeźbę Apolla
27 października – 28 stycznia 2024
Katarzyna Jankowiak-Gumna
9 listopada 2023 – 7 stycznia 2024
Pod koniec października w Państwowej Galerii Sztuki otworzą się indywidualne wystawy Hanny Nowickiej-Grochal, autorki instalacji, fotografki i malarki związanej z Akademią Sztuki w Szczecinie, oraz Anny Baumgart. Ta ostatnia zaprezentuje w Sopocie m.in. nowy esej wizualny zatytułowany Wanda, opowiadający o wydarzeniu z 1948 roku, kiedy to na jeziorze Gardno koło wsi Szela, dzień po wystawieniu dla okolicznej ludności przedstawienie o księżniczce Wandzie, utonęło 21 harcerek. Wobec sprzecznych relacji do dziś nie wiadomo, czy był to nieszczęśliwy wypadek czy też morderstwo lub zbiorowe samobójstwo. W listopadzie PGS zaprezentuje z kolei solową wystawę Katarzyny Jankowiak-Gumny, artystki i kuratorki, twórczyni ABC Gallery w Poznaniu.
Szczecin
Anna Witkowska, Maciora
Aneta Grzeszykowska, Selfie z psem
od 5 października
Katarzyna Szeszycka, Nocą będę opisywał słońca
Jasmine Guffond, Listening back
od 12 października
Morze sera
od 30 listopada
Jonathan Meese i Michał Jankowski, Freedom to Freedom
od 7 grudnia
Blizny i tatuaże TRAFO – opowieść o duchu i ciele miejsca
od 9 grudnia
W październiku TRAFO zaprezentuje cztery wystawy indywidualne: pokazy Anny Witkowskiej i Katarzyny Szeszyckiej kuratorowane przez Stanisława Rukszę, Selfie z psem Anety Grzeszykowskiej kuratorowane przez Kamila Kuskowskiego oraz organizowaną w ramach cyklu TEKHNE: be aware of sound wystawę Jasmine Guffond, której kuratorką będzie Zorka Wollny. 7 grudnia otworzy się wspólna ekspozycja Jonathana Meese i Michała Jankowskiego kuratorowana przez Dagmar Schmengler i Michała Markiewicza, na przełomie listopada i grudnia w szczecińskiej instytucji zobaczymy również dwie wystawy zbiorowe: Morze sera przygotowane przez Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa i Piotra Sikorę oraz skoncentrowaną na samej instytucji wystawę kuratorowaną przez jej dyrektora – Blizny i tatuaże TRAFO – opowieść o duchu i ciele miejsca.
Tarnów
Magdalena Miłoś
październik 2023
Martyna Lebryk
październik–listopad 2023
20. Festiwal Sztuki ArtFest 2023 im. Bogusława Wojtowicza
listopad–grudzień 2023
Wiesław Röhrenschef
grudzień 2023
Indywidualną wystawę Magdaleny Miłoś, związanej z rejonem malarki średniego pokolenia i laureatki VIII Salonu BWA Tarnów zobaczymy w tarnowskiej galerii w październiku. Mieszkająca nieopodal słynnego z tradycji malowanych domów Zalipia malarka w swoich pracach nawiązuje do tamtejszej kultury wizualnej. W kolejnych miesiącach zobaczymy również monograficzne pokazy młodej malarki Martyny Lebryk i nieżyjącego już tarnowskiego twórcy Wiesława Röhrenschefa. W tym roku mija też równa dekada, odkąd Pałacyk Strzelecki stał się siedzibą tarnowskiego BWA. Z tej okazji w listopadzie, w ramach dwudziestej edycji Festiwalu Sztuki ArtFest im. Bogusława Wojtowicza zobaczymy przekrojową wystawę podsumowującą poruszane w tym czasie przez galerię wątki. Znajdą się na niej m.in. po raz pierwszy prezentowane publicznie obrazy Wilhelma Sasnala oparte na starych rycinach z widokami Tarnowa.
