„W stronę instytucji krytycznej” w poznańskim Arsenale

Katarzyna Krakowiak, „The Secret Life of Melted Air”

W stronę instytucji krytycznej to projekt interdyscyplinarny, na który składają się wystawa, rezydencje artystyczno-badawcze, publikacja oraz szereg działań o charakterze krytyczno-edukacyjnym, związanych z zagadnieniem krytyki instytucjonalnej i nowej muzeologii. Punktem wyjścia zadania jest Galeria Miejska Arsenał jako publiczna instytucja sztuki współczesnej, jej sposoby funkcjonowania oraz status, które w ostatnich miesiącach były głośno komentowane w Poznaniu i w środowiskach twórczych całej Polski. Koncepcja projektu odnosi się do praktyk artystycznych i praktyk środowiska kuratorów, krytyków i edukatorów sztuki, które to praktyki zostały w historii sztuki i kultury określone mianem krytyki instytucjonalnej. Poddając pod namysł te praktyki, przemyślenia i historię artystyczno-krytycznych działań rozpatrujących rolę instytucji sztuki w rzeczywistości społecznej, realizujemy przedsięwzięcie, które konstytuować może podstawy do rewizji i przemyślenia form i sposobów działania Galerii Miejskiej Arsenał obecnie i w przyszłości.

Jakub Szczęsny, „Iron Maiden”

Jakub Szczęsny, „Iron Maiden”

Projekt zakłada współpracę przedstawicieli różnych dziedzin sztuki, kultury i nauki, gdzie działania artystyczne zajmą główne miejsce w programie, a sztuki wizualne będą jego nadrzędnym elementem. Zaprosiliśmy artystów oraz badaczkę kultury na kilkutygodniową rezydencję w Poznaniu, gdzie będą mogli oni przyjrzeć się z bliska funkcjonowaniu Arsenału i otaczającemu go pejzażowi kulturalnemu miasta. Pobyt na miejscu przyczyni się do głębszego wniknięcia w problematykę zadania, natomiast fakt, że będą to osoby spoza Poznania, pozwoli ocenić sytuację świeżym okiem. Jednocześnie przebywając w samej galerii, będą mogli obserwować pracę jej pracowników, codzienny tryb pracy instytucji. Zostaną podjęte tematy zazwyczaj nieobecne, „niewidzialne” w obiegu sztuki, związane z produkcją prac, aranżacją, pracą fizyczną, dokumentacją i archiwizacją.

Ewa Toniak, instalacja „1:1”

Jednocześnie w tym samym czasie będą odbywały się spotkania z kuratorami, krytykami sztuki, pedagogami i artystami poświęcone krytyce instytucjonalnej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji i roli Galerii Miejskiej Arsenał. Rezultatem tych spotkań oraz rezydencji będzie wystawa oraz publikacja w formie książki. Na wystawie zostaną zaprezentowane projekty zaproszonych na rezydencję artystów oraz innych twórców zaproszonych do współpracy przez kuratorki projektu. Będą to w znacznej mierze prace o charakterze site-specific. Publikacja zostanie wydana po zakończeniu wystawy, a znajdą się w niej teksty dotyczące krytyki instytucjonalnej, omawiające zjawisko zarówno w polu sztuki polskiej, jak i zagranicznej. Wystawa zostanie zbudowana w oparciu o szczegółowe koncepcje wypracowane przez artystów przebywających na rezydencji, a dotykające historii Arsenału, jego społecznej funkcji oraz roli w środowisku kulturalnym Poznania. Aranżacją ekspozycji zajmie się Magdalena Siemienowicz, która wspólnie z artystami spróbuje zmienić kody percepcyjne pozostające w strukturze samego budynku, jego przestrzennym modelu.

Rafał Jakubowicz, bez tytułu

W 2013 roku zorganizowano szereg spotkań i debat publicznych poświęconych przyszłości instytucji kultury (zarówno w Arsenale cykl debat Praca i sztuka, jak też i w innych ośrodkach, np. w Warszawie spotkania organizowały m.in. Fundację Bęc Zmiana, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Instytut Teatralny). Co więcej, od ponad dwóch lat toczy się ogólnopolska dyskusja na temat sytuacji ekonomicznej artystów, ich relacji z instytucjami, odbywają się debaty o społecznym postrzeganiu instytucji kultury, które obarczone są wieloma negatywnymi stereotypami. Wydarzenia te pokazują, że mamy do czynienia z sytuacją kryzysową w polu sztuki i jej infrastruktury, ujawniającą konieczność przyjrzenia się na nowo instytucjom kultury i przeprowadzenia dogłębnej analizy o charakterze krytycznym i autokrytycznym, za którą będą szły rzeczywiste zmiany kulturowe. Tym bardziej, że jak pokazała ostatnia historia Arsenału społeczny głos przeciwko zmianie statusu Galerii czyni z krytycznego i refleksyjnego badania niezbędne narzędzie do reform w polu sztuki.

Zorka Wollny, „Protest Song”

Wojtek Doroszuk, „Osad”