„Tańcząc w ciemnościach” Leszka Lewandowskiego w MCSW „Elektrownia”
Wystawa Tańcząc w ciemnościach gromadzi obiekty stworzone przez Leszka Lewandowskiego na przestrzeni dwudziestu kilku lat. Wiele z nich wykonano wykorzystując precyzyjne wytyczne matematyczne oraz wiedzę z zakresu optyki. Artysta odwołuje się więc do dwóch dziedzin nauki, które w powszechnej świadomości uznawane są za podstawy racjonalizmu. Jednak obiekty takie jak Studnia, Wyjście, Homage Hawking, Ściek, czy Iluzja przestrzeni, odwołują się raczej do tego, co w myśleniu ludzkim złudne, irracjonalne, do tej szczeliny, w której ujawnia się – pod warunkiem, że dane nam będzie na nią natrafić – prawdziwy kształt rzeczywistości daleki od trywialnie pojmowanej matematycznej prostoty. Jak jednak połączyć to, co racjonalne z tym co irracjonalne w obliczu matematycznej precyzji, czy alians taki jest w ogóle możliwy? Odpowiedź na tak postawione pytanie odnaleźć można w tekstach z pozoru przynależnych do dwóch przeciwstawnych porządków intelektualnych: Człowieku matematycznym napisanym przez przedstawiciela formacji modernistycznej i Opowieściach kosmikomicznych autorstwa czołowego europejskiego postmodernisty.
W pochodzącym z roku 1913 eseju Człowiek matematyczny Robert Musil wymienia szereg cech matematyki, które charakteryzują ją jako najdoskonalszą dyscyplinę naukową stworzoną przez człowieka. Zdaniem Musila matematyka jest bowiem skrajnie ekonomiczną postacią myślenia, idealną aparaturą myślową, której zaletą jest umiejętność teoretycznego przewidywania wszystkich możliwych przypadków, dzięki której zadanie, z którym nie można się było uporać, na przykład podsumowanie nieskończonego szeregu liczb, daje się w sprzyjających okolicznościach rozwiązać w kilka chwil.
Tak, jak matematyka u Musila, sztuka Leszka Lewandowskiego jest bezinteresowna, nieekonomiczna i namiętna. Artysta, tak, jak Musilowski matematyk wierzy, iż to, czym się zajmuje, przyniesie kiedyś zapewne także jakąś korzyść praktyczną, ale nie to pobudza go do pracy […] służy prawdzie, to znaczy swojemu losowi, a nie celowi tego losu. Nawet gdyby efektem jego wysiłku była po tysiąckroć ekonomia, to w gruncie rzeczy jest to bezgraniczne poświęcenie i pasja. Korzyść praktyczna może w tym wypadku oznaczać zmianę przyzwyczajeń percepcyjnych, co jest wyzwaniem jednocześnie pociągającym i przepełniającym obawą.
Tak jak opowieść o kształtowaniu się wszechświata i powstawaniu życia na Ziemi u Calvino służy budowaniu możliwości alternatywnego odczytania faktów ustalonych przez zastępy naukowców, tak sztuka Lewandowskiego odkrywa przed odbiorcą nowe wymiary percepcji, zaprasza go w podróż niemal równie fantastyczną jak spadanie w nieskończoność narratora, Urszuli H’x i Porucznika Fenimore’a w opowiadaniu Kształt przestrzeni.
Leszek Lewandowski, podobnie jak Italo Calvino, wychodząc od racjonalnych, matematyczno-fizycznych reguł prowadzi nas w świat fantastyki, iluzji, zadziwienia, które jednak nigdy całkowicie nie wzybywają się pierwiastka naukowości.
Leszek Lewandowski urodził się w 1960 r. w Świerklańcu. Absolwent katowickiego Wydziału Grafiki ASP w Krakowie. Dyplom Wyróżniony 1988. Doktorat na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu – 2011. Stypendia: Transfer 1998 oraz Ministra Kultury i Sztuki w roku 1990, 2000, 2007, Rezydencja-Transfer 1997, Ostrawa 2007, Czeski Krumlow 2009. Artysta i kurator, animator życia kulturalnego z zakresu sztuki alternatywnej Bytomia, Katowic i Jaworzna. Prowadził galerię Kronika (Bytom) w latach 1992 do 1998, w Górnośląskim Centrum Kultury – powołał do istnienia galerię Sektor 1 otwartą na fenomeny powstające na styku sztuk wizualnych i nowych technologii, na instalacje multimedialne oraz Fundację Sektor działającą na rzecz galerii, autor koncepcji Biennale Sztuki Współczesnej – Art Sektor. W latach 2005 / 2008 członek komisji Śląskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej – działania popularyzatorskie na rzecz upowszechniania sztuki nowoczesnej, projekty edukacyjne w przestrzeni publicznej miasta / m.in. Od sztuki kupowania do sztuki poznania, Art City. Od roku 2007 Wiceprezes Fundacji Sektor w Katowicach – m.in. organizacja i prowadzenie cyklicznego programu edukacyjno-kulturalnego Silesian Art School obejmującego warsztaty, wykłady z zakresu teorii i historii sztuki, estetyki, aranżacji i spotkań autorskich adresowanego do odbiorców sztuki nowoczesnej. Od 2012 do 2017 wykładowca Intermediów na wydziale rzeźby ASP w Krakowie.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Leszek Lewandowski
- Wystawa
- Tańcząc w ciemnościach
- Miejsce
- Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu
- Czas trwania
- 14.09–30.11.2018
- Osoba kuratorska
- Zbigniew Belowski
- Strona internetowa
- elektrownia.art.pl