Henryk Płóciennik, „Kometa II”, autocynkografia, 44,5×35,5 cm, 1974, nr 149, dzięki uprzejmości Galerii Sztuki Wozownia
Toruń
Justyna Olszewska, Moon Landing
11 września – 5 listopada
Katarzyna Tereszkiewicz, Tożsamość miejsca
11 września – 22 października
Energia Kosmosu, rytmy natury
11 września – 8 października
Katarzyna Jankowiak-Gumna
13 października – 3 grudnia
Wystawa laureatów konkursu Artysta vs. Kurator
27 października – 5 listopada
Kościół Nihilistów
Piotr Bujak
Grzegorz Kozera
od 10 listopada
Karolina Balcer, Happy Family Project
grudzień 2023
Wrześniowe rozdanie w toruńskiej Wozowni zdominują wątki kosmiczne. Justyna Olszewska, artystka i astronomka, w Moon Landing opowie o ziemskim satelicie i ludzkich próbach jego eksploracji, od lądowania Apollo 11 w roku 1969, po obecną misję Artemis, której celem jest ponowne wysłanie ludzi – w tym pierwszej kobiety – na Księżyc oraz założenie tam bazy. Prezentacja wybranych prac z obszernej graficznej kolekcji instytucji zatytułowana Energia Kosmosu, rytmy natury skupiać się będzie z kolei na różnorodnych postawach w odniesieniu do problemu relacji pozaziemskie-ziemskie. Z powrotem na ziemię sprowadzi widzów Katarzyna Tereszkiewicz, która w Tożsamości miejsca zwracać będzie uwagę na to, co nieodkryte i niezauważane w pejzażu otaczającym nas na co dzień. W kolejnych miesiącach zobaczymy z kolei indywidualne wystawy Katarzyny Jankowiak-Gumnej, Piotra Bujaka, Grzegorza Kozery i Karoliny Balcer, pokaz wrocławskiego kolektywu Kościół Nihilistów oraz wystawę laureatów konkursu Artysta vs. Kurator.
Marek Żuławski, Malarstwo z kolekcji Muzeum Uniwersyteckiego
15 września – 31 grudnia
Andrzej Żuławski, Diabeł. Polskie filmy Andrzeja Żuławskiego”
15 września – 29 października
Załoga. Sztuka Ukrainy w czasie wojny
22 września – 29 października
Serenissima East. Sztuka polska, litewska, łotewska i estońska
20 października 2023 – 4 stycznia 2024
W połowie września CSW Znaki Czasu zaprezentuje wystawy poświęcone dwóm członkom rodu Żuławskich – malarzowi Markowi Żuławskiemu i reżyserowi Andrzejowi Żuławskiemu. Druga część jesiennego programu toruńskiej instytucji skupi się na szerszych prezentacjach sztuki wschodnioeuropejskiej. Pod koniec września zobaczymy ekspozycję poświęconą najnowszej, a więc powstającej w kontekście wojennym sztuce ukraińskiej. W październiku otworzy się z kolei przekrojowy pokaz osadzający twórczość rodzimą w kontekście sztuki krajów bałtyckich.
Warszawa
Psychociała, nie figury
15–17 września
Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców
6 października – 5 listopada
15 września w Muzeum Sztuki Nowoczesnej rozpocznie się trzydniowa konferencja naukowa poświęcona Marii Jaremie Psychociała, nie figury. Towarzyszyć jej będzie pokaz prac zarówno samej Jaremianki, jak i artystek nawiązujących do jej twórczości. Obok kilkunastu prac głównej bohaterki wydarzenia w Muzeum nad Wisłą zobaczymy pracę Sary Crowner inspirowaną kurtyną zaprojektowaną przez Jaremiankę, rzeźbiarsko-sceniczną realizację Zuzy Golińskiej nawiązujacą do niezrealizowanego projektu scenografii do baletu Piotra Perkowskiego Swantewit z 1947 roku, czytanie tekstów Jaremy przygotowane przez aktorki Martę Malikowską i Sandrę Korzeniak oraz performatywne działania wokół „Pavilionesque”, magazynu założonego przez Paulinę Ołowską. Na początku listopada, jak co roku, odbędzie się kolejna edycja aukcji Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców, poprzedzona miesięczną wystawą przedaukcyjną kuratorowaną przez Szymona Maliborskiego.
Warszawa w Budowie 15. Zimno już było
22 września 2023 – 24 marca 2024
To nie jest moja historia
28 września 2023 – 24 marca 2024
Krzysztof Wodiczko, Głosy pamięci
od 2 października
Moi Ver
12 października 2023 – 4 lutego 2024
Świadectwa getta warszawskiego
od 16 listopada
Prawobrzeżne
23 listopada 2023 – 21 lipca 2024
Od tego roku Warszawa w Budowie wkracza w nowy rozdział – w kolejnych latach festiwal organizować będą na przemian MSN i Muzeum Warszawy. 22 września wystartuje pierwsza edycja przygotowana właśnie przez Muzeum Warszawy, odbywająca się pod hasłem Zimno już było. Wystawa przygotowana przez Wandę Kaczor, Konrada Schillera i Martę Żakowską prezentowana będzie w Muzeum Woli i opowie o naszej relacji ze Słońcem, która z fascynacji przerodziła się w strach. Opowieść o kryzysie klimatycznym i związanych z nim rosnących temperaturach odnosić się będzie też oczywiście do kontekstu warszawskiego, przyglądając się różnorodnym narzędziom przystosowywania miasta i jego mieszkanek i mieszkańców do zmieniających się warunków.
Również pod koniec września, w Galerii Rynek 30, otworzy się wystawa To nie moja historia, oparta na twórczości Waltera Benjamina, w szczególności zbiorze esejów Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków, w odniesieniu do nich proponująca nowe spojrzenie na dzieciństwo, kryzysy i trudności, z jakimi mierzą się współcześnie dzieci. 2 października, w Dniu Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, w Izbie Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli otwarta zostanie wystawa stała, a wraz z nią instalacja Krzysztofa Wodiczki Głosy pamięci, poświęcona ofiarom Powstania Warszawskiego, oparta na głosach osób, które doświadczyły nazistowskich zbrodni, ich bliskich i świadków. Do jesiennych highlightów programu Muzeum Warszawy należeć będzie przygotowana we współpracy z Centre Pompidou monograficzna wystawa Moshe Vorobeichica, znanego jako Moï Ver, zapomnianego awangardowego malarza i fotografa, ucznia Fernanda Légera i László Moholyego-Nagya w Bauhausie. Pod koniec października otworzy się wystawa Świadectwa getta warszawskiego, gabinet ukazujący losy żydowskiej ludności w czasie okupacji, który włączony zostanie w obręb wystawy głównej Muzeum Warszawy. Jesień zamknie otwierana w listopadzie wystawa Prawobrzeżne, poświęcona kobietom związanych z prawobrzeżną Warszawą.
Moi Ver, „Autoportret (Moja prezentacja na koniec roku w Bauhausie)”, 1928, Berinson Gallery, Berlin, Yossi Raviv-Moi Ver Archive
Picasso
12 października 2023 – 14 stycznia 2024
Arkadia
17 listopada 2023 – 17 marca 2024
Zawsze w ruchu. Bruno Barbey
1 grudnia 2023 – 3 marca 2024
W październiku, przy okazji pięćdziesiątej rocznicy śmierci Picassa, warszawskie Muzeum Narodowe zaprezentuje monograficzną wystawę jednego z najsłynniejszych artystów XX wieku, opartą na pracach wypożyczonych z Museo Casa Natal Picasso w Maladze. Wybrane wątki z twórczości autora Guerniki prezentować będą realizacje mniej znane niż ikoniczne obrazy olejne – ryciny, ilustracje książkowe oraz ceramika. Zakorzeniony w kulturze rzymskiej, m.in. poezji Wergiliusza topos Arkadii eksplorować będzie otwierana w listopadzie wystawa pod tym tytułem, kuratorowana przez Agnieszkę Rosales Rodríguez i Antoniego Ziembę. Znajdą się na niej prace od wczesnorenesansowych po współczesne, sięgające po arkadyjski mit w kontekście katastrofy klimatycznej. Z początkiem grudnia otworzy się z kolei monograficzna wystawa Brunona Barbeya, fotografa od wielu lat związanego z grupą Magnum, prezentująca zdjęcia wykonane na pięciu kontynentach, w tym w Polsce i Ukrainie w latach 80.
Z nimi
18 września – 19 listopada
Zygmunt Rytka
8 grudnia 2023 – 3 marca 2024
Metody współtworzenia sztuki w paradygmacie innym niż indywidualny, wraz z innymi podmiotami, niekoniecznie ludzkimi, eksplorować będzie otwierana 18 września w Galerii Studio wystawa Z nimi, kuratorowana przez Dorotę Jarecką. Zobaczymy na niej prace artystek i artystów, dla których ważniejsze od finalnego artefaktu jest poszerzanie możliwości tworzenia oraz międzygatunkowa wymiana informacji. Na początku grudnia, we współpracy z Fundacją Sztuk Wizualnych, Studio zaprezentuje z kolei monograficzną wystawę Zygmunta Rytki, drugą odsłonę projektu pokazywanego przed rokiem w Muzeum Współczesnym Wrocław.
Myślnik. Słowo jako materia sztuki
7 września – 31 grudnia
Literackie inspiracje w sztuce współczesnej i obszary pograniczne, na których obie dziedziny się spotykają, badać będzie wystawa Myślnik. Słowo jako materia sztuki w Muzeum Literatury, przygotowana przez Annę Lebensztejn i Karolinę Vyšatę, otwierana w tym tygodniu, 7 września. Zobaczymy na niej m.in. dzieła Erny Rosenstein, Andrzeja Partuma czy Grupy Twożywo, a ekspozycji towarzyszyć będzie zróżnicowany program wydarzeń obejmujący warsztaty, spotkania poetyckie czy interwencje w przestrzeni miejskiej.
Hanna Orzechowska
wrzesień–listopad 2022
Czy wiesz, że Twoja sąsiadka jest artystką?
grudzień 2023
Oparta na przeprowadzonych przez Fundację Arton badaniach archiwum artystki monograficzna wystawa Hanny Orzechowskiej, kuratorowana przez Luizę Nader i Marikę Kuźmicz, otworzy się we wrześniu. Biografia i dorobek Orzechowskiej są niezwykle bogate; studiująca w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego artystka pozostawała początkowo pod wpływem koncepcji unizmu jej profesora i późniejszego przyjaciela, choć jak sama mówiła, była to inspiracja polemiczna. W latach 1955-1957 pracowała jako projektantka druku na tkaninie w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, w kolejnych latach wykładała i stworzyła pracownię tkaniny unikatowej. Od 1960 roku zaczęła eksperymentować z kolażem wypracowując własny język twórczy. W grudniu z kolei zobaczymy w Fundacji Arton wystawę przygotowaną przez osoby uczestniczące w warsztatach pod hasłem Czy wiesz, że Twoja sąsiadka jest artystką?, poświęconych pracowniom warszawskich artystek, aktywnych przede wszystkim w latach 60.–80.
Mistrzynie. Mistrzowie. Wrocław
listopad 2023
W ramach cyklu wystaw poświęconych polskim środowiskom twórczym Fundacja Stefana Gierowskiego kontynuować będzie tej jesieni eksplorację sceny wrocławskiej. Po trwającym wciąż do października przeglądzie twórczości najmłodszego pokolenia wrocławskich artystek i artystów, w drugiej połowie listopada otworzy się przygotowana przez Alicję Klimczak-Dobrzaniecką wystawa Mistrzynie. Mistrzowie. Wrocław, skupiająca się tym razem na okresie od lat powojennych po współczesność i prezentująca prace m.in. Wandy Gołkowskiej, Jerzego Rosołowicza, Jana Chwałczyka czy Hanny Krzetuskiej-Geppert.
Karol Radziszewski
październik–grudzień 2023
Indywidualną wystawę Karola Radziszewskiego zaprezentuje w październiku Galeria Foksal. Artysta skoncentruje się na dziedzictwie samego miejsca, queerując dokumentację fotograficzną i idee utożsamiane z historią Foksalu. Ekspozycja budować ma aktualny kontekst dla cyfrowego archiwum galerii, które zgodnie z planem zostanie udostępnione publicznie w tym roku.
