„Sprawa jest w załatwianiu” Piotra Bosackiego w CSW Zamek Ujazdowski

Piotr Bosacki, Instrumenty strunowe, 2015, stal, silnik elektryczny, wzmacniacz gitarowy

Sprawa jest w załatwianiu to najobszerniejsza wystawa w dotychczasowej karierze Piotra Bosackiego – artysty, który zapracował sobie na opinię jednej z najbardziej fascynującym i oryginalnych osobowości twórczych pokolenia trzydziestolatków. Bosacki komponuje swoją wystawą w CSW Zamek Ujazdowski z premierowych realizacji oraz wyboru stworzonych w ostatnim czasie projektów.

W tym zbiorze znajdują się filmy animowane, wynalezione przez artystę aparaty muzyczne, machiny do produkcji obrazów i dźwięków, a także przestrzenie zaprojektowane jako ramy dla zmysłowego doświadczenia. Wszystkie te prace składają się na szczególne instrumentarium, za pomocą którego Bosacki bada naturę rzeczy. Wystawa jest nie tyle pokazem dzieł i przedmiotów sztuki, ile laboratorium, w którym artysta inicjuje szereg procesów przebiegających na prawach eksperymentu. W wynikach tych doświadczeń Bosacki szuka zarówno wiedzy jak i momentu poetyckiego, którym pragnie podzielić się z publicznością.

Piotr Bosacki, Instrumenty strunowe, 2015, stal, silnik elektryczny, wzmacniacz gitarowy

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, widok wystawy

Zainteresowania Piotra Bosackiego rozpięte są między abstrakcyjnymi systemami, takimi jak muzyka i matematyka, a konkretem słowa i narracji. Fascynacje artysty znajdowały wyraz w muzycznych performansach, eksperymentalnych kompozycjach, niekonwencjonalnych instrumentach. Przede wszystkim jednak spełniały się w filmach animowanych. Artysta bierze w nich na warsztat najzwyklejszą materię codzienności. Sznurek, papier, karton, gumka recepturka, domowe sprzęty, rysunek nakreślony długopisem na kartce w kartkę – te i podobne skromne, ubogie rekwizyty wystarczają Bosackiemu do tworzenia modeli rzeczywistości. W animacjach artysta wprawia te modele w ruch, by badać różne aspekty mechaniki świata i przyglądać się drganiom zanurzonego w świecie ludzkiego ducha.

W niektórych filmach Bosacki osobiście objaśniał stworzone przez siebie obrazy. Głos autora dobiegał z offu – artysta występował jako narrator, wykładowca, gawędziarz – zdawał sprawę ze swoich dociekań.

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, 2015, 12 odkurzaczy, stal, tkanina

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, 2015, 12 odkurzaczy, stal, tkanina

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, 2015, 12 odkurzaczy, stal, tkanina

W sztuce Bosackiego praktyka artystyczna jest w znacznym stopniu tożsama z uprawianiem filozofii. Artysta zatem filozofuje, