„La fabrique des images” Romana Cieślewicza w Musée des Arts Décoratifs
Od 3 maja do 23 września 2018 roku Musée des Arts Décoratifs oddaje hołd Romanowi Cieślewiczowi (1930-1996). Cieślewicz był jednym z kluczowych artystów łączonych z polską szkołą plakatu, po czym podbił świat projektowania graficznego po przeprowadzce do Francji i stał się jednym z najważniejszych projektantów drugiej połowy XX wieku. Jego eklektyczny dorobek mieści w sobie różnorodne wcielenia grafiki, od plakatów, przez reklamy, po fotomontaże, projekty publikacji i ilustracje. Jego prace wynikają z dokładnego przyglądania się światu, są jego odbiciem i świadectwem, ukazują niezwykłość politycznie zaangażowanego artysty. Dla Cieślewicza rolą projektanta graficznego było konfrontowanie się ze współczesnymi wydarzeniami. Ponad 700 eksponatów, prezentowanych w chronologicznym i tematycznym porządku, ilustruje niezwykły, obszerny dorobek jednego z największych projektantów graficznych, którego wpływ na dyscyplinę widoczny jest do dziś.
Roman Cieślewicz przyszedł na świat we Lwowie, edukację zdobywał w Krakowie, gdzie w 1955 ukończył Akademię Sztuk Pięknych. Stał się jedną z wiodących postaci wśród przedstawicieli polskiej szkoły plakatu, w latach 50. przywrócił temu medium blask, a jego sława i wpływy szybko wyszły poza granice Polski. Skomplikowana sytuacja polityczna i jego ambicje, by swoje talenty zaprezentować wśród „neonów Zachodu” sprawiły, że zdecydował się na wyjazd z Polski.
Do Paryża przybył w 1963 roku. Na zaproszenie Petera Knappa zaczął pracować dla magazynu „Elle”, gdzie wkrótce objął posadę dyrektora artystycznego. W 1967 współtworzył nowy magazyn „Opus International” projektując jego szatę graficzną. Pracował także dla „Vogue’a”, wydawnictwa 10/18 orazJacquesa-Louis Delpala. Był pierwszym dyrektorem artystycznym agencji MAFIA.
Choć szybko porzucił estetykę i techniki, jakie stosował w Polsce na rzecz fotomontażu, pozostawał wierny idei plakatu i projektowania jako narzędzia do intelektualnego i estetycznego edukowania publiczności, „oczyszczania oka”.
Równolegle do komercyjnych zleceń, kontynuował swoją „pracownianą” praktykę, na którą składały się głównie serie kolaży i fotomontaży, tworząc „kolaże repetytywne” i „kolaże centralne”, z których wyrastały takie serie jak Zmiana klimatu i Brak wieści to dobre wieści. Jako członek założonej w 1960 roku przez Arrabala, Topora, Jodorowskiego i Oliviera O. Oliviera Grupy Panicznej, Cieślewicz stworzył także w 1976 roku jej organ prasowy – „Kamikaze”.
Pierwsza duża retrospektywa Romana Cieślewicza we Francji odbyła się w 1972 roku w Musée des Arts Décoratifs. W 1993 roku odbyła się przekrojowa retrospektywa w Centre Georges Pompidou, a następnie wystawa w Musée de Grenoblew roku 2001. Choć jego prace trafiały już do największych muzeów, wystawa w Musée des Arts Décoratifsanalizuje proces twórczy Cieślewicza w innowacyjny sposób i po raz pierwszy prezentuje dokumenty z archiwów artysty. Zabiera nas w chronologiczną podróż przez jego karierę i skupia się na bliskich mu tematach, jak oko, ręka, koło, Che Guevara czy Mona Liza, odsłaniając zasady funkcjonowania jego „fabryki obrazów”. Jego prace rezonują z ikonograficznymi archiwami artysty, na co dzień przechowywanymi w Institut Mémoires de l’édition contemporaine, z których część prezentowana jest publicznie po raz pierwszy.
Podążając od sali do sali, zanurzamy się w bogatym świecie graficznych kreacji Cieślewicza, plakatów, reklam, okładek magazynów, wideo, a także jego zrekonstruowanej pracowni, zyskując wgląd w intymny i pełen pasji proces tworzenia obrazów.
Cieślewicz codziennie czytał gazety, z których wycinane elementy klasyfikował w ponad 350 pudełkach poświęconych ogromnej ilości tematów. Jego archiwum było surowym materiałem, z którego korzystał przy pracy i które odzwierciedlało jego osobowość. Ujawniają się w nim jego zainteresowania, wpływy (dadaizm, radziecka awangarda, Bruno Schultz) i przyjaźnie (Topor, Arrabal, Depardon). Odzwierciedla się w nim także jego wizja epoki – używając obrazów rodem z mediów i reklam, wizerunków celebrytów i artystycznych ikon epoki komentował bieżące wydarzenia i krytycznie przyglądał się światu, odsłaniając prawdę o nim.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Roman Cieślewicz
- Wystawa
- La fabrique des images
- Miejsce
- Musée des Arts Décoratifs, Paryż
- Czas trwania
- 3.05–23.09.2018
- Fotografie
- Luc Boegly
- Strona internetowa
- madparis.fr
