„Małe formy” Michała Sroki w Galerii Sztuki Wozownia

Tytułowe „małe formy” to obiekty o niekonkretnym, płynnym statusie. Oczom jednych mogą jawić się jako modele architektoniczne czy projekty pomników, inni zobaczą w nich konstelacje niewielkich rzeźb albo urbanistyczne makiety. To rezultaty pracy z materią i przestrzenią – aspektami podstawowymi dla twórczych doświadczeń Michała Sroki, artysty praktykującego w obszarze od malarstwa, przez rzeźbę i instalację, po techniki cyfrowe, a równocześnie wykształconego architekta. Tworzone przez niego niewielkich rozmiarów obiekty mają hybrydową naturę, lekceważą wszelkie podziały i oscylują między mediami. Realizują ideę czystej potencjalności i nieograniczonych możliwości wyłaniania się nowych artystycznych bytów z tworzywa swobodnie kształtowanego lub znalezionego i przetworzonego czy re-konstruowanego.

Trudno pozbyć się wrażenia, że prace zgromadzone na wystawie powstały jako pokłosie licznych eksperymentów oraz badań efektów wdrażania różnorodnych metod pracy. Z jednej strony znajdziemy tu formy o klarownej, geometrycznej konstrukcji, sprawiające wrażenie intelektualnie wykoncypowanych, z drugiej – takie, którym kształt nadany został pod wpływem impulsu czy nawet afektu, jaki pojawił się w momencie kontaktu dłoni artysty z materią. Owo nastawienie na testowanie i doświadczalność skłania, by spojrzeć na wystawę „małych form” jak na laboratorium, jednak w rozumieniu sprzed oświeceniowego przełomu. Siedemnastowieczni filozofowie przyrody, np. Robert Boyle^[1], traktowali je bowiem jako przestrzeń otwartą, gdzie prowadzi się swobodny dyskurs i wymianę myśli. W takim laboratorium dowartościowywano szczególnie rolę visitori – odwiedzających, którzy mogli śledzić rezultaty prowadzonych eksperymentów i na bieżąco je komentować. Dziwność i niejednoznaczność fenomenów, z jakimi stykali się owi „wizytujący”, sprawiała, że ich doświadczenia przyjmowały zazwyczaj postać fuzji wrażeń zmysłowych i intelektualnych. Podobnie rzecz ma się z pracami prezentowanymi na wystawie, które odbiorca rozważać może zarówno pod kątem formy i estetyki, jak i znaczeniowego potencjału wynikającego bezpośrednio z ich struktury. Można czytać je m.in. w odniesieniu do problemów żywych w sferze architektury, rozumianej nie tylko jako element kształtowania przestrzeni miejskiej, ale także narzędzie sprawowania władzy i prowadzenia polityki. Utopijne wizje, wyrastające z idei poszukiwania formy przestrzennej zapewniającej mieszkańcom wysoki poziom komfortu, krzyżują się ze skojarzeniami z architekturą brutalistyczną, ożywiającą widma mrocznej przeszłości. „Małe formy” postrzegane jako makiety pomników każą z kolei zapytać, kto miałby być za ich sprawą upamiętniany i jakie treści ów monument by niósł. Rozważając możliwe punkty referencji prac Michała Sroki nie sposób pominąć również wątku metaartystycznego: dialogu, w jaki wchodzą one z dziedzictwem XX-wiecznych awangard.

^{[1] Współczesne formy twórczości artystycznej jako realizację idei przednaukowego laboratorium Roberta Boyle’a opisał Mateusz Chaberski w artykule Laboratorium, [w:] Performatyka: terytoria, red. E. Bal, D. Kosiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, ss. 109–117.}

Michał Sroka „Makieta III”

Michał Sroka „Makieta II”

Michał Sroka, bez tytułu

Michał Sroka, „Małe formy”, widok wystawy

Michał Sroka, „Małe formy”, widok wystawy

Michał Sroka, „Małe formy”, widok wystawy

Michał Sroka, bez tytułu

Michał Sroka, z serii „Forma pomnikowa”

Michał Sroka, „Małe formy”, widok wystawy

Michał Sroka – artysta wizualny, architekt, pracuje na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Brał udział w kilkudziesięciu wystawach, licznych konkursach, warsztatach i wyjazdach studyjnych. Jego prace pokazywane były w Polsce i za granicą m.in. w Niemczech, Czechach, Wielkiej Brytanii oraz Austrii. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, rzeźbą, projektowaniem architektonicznym oraz tworzy instalacje łącząc różne media. Głównym obszarem jego zainteresowań jest relacja pomiędzy malarstwem, architekturą, rzeźbą i przestrzenią.