„Blue Is the Decayed Pink” Piotra Janasa w Thomas Erben Gallery
Galeria Thomas Erben ma przyjemność zaprezentować pierwszą wystawę Piotra Janasa (ur. 1970, Warszawa) prezentującą obrazy powstałe w latach 2008-2020.
Działając w późnosurrealistycznym trybie odziedziczonym po polskiej awangardzie lat 60. i 70., po edukacji w pracowni prof. Jerzego Tchórzewskiego, Janas traktuje płótno jako samo ciało, poddając je specyficznemu, fizycznemu i psychicznemu nadużyciu, które odzwierciedla warunki postindustrialnego życia. Rozciągnięte, podziurawione, skorodowane, krwawiące „postaci” obrazów Janasa zdają się przedstawiać zbutwiałe resztki wcześniejszych form ludzkich, które, choć już nie żyją, noszą w sobie ślad woli życia.
W filmie udostępnionym przez Janasa w ramach przygotowań do pokazu artysta — rozebrany do bielizny, z papierosem w dłoni — tańczy na odwrocie obrazu ułożonego twarzą do dołu na podłodze pracowni. Kiedy balansuje na noszach, podskakuje po ramie w klasycznych pozach baletowych, pręty wyginają się, grożąc pęknięciem pod ciężarem Janasa. Podobnie jak jego obrazy, obraz zawiera szereg kontrastów: elegancji muzyki z niezręcznością jego tańca; napięte płótno z miękkim ciałem; płaska siatka z ruchem w przestrzeni. Następuje wzajemne podporządkowanie, w którym zarówno artysta, jak i dzieło sztuki muszą podporządkować się wymaganiom drugiego.
Opowiadanie Kafki Kolonia karna o wyimaginowanej więziennej wyspie, koncentruje się na skomplikowanym urządzeniu egzekucyjnym, które przez wiele godzin pisze tekst prawa na plecach oskarżonego, powodując tak silny ból, że wywołuje quasi-religijne objawienie, w którym skazany uświadamia sobie, że prawo jest obdarzone władzą. Ale z biegiem czasu nawet ta władza zaczyna słabnąć, a urządzenie popada w ruinę, wciąż zabijając swoje ofiary, ale ograbiając je z mistycznego doświadczenia, które dostarczyło jego jedynego uzasadnienia.
Podobnie jak w przypowieści Kafki, twórczość Piotra Janasa naznaczona jest egzystencjalnym lękiem, który przejawia się w brutalnych fantazjach i wyczuloną wrażliwością na absurd współczesnego życia, zwłaszcza w zracjonalizowanej moralności państwa i jego instytucji. Jeśli efekt Kafki miał odsłonić pustkę stojącą za abstrakcyjnością prawa, to obrazy Janasa pokazują, jak ta pustka deformuje podmiot, sprowadzając go do krwi i kości. W miarę jak prawo staje się coraz bardziej potworne, takie stają się też postacie Janasa, które zamiast współczucia budzą ambiwalentną atrakcję-odrazę.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Piotr Janas
- Wystawa
- Blue Is the Decayed Pink
- Miejsce
- Thomas Erben Gallery, Nowy Jork
- Czas trwania
- 21.04.-04.06.2022
- Fotografie
- Philip Reed
- Strona internetowa
- www.thomaserben.com/
- Indeks
- Piotr Janas Thomas Erben Gallery