WARSAW>KIN<BERLIN
27 września – 28 października
Tata w telefonie
listopad–grudzień 2023
Sześć niezależnych artist-run-space’ów z Warszawy i tyle samo z Berlina łączy realizowany w obu miastach projekt KIN. Jego pierwsza odsłona odbyła się wiosną w Pawilonie Milchhof w stolicy Niemiec, odsłonę polską zaprezentuje pod koniec września Galeria Promocyjna. Projekt kuratorowany przez Katie Zazenski ze Stroboskopu i Elisabeth Sonneck z berlińskiego super bien! wskazuje na kluczową rolę niezależnych galerii i project space’ów we współczesnym polu sztuki, ich znaczenie dla twórczości eksperymentalnej i poszukującej nowych ścieżek. Wystawa WARSAW>KIN<BERLIN będzie również częścią drugiej odsłony Fringe, czyli równoległej do WGW inicjatywy stołecznych niekomercyjnych galerii. W listopadzie w Galerii Promocyjnej zobaczymy natomiast projekt fotograficzny Julii Ledik i Evgene’a Kanapleva Tata w telefonie. Para białoruskich fotografów, którzy emigrowali do Warszawy tuż po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę, portretuje w ramach projektu ukraińskie rodziny w ich tymczasowych polskich domach, przy czym tytułowi ojcowie, przebywający na froncie, są na nich obecni wyłącznie na ekranie smartfona.
Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady
od 9 listopada
Powojenną, powstającą na styku socrealizmu z odwilżową estetyką Arsenału twórczość Izaaka Celnikiera, żydowskiego artysty z Warszawy, wychowanka Domu Sierot Janusza Korczaka, ocalałego z Zagłady zaprezentuje w listopada Żydowski Instytut Historyczny. Będzie to pierwsza wystawa jego wczesnych prac, w tym licznych rysunków nigdy wcześniej nie prezentowanych publicznie. Ekspozycja prezentować będzie ówczesne ilustracje do jidyszowych opowiadań i wierszy jako rodzaj szkiców do wielkoformatowych obrazów tworzonych przez artystę już po wyjeździe do Francji, odwołujących się jednak wciąż do utrwalonych w jego pamięci obrazów z getta.
XIII Festiwal Przemiany: Superoranizm. Czy ciało ma granice?
6–8 października
Trzynasta edycja Festiwalu Przemiany odbędzie się w dniach 6–8 października w Centrum Nauki Kopernik. W ramach festiwalu odbędzie się wystawa, spotkania z ekspertami, debaty, warsztaty, koncerty i szereg innych wydarzeń. Tegoroczne hasło przewodnie imprezy to Superorganizm. Odnosi się ono do ludzkiego ciała, jego kondycji fizycznej, odporności i biologicznego potencjału.
Sana Shahmuradova Tanska. Fot. Katarzyna Legendź. Dzięki uprzejmości Gunia Nowik Gallery
Hotel Warszawa Art Fair
9–10 września
Hotel Warszawa, czyli dawny Prudential, w tym tygodniu po raz drugi zamieni się na dwa dni w przestrzeń targów sztuki, wzorowanych na zachodnich targach w przestrzeniach hotelowych takich jak nowojorskie Gramercy International Art Fair. W tym roku międzynarodowe będą nie tylko wzorce i aspiracje organizatorek, ale i skład targów – poza stołecznymi galeriami wezmą w nich udział również Damien & The Love Guru działająca w Brukseli i Zurychu, Molitor z Berlina oraz Vartai z Wilna.
Warsaw Gallery Weekend
28 września – 1 października
Kluczową datą dla galerii komercyjnych będzie rzecz jasna przełom września i października, czyli Warsaw Gallery Weekend. Także WGW będzie mieć w tym roku skład międzynarodowy – obok rodzimych galerii wezmą w nim udział The Naked Room i Voloshyn Gallery z Ukrainy. Łącznie zobaczymy 43 wystawy przygotowane przez 37 galerii, wśród nich solowe pokazy: Małgorzaty Mirgi-Tas w Fundacji Galerii Foksal, Wojciecha Bąkowskiego w Stereo, Janka Simona w Rastrze, Marioli Przyjemskiej w Galerii Ewa Opałka / Fundacji Razem Pamoja czy Karoliny Bielawskiej we Wschodzie i Pawła Śliwińskiego w Clay.Warsaw (również z ramienia Wschodu). Po raz pierwszy na WGW zawita krakowska galeria Piana z wystawą Szymona Kobylarza, Kamila Kukli i Michała Zawady, a także dwie najmłodsze galerie warszawskie: wanda z pokazem Kseni Gryckiewicz i Antoniny Nowackiej oraz Turnus, gdzie wystawę zaprezentuje krakowski kolektyw/galeria Szaber wraz z wyłonionymi w open callu przez poszczególnych członków i członkinie ekipy artystkami i artystami.
Randka z WGW
od 28 września
Kurtynka
21 października – 20 listopada
Kilka tygodni po WGW w Turnusie zobaczymy prace powstałe w ramach zainicjowanego przez Katkę Blajchert w salonie Ciach projektu Kurtynka. Od początku 2022 roku w prowadzonym przez artystkę salonie fryzjerskim co miesiąc pokazywana była jedna praca zaproszonego artysty lub artystki, która następnie przekazywała pałeczkę kolejnej osobie.
Jolanta Marcolla, Izabella Gustowska, Zbliżenie (w ramach WGW)
28 września – 1 grudnia
Liliana Zeic
15 grudnia 2023 – 15 lutego 2024
Wspólną wystawę dwóch wywodzących z się z neoawangardy artystek, Izabelli Gustowskiej i Jolanty Marcolli, zaprezentuje na WGW lokal_30. Zbliżenie przyglądać się będzie sposobom wykorzystywania przez nie filmu i fotografii oraz wątkom feministycznym w ich twórczości – w 1985 roku Gustowska i Marcolla, jako jedyne polskie artystki, brały udział w jednej z kluczowych feministycznych wystaw tamtej epoki, Kunst mit Eigen-Sinn. Aktuelle Kunst von Frauen w Museum Moderner Kunst w Wiedniu. W połowie grudnia otworzy się z kolei wystawa prezentująca nowe prace Liliany Zeic i jednocześnie inaugurująca współpracę galerii z artystką.
Słońce było pierwsze (w ramach WGW)
od 28 września
Basia Bańda
listopad 2023 – styczeń 2024
Podczas WGW galeria Monopol zaprezentuje wystawę Teofila Ociepki oraz Barta Hajduka i Tomasza Mroza, dla których punktem wyjścia będą właśnie prace współtwórcy Grupy Janowskiej. W listopadzie z kolei zobaczymy drugą indywidualną wystawę Basi Bańdy przygotowaną przez warszawską galerię. Zobaczymy na niej obrazy, w których punktem wyjścia dla artystki są sytuacje, okoliczności i wspomnienia związane z miejscami jej przebywania, które przetłumaczone zostają na organiczne, abstrakcyjne formy wywodzące się ze spuścizny zapomnianych współtwórczyń ekspresjonizmu abstrakcyjnego.
Marta Niedbał, Paweł Olszczyński, Hold Me Closer (w ramach WGW)
28 września – 18 listopada
Wspólny projekt w galerii HOS podczas WGW zrealizują Marta Niedbał i Paweł Olszczyński. Osią wystawy będzie wspólna wielkoformatowa praca dwojga artystów, łącząca elementy charakterystycznych dla nich technik, plasująca się w obszarze między rzeźbą, tkaniną oraz przedmiotem performatywym angażującym zmysł dotyku. Prezentowane prace będą pokłosiem pielęgnowania otwartości odrzucającej dychotomie, afirmującej cielesność oraz emocjonalność.
Krzysztof Topolski
12 września – 6 października
Archeologie współczesności
27 października – 30 listopada
Sebastian Wywiórski
15 grudnia 2023 – 19 stycznia 2024
Zagadnienia takie jak ekologia akustyczna czy krajobraz dźwiękowy podejmować będzie Krzysztof Topolski w swoich instalacjach prezentowanych od 12 września na indywidualnej wystawie w galerii XX1. Część z nich będzie mieć charakter interaktywny, pozwalając odbiorczyni wejść w relację z dźwiękiem przez aktywne uczestnictwo. Pod koniec października galeria zaprezentuje wystawę Natalii Kopytko, Barbary Janczak, Joanny Sitarz i Gabrieli Chrabąszcz zatytułowaną Archeologie współczesności. Na kuratorowanej przez Alicję Głuszek i Małgorzatę Miśkowiec ekspozycji artystki odsłaniać będą warstwy rzeczywistości intymnej i społecznej przyglądając się temu, co jest już historią, a przez swoją materialność trwa i daje świadectwo o obecnych czasach. W połowie grudnia otworzy się z kolei kuratorowana przez Grzegorza Borkowskiego solowa wystawa Sebastiana Wywiórskiego prezentująca jego obiekty kinetyczne.
Paweł Śliwiński, „Kelner”, dzięki uprzejmości galerii Wschód
Wrocław
Błotko
22 września – 29 października
Konkurs Gepperta
20 października 2023 – 28 stycznia 2024
Już po nas
10 listopada 2023 – 13 stycznia 2024
Czyje głosy są słyszane?
10 listopada – 31 grudnia
Wrocławskie BWA zainauguruje sezon 22 września wystawą powstałą w wyniku pleneru artystycznego dla dzieci, który poprowadziła Natalia Kopytko. Błotko w przestrzeni Galerii SIC! będzie wystawą o świecie przyrody i wyobraźni inspirowaną budownictwem zwierząt oraz gliną jako materią ziemi. W tym roku wraca również drugi z najważniejszych konkursów malarskich w kraju, czyli Konkurs Gepperta. Wystawa finałowa otworzy się 20 października, a znajdą się na niej prace Moniki Falkus, Bartłomieja Flisa, Natalii Karczewskiej, Adama Kozickiego, Klaudii Prabuckiej, Hanny Shumskiej i Konrada Żukowskiego. Z apokaliptycznymi z jednej strony, a technooptymistycznymi z drugiej narracjami na temat przeszłości gatunku ludzkiego mierzyć się będą uczestniczki i uczestnicy otwieranej w listopadzie w przestrzeni galerii Studio BWA Wrocław wystawy Już po nas. W tym samym czasie w BWA Wrocław Główny zobaczymy z kolei porezydencyjną wystawę sześciu norweskich artystek pracujących zarówno z mediami wizualnymi, jak i dźwiękiem i wokalem.
Inside Job, There are flowers that are born of mud
21 września – 4 listopada
Ala Savashevich
16 listopada 2023 – 13 stycznia 2024
Nowe prace Uli Lucińskiej i Michała Knychausa, czyli duetu Inside Job zaprezentuje 66P na otwieranej 21 września wystawie There are flowers that are born of mud. Artyści snuć w niej będą refleksję nad następstwami ekozagłady, prezentując metaforyczne obiekty rodem z przyszłości, balansując miedzy spekulacją i nadzieją, końcem a początkiem, rysując wizję postludzkiego i postnaturalnego porządku powstającego na zgliszczach cywilizacji. W połowie listopada wrocławska galeria zaprezentuje z kolei indywidualną wystawę Ali Savashevich.
Third skin
17 września 2023 – 14 stycznia 2024
Prace z kolekcji Eriki Hoffmann-Koenige zobaczymy w obchodzącej właśnie pięciolecie swojego istnienia wrocławskiej galerii OP ENHEIM. Prezentowane realizacje łączyć będzie wątek szeroko rozumianych granic, nie tylko geograficznych i politycznych, ale też międzyludzkich i artystycznych. Na otwieranej 17 września ekspozycji znajdą się dzieła m.in. Félixa Gonzáleza-Torresa, Monici Bonvicini, Basquiata czy Pipilotti Rist.
Callart3
październik 2023
W ramach trzyletniego projektu badawczego poświęconego twórczości Jana Chwałczyka w połowie października w Muzeum Współczesnym Wrocław odbędzie się sympozjum wokół dorobku Chwałczyka i Wandy Gołkowskiej. W tym samym miesiącu otworzy się wystawa Callart3, trzecia odsłona cyklu wystawienniczego prezentującego prace z kolekcji MWW oraz Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, tym razem dotycząca szeroko pojmowanego obrazu – od klasycznego malarstwa sztalugowego po NFT i obrazy generowane przez sztuczną inteligencję.
