„Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne” w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Wacław Szpakowski – urodzony w Warszawie, 1883; zmarł we Wrocławiu, 1973 – w mieście tym mieszkał od 1945 roku. Twórca rysunkowych Linii rytmicznych, tworzonych w latach 1900-1951; w części powstały one w Bydgoszczy, gdzie Szpakowski mieszkał w latach 1931-1934. Prekursor abstrakcji geometrycznej w sztuce. Zasługuje na trwałe miejsce w historii sztuki współczesnej, mimo iż w Polsce artysta szerzej nie jest znany, lecz bardzo ceniony w kręgu specjalistów zajmujących się sztuką XX wieku jako jeden z pionierów nurtu.

Wacław Szpakowski, S3, 1939-1943

Wacław Szpakowski, F1, 1925-1926

Wacław Szpakowski, A4, 1923-1924

Pierwsza prezentacja jego prac odbyła się już po śmierci artysty, w Muzeum Sztuki w Łodzi, 1978, a pierwsza wystawa monograficzna – w 1992 roku w Brukseli (Atelier 340). Dzieła Szpakowskiego brały udział w wielu wystawach polskiej sztuki za granicą (Presences Polonaises, Centrum Pompidou, Paryż 1983; Europa, Europa, Bonn 1994). Pokazane zostały także na wystawie Inventing Abstraction, 1910-1925 w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (2012/2013), podsumowującej początki nurtu sztuki abstrakcyjnej na świecie. Monograficzną ekspozycję prezentującą życie i twórczość Wacława Szpakowskiego przygotował w 2016 roku Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu w Pałacu Królewskim – Muzeum Miejskim Wrocławia. Projekt ten zrealizowany został w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W styczniu i lutym 2017 trwała w Abreu Gallery w Nowym Jorku pierwsza w USA indywidualna wystawa rysunków Szpakowskiego, zawierająca 25 dzieł z wrocławskiej wystawy, zatytułowana Grounding Vision: Wacław Szpakowski.

Kolejna edycja monograficznej wystawy Wacława Szpakowskiego zaprezentowana zostanie w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Ekspozycja ukazuje pełny obraz twórczości artysty, który programowo oscylował na styku sztuki i nauki oraz sztuk wizualnych i muzyki. Wacław Szpakowski wprowadził oryginalną koncepcję obrazu – jego dzieła można określić jako swoiste „obrazy czasowe”. Dla ich odbiorców niezwykle atrakcyjnym procesem jest śledzenie biegu nieprzerwanej linii tworzącej każdy z rysunków i odkrywanie ich wizualno-czasowej struktury, tworzącej piękne, rytmiczne, quasi-labiryntowe formy.

Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne, widok wystawy, fot. Wojciech Woźniak

Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne, widok wystawy, fot. Wojciech Woźniak

Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne, widok wystawy, fot. Wojciech Woźniak

Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne, widok wystawy, fot. Wojciech Woźniak

Na wystawie, oprócz rysunków, fotografii i szkiców Wacława Szpakowskiego, zaprezentowane zostaną współczesne animacje jego Linii rytmicznych, które pokazują skomplikowany i zaskakujący dla widza przebieg linii na rysunkach Szpakowskiego – trudny do prześledzenia na oryginałach.

Prezentowane na wystawie prace pochodzą ze zbiorów rodziny, z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Galerii Berinson w Berlinie oraz z kolekcji prywatnych: Dariusza Bieńkowskiego i Krzysztofa Bieńkowskiego z Łodzi, Marii Rokosz-Rosiak z Poznania, Grażyny i Jacka Łozowskich z Wrocławia, Ireny Kain z Poczdamu. Poza tymi kolekcjami rysunki Szpakowskiego znajdują się m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Wystawie towarzyszyć będzie monograficzna publikacja o twórczości Wacława Szpakowskiego wydana przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu.