16. Międzynarodowe Triennale Tkaniny w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi
Międzynarodowe Triennale Tkaniny, najstarsza i najważniejsza prezentacja zjawisk związanych z medium tkaniny, w 2019 roku odbywa się po raz 16. To dobra okazja, by przyjrzeć się tkaninie w szerszym kontekście. Poprzedni system, sprawdzony i dobrze działający w okresie mniejszej swobody przepływu informacji, był w pełni uzasadniony. Reguła zakładająca pracę komisarzy z różnych krajów, którzy rekomendowali artystów do udziału w naszym wydarzeniu podyktowana była specyfiką czasów i znacząco ułatwiała realizację kolejnych odsłon Triennale. Jednak w dobie pełnej swobody i łatwości obiegu informacji pragniemy nawiązać bezpośredni kontakt z artystami wyrażającymi chęć wzięcia udziału w święcie tkaniny. Wzbogacimy formułę, stwarzając możliwość nadania całości prezentacji przemyślanego i spójnego charakteru. Po raz pierwszy w historii łódzkich spotkań Triennale objął opieką kurator. Tego zadania podjęła się Marta Kowalewska, która przygotowała już szereg ważnych pokazów skupionych wokół sztuki tkaniny i od lat bada historię, konteksty tkaniny artystycznej, jak również analizuje i popularyzuje dokonania polskich twórców na tym polu.
Wprowadzenie do formuły Triennale istotnej roli kuratora zaowocowało kolejną zmianą. Po raz pierwszy skupiamy całą prezentację wokół tematu przewodniego. Dla aktualnego Triennale jest nim „Przekraczanie granic”. Ten temat zawiera w sobie wiele problemów współczesności, które redefiniują znaczenie tożsamości naszej cywilizacji, grup etnicznych, społecznych czy każdego z nas z osobna. W dobie nagromadzenia stale zmieniających się czynników jesteśmy niemal cały czas zmuszani do przesuwania granic naszego rozumienia rzeczywistości lub do ich wyznaczania, choćby w kwestii godności lub poczucia osobistego bezpieczeństwa. Czy dążymy jako cywilizacja do świata bez granic? Wydaje się, że granice mają pejoratywne znaczenie, a ich przekraczanie jest wyrazem wolności. Niejednokrotnie stanowiły źródło konfliktów pomiędzy wyznaczającymi je i utrzymującymi, a tymi którzy chcieli je przekraczać. Nienaruszalność czy obalanie granic rysuje się zatem jako wielki cywilizacyjny problem, który ma swoje odbicie w kwestiach politycznych, społecznych, kulturowych, naukowych, religijnych, w problemach dotykających każdego z nas osobiście. Ten szeroki problem znalazł wreszcie wyraz w artystycznej ekspresji. Tkanina artystyczna doświadczyła go szczególnie. Ponad pół wieku temu twórcy musieli łamać reguły, jakie tkaninie narzuciły wieki, aby wprowadzić ją w poczet sztuk wyzwolonych. Z tego konfliktu zrodziły się dzieła wybitne, przesuwające granice postrzegania sztuki. Dziś, po latach swoistego kryzysu tkaniny, odradza się ona, integrując jeszcze ściślej z innymi dziedzinami, tym samym zaciera dzielące je granice. Wierzymy, że Międzynarodowe Triennale Tkaniny przyniesie ciekawy i ważny komentarz do tych zjawisk, których jesteśmy świadkami i uczestnikami.
Wyjątkowym wydarzeniem jest ekspozycja „Dialogi – poza granicami” towarzysząca 16. Międzynarodowemu Triennale Tkaniny, którego otwarta struktura, pozwala spojrzeć na medium tkaniny z wielu perspektyw. Do udziału w tej niezwykłej wystawie zaproszonych zostało kilku ważnych artystów z różnych krajów: Caroline Achaintre i Anne Wilson oraz C.T. Jasper i Joanna Malinowska. Ci ostatni specjalnie na tą ekspozycję, stworzyli monumentalną kompozycję Ptaki egzotyczne. Dzięki uprzejmości Fundacji Zwierciadło prezentujemy również pracę Piotra Uklańskiego ze zbiorów z Jankilevitsch Collection. W tym kontekście ciekawie wygląda historyczny kontrapunkt dla współczesnych prac – gobeliny zrealizowane według projektów Georges’a Braque’a i Le Corbusiera w legendarnym ośrodku produkcji tkanin w Aubusson. Połączenie tradycyjnej techniki wykonania z nowoczesną wizją artystyczną było jedną z dróg odnowy dwudziestowiecznej tkaniny artystycznej.
Wystawa stanowi wyjątkową okazję, by zaprezentować podejścia każdego z artystów do wykorzystania materiałów, technik i działań performatywnych opartych na tkaninie. Dyskusje dotyczące materiałów tekstylnych, performansu, oddziaływania społecznego i polityki, choć co do zasady pełne pasji i świadomości powagi sytuacji, rzadko przyciągają należną im uwagę krytyków. Ten niecodzienny pokaz jest przykładem, jak współczesne, oparte na badaniach i konceptualne zaangażowane prace mogą to osiągnąć.
Tradycją Triennale jest obecność, obok głównej prezentacji, Ogólnopolskiej Wystawy Tkaniny Unikatowej oraz Ogólnopolskiej Wystawy Miniatury Tkackiej, które także zmieniły swoją formę i są organizowane pod opieką kuratorów. Te trzy wydarzenia stworzą szeroką i całościową panoramę zjawiska, jakim jest współczesna tkanina artystyczna.
Podczas 16. MTT mamy przyjemność pokazać także wyjątkową pracę pt. Wasze Rzeczy – 20-metrową tkaninę stworzoną w Ośrodku dla Cudzoziemców w Łukowie przez oczekujące tam na przyznanie ochrony międzynarodowej czeczeńskie uchodźczynie według koncepcji i pomysłu Pameli Bożek.
Przypisy
Stopka
- Wystawa
- 16. Międzynarodowe Triennale Tkaniny
- Miejsce
- Centralne Muzeum Włókienncictwa w Łodzi
- Czas trwania
- 5.10.2019–15.03.2020
- Strona internetowa
- cmwl.pl