Michał Maliński, „Stepping on the rakes of bliss”, mat. pras. Biennale Fotografii TIFF
Krupa Art Foundation / Krupa Gallery
otwarcie Krupa Art Foundation
Jak Płynie Rwąco,
Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko musi się zmienić, |
Eternal Engine – Czarci krąg
23 września 2023
Karolina Balcer, Happy Family
17 listopada 2023 – 07 stycznia 2024
Paweł Basnik, Umierajaca Gaja (w ramach WGW)
28 września – 13 października 2023
Iza Opiełka, Miłosz Flis, se99zy
6 pazdziernika – 25 listopada
Bolesław Chromry
6 grudnia 2023 – 3 lutego 2024
Tegoroczna jesień to ważny moment dla wrocławskiej galerii. 23 września przy wrocławskim rynku otworzy się nowa siedziba Krupa Art Foundation, w której obok przestrzeni wystawienniczych znajdzie się sala dedykowana projektom multimedialnym, kawiarnia, sklep z wydawnictwami artystycznymi, a nawet strefa dla dzieci. Podczas otwarcia zaprezentowane zostaną trzy wystawy. Jak Płynie Rwąco to pokaz ukraińskiej sztuki młodego i średniego pokolenia. Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko musi się zmienić prezentować będzie prace z kolekcji założycieli fundacji. Zobaczymy także przygotowany specjalnie na tę okazję projekt duetu Eternal Engine, a w przestrzeniach wystawienniczych zagoszczą instalacje site-specific Poli Dwurnik, Jarosława Flicińskiego i Kariny Marusińskiej. W listopadzie natomiast kolejną odsłonę projektu Happy Family zaprezentuje Karolina Balcer. Jednocześnie swoją działalność niezależnie od fundacji kontynuuje Krupa Gallery przy ulicy Księcia Witolda. Na początku października zaprezentuje ona wspólną wystawę Izy Opiełki i Miłosza Flisa oraz solowy pokaz Bolesława Chromrego, a wcześniej gościć będzie na WGW z nowymi obrazami Pawła Baśnika, dotykającymi lęków epoki antropocenu, a jednocześnie nawiązującymi do antycznych motywów przemiany i płynności przejścia między światem ludzi i natury.
Biennale Fotografii TIFF 2023. Zapatrzenie
8 września – 8 października
W najbliższy piątek, 8 września, wystartuje we Wrocławiu kolejna edycja TIFF Festivalu, który powraca w nowej formule jako fotograficzne biennale. Tegoroczna odsłona odbędzie się pod hasłem Zapatrzenie i składać się będzie z wystawy głównej oraz trzech wystaw konkursowych sekcji TIFF Open. Biennale akcentować będzie kojącą i pokrzepiającą moc obrazów, rolę, jaką mogą one odgrywać w dążeniu do dobrostanu. Prezentowane prace odnosić się więc będą do przyjemności i sposobów unikania cierpienia, ale także pozornego zaspokajania pożądań w napędzanym konsumpcją późnym kapitalizmie oraz kwestii duchowości.
Jarosław Słomski, Sytuacja jest doskonała
12 września – 3 października
12 września w Entropii otworzy się wystawa rzeźb i instalacji Jarosława Słomskiego. Będzie to druga część projektu kuratorskiego Marcina Mierzickiego pod hasłem Sytuacja jest doskonała, realizowanego w ramach obchodów 35-lecia wrocławskiej galerii.
Wrocław Off Gallery Weekend
24–26 listopada
Niezależne wrocławskie galerie połączą w tym roku siły organizując pierwszą odsłonę Wrocław Off Gallery Weekend. Charakter wydarzenia jest nie tylko niekomercyjny, ale wręcz programowo zorientowany na zaakcentowanie działań w kontrze do rynku. Wezmą w nim więc udział wyłącznie oddolne, niezależnie finansowane przestrzenie: Galeria U Kosałki, Galeria Nicponiej, Galeria Serwis, Galeria U Agatki, Nowy Złoty, Galeria Winda, Kościół Nihilistów oraz Muzeum w Podziemiu.
Zielona Góra
Marian Szpakowski, Co pozostaje… (szkice, grafiki, zdjęcia z pracowni artysty)
1–30 września
Kwiaciarnia Grafiki
6–29 października
Robert Kaja
17 listopada – 10 grudnia
Mateusz Pęk
24 listopada – 17 grudnia
Po otwierającej sezon monografii Mariana Szpakowskiego, kluczowej postaci dla całej powojennej sceny artystycznej Zielonej Góry, BWA zaprezentuje w październiku wystawę Kwiaciarni Grafiki – studia graficznego, pracowni sitodruku i galerii prowadzonej w Warszawie przez ilustratorkę Martę Kwiatek i aktywistę oraz grafika Henryka Kwiatka. W listopadzie zobaczymy z kolei indywidualne pokazy Roberta Kai oraz Mateusza Pęka.
