„Życiorysy równoległe” w Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu

Wystawa Życiorysy równoległe to spotkanie dwóch artystycznych kosmosów, w których geometrii, konstrukcji i konceptowi powierzono rolę języka uniwersalnego. To wyjątkowa ekspozycja odsłaniająca głębię formalnych poszukiwań i historycznych kontekstów Bena Muthofera i Gerarda Jürgena Bluma-Kwiatkowskiego.

𝐆𝐞𝐨𝐦𝐞𝐭𝐫𝐢𝐚 𝐣𝐚𝐤𝐨 𝐟𝐮𝐧𝐝𝐚𝐦𝐞𝐧𝐭 𝐚𝐫𝐭𝐲𝐬𝐭𝐲𝐜𝐳𝐧𝐞𝐣 𝐰𝐢𝐳𝐣𝐢

Abstrakcja geometryczna nie jest tu jedynie estetyczną strategią, lecz pryncypialnym założeniem: mistrzowski rygor matematyczny łączy obie biografie. Muthofer, zafascynowany tradycją origami oraz twórczością Alexandra Caldera, konstruował metalowe siatki, w których każdy kąt i każda krawędź współtworzyły wielowymiarową pulsację światła i cienia. Jego rzeźby – modularne, składane, pozornie proste – wciągają odbiorcę w rytmiczny taniec form i przestrzeni. Z kolei Blum-Kwiatkowski, twórca idei „sztuki reduktywnej”, traktował formę jako akt społeczny. Jego instalacje, także te w ramach Biennale Form Przestrzennych (1965–1973) w Elblągu to nie tylko konstrukcje metalowe, lecz przede wszystkim scenariusze spotkań dzieła z widzem i miastem. Geometryczne plany przenikały tu architekturę gotyckiego kościoła (Galeria EL), a także miejskie place Elbląga, tworząc mobilne pola percepcji.

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

𝐑𝐳𝐞𝐳́𝐛𝐚 𝐰 𝐬ł𝐮𝐳̇𝐛𝐢𝐞 𝐩𝐫𝐳𝐞𝐬𝐭𝐫𝐳𝐞𝐧𝐢 𝐩𝐮𝐛𝐥𝐢𝐜𝐳𝐧𝐞𝐣

W drugiej połowie XX wieku obaj artyści podejmowali temat rzeźby jako interwencji w przestrzeń miejską. Muthofer realizował swoje projekty głównie w zachodniej Europie, gdzie jego geometryczne kompozycje stawały sięprzystankiem – zaproszeniem do refleksji nad tożsamością samego miejsca i jego użytkowników. Blum-Kwiatkowski, założyciel Galerii EL (1961) oraz pomysłodawca Biennale Form Przestrzennych, przekroczył granicębiałej ściany galerii. Jego stacje sztuki (Volkshochschulen, Cornberg, Rittersheim) i „stacjonizmy”, rozsiane w Brandenburgii, symbolizowały dialog z krajobrazem kulturowym – tam geometria stawała się znakiem fragmentarycznej historii Europy Środkowej.

𝐓𝐫𝐚𝐧𝐬𝐠𝐫𝐚𝐧𝐢𝐜𝐳𝐧𝐞 𝐳̇𝐲𝐜𝐢𝐨𝐫𝐲𝐬𝐲 – 𝐨𝐝 „𝐄𝐥𝐛𝐢𝐧𝐠𝐚 𝐮𝐧𝐝 𝐎𝐩𝐩𝐞𝐥𝐧” 𝐩𝐫𝐳𝐞𝐳 𝐄𝐥𝐛𝐥𝐚̨𝐠 𝐢 𝐎𝐩𝐨𝐥𝐞 𝐩𝐨 𝐇𝐮̈𝐧𝐟𝐞𝐥𝐝 𝐢 𝐈𝐧𝐠𝐨𝐥𝐬𝐭𝐚𝐝𝐭

Obaj artyści doświadczyli przymusowych migracji: Muthofer opuścił Opole w 1945 roku, a Blum-Kwiatkowski przyjąłwówczas nowe – polskie – imię i nazwisko, by w 1974 roku osiedlić się w Hünfeld. Te losy zdeterminowały ich artystyczne poszukiwania – tożsamość i granice, a formy stały się motywami przewodnimi ich twórczości. Współczesny odbiorca, krocząc między nawą boczną, a emporami Galerii EL, odnajdzie echa „Elbinga und Oppeln”, zobaczy, jak geometria – tak często kojarzona z chłodną matematyczną precyzją – staje się świadectwem pamięci, adaptacji i otwartości na europejski pluralizm.

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

Ben Muthofer, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, „Życiorysy równoległe”, widok wystawy, fot. Bartosz Zalewski

𝐃𝐢𝐚𝐥𝐨𝐠 𝐄𝐥𝐛𝐥𝐚̨𝐠 – 𝐎𝐩𝐨𝐥𝐞 – 𝐈𝐧𝐠𝐨𝐥𝐬𝐭𝐚𝐝𝐭

W tym roku Galeria EL świętuje 60. rocznicę I Biennale Form Przestrzennych. Towarzyszy jej reedycja pierwszego katalogu z 1965 roku oraz program edukacyjny. Dzięki współpracy z Galerią Sztuki Współczesnej w Opolu (gdzie część spuścizny Muthofera znalazła schronienie) i Museum für Konkrete Kunst w Ingolstadt, wystawa nabiera wymiaru ponadnarodowego. Naszym celem jest nie tylko retrospekcja, lecz także zbudowanie pomostu między historią ruchów awangardowych XX w. a współczesnymi dyskusjami o migracjach, granicach i miejscach sztuki.

Ku przyszłości – inspiracje dla kolejnych pokoleń

Dziedzictwo Muthofera i Blum-Kwiatkowskiego to nie zamknięty rozdział historii sztuki, lecz żywe laboratorium formy. Ich modularne rozwiązania, minimalistyczne struktury i konceptualne gesty inspirują dziś artystów pracujących w new media, designie parametrycznym czy architekturze tymczasowej. W gotyckich ruinach Galerii EL, pośród stalowych struktur i betonowych obiektów, pragniemy pokazać, że abstrakcja, geometria, koncept i redukcja są narzędziami wyzwalającymi wyobraźnię, inicjującymi dialog z przestrzenią i wspólnotą. Niech Życiorysy równoległe staną się zaproszeniem do odkrywania tych wielowymiarowych historii formy, pamięci i tożsamości.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu dotacyjnego SYNERGIE.