„Mainly for Women” Pauliny Ołowskiej w Muzeum SCAD
Mainly for Women to obszerna prezentacja obrazów Pauliny Ołowskiej, skupiająca się na jej wielowarstwowej eksploracji kobiecych archetypów. Ołowska zanurza się w świecie kobiecości za pomocą mistrzowsko opanowanej sztuki zawłaszczenia i składanych hołdów, malując obrazy wydobywające na powierzchnię psychoseksualne i socjopolityczne konstrukty kobiecego doświadczenia. Szybkimi pociągnięciami pędzla przywołuje formy naiwnego fotorealizmu, emanujące aurą minionych epok, a kolory, którymi się posługuje, zdają się zmiękczone przez upływ czasu.
W ramach owej eksploracji kobiecości rolę domowej gospodyni Ołowska odgrywa w przestrzeni galeryjnej, zapraszając grupę polskich artystek kolejnego pokolenia do wystawienia ich prac obok własnych obrazów. Ten akt współpracy leży u sedna praktyki Ołowskiej i wskazuje, że portretowanie różnorodnych wizerunków kobiet nie jest jedynie konceptualnym ćwiczeniem, lecz aktywnym i performatywnym aspektem jej praktyki. Jak pisał Jan Verwoert: „Dom, który Ołowska buduje w swoich pracach, nie jest miejscem wyobrażonych powrotów, lecz miejscem, w którym gromadzą się siostrzane duchy”. Artystki zaproszone przez Ołowską do wystawy – Karolina Jabłońska, Dominika Olszowy, Agata Słowak i Natalia Załuska – proponują dynamiczne spektrum kobiecych perspektyw, inicjując alchemiczną wymianę artystycznych strategii, odzwierciedlającą zainteresowanie Ołowskiej złożoną, wielowymiarową wizją kobiecości. Grupowa prezentacja, nabierająca niemal mitycznych cech seansu spirytystycznego, przekształca wykreowane przez artystki formy wizualne w pokaz idei.
Tytuł wystawy, Mainly for Women, zaczerpnięty został z powstałego w latach 60. „przewodnika po sztuce kochania” autorstwa Roberta Charthama – pod pseudonimem tym, udając seksuologa, krył się pisarz Ronald Sydney Seth. Chartham w swojej książce pragnął objaśnić kobietom, co mają robić, by uniknąć zranienia seksualnego poczucia własnej wartości ich mężów, dostarczając biologiczny opis aktu współżycia, który winien być krok po kroku odtwarzany wyłącznie pomiędzy mężem i żoną. Ten patriarchalnie narzucony instruktaż Ołowska subwersywnie przechwytuje, wykorzystując tytuł książki Charthama do własnych celów – nazywając nim wystawę artystek, które wypowiadają się we własnym imieniu. Akt tworzenia kobiecej społeczności nadaje wartość podmiotowościom, wszystkie artystki zyskują autonomię w tworzeniu obrazu samych siebie.
W swoich indywidualnych praktykach Ołowska, Jabłońska, Olszowy, Słowak i Załuska używają sztuki jako narzędzia obrazowego, za pomocą którego zmagają się z historią i dzisiejszym statusem kobiety w społeczeństwie. Mierzą się z tematami pracy kobiet, stworzonych przez patriarchat konstruktów kobiecych ról i wizualnymi manifestacjami kobiecego wnętrza, w których widz i widzka styka się z aluzjami zarówno do podporządkowania, jak i apoteozy kobiet, nierzadko wywiedzionymi z pogańskich narracji mitologicznych. Wychodząc z odmiennych perspektyw formalizmu, sztuki portretowej, zawłaszczenia i malarstwa narracyjnego, artystki wykorzystują swoje prace do zachwiania naszymi wyobrażeniami na temat kobiecości. Erotyczna obrazowość, przedstawienia kobiecej sprawczości i pracochłonne metody malarskie wyznaczają kierunki poszukiwań bezkompromisowej pozycji genderowej równości w obrębie świata sztuki i społeczeństwa. Wobec aktualnych prób przeforsowania przez polski Trybunał Konstytucyjny niemal całkowitego zakazu aborcji – także w przypadku ciąż z gwałtu i kazirodztwa – wystawa wybrzmiewa głosem niezwykle aktualnym, artykułując pilną potrzebę kobiecej autonomii w polu biopolityki i społeczeństwa jako takiego. Prezentowana w USA, staje się ona lustrem, w którym odbijają się także tutejsze rozrachunki w zakresie praw kobiet.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Paulina Ołowska
- Wystawa
- Mainly for Women
- Miejsce
- SCAD Museum of Art, Savannah, stan Georgia
- Czas trwania
- 7.01–11.07.2021
- Osoba kuratorska
- Ariella Wolens
- Fotografie
- dzięki uprzejmości SCAD Museum of Art
- Strona internetowa
- scadmoa.org
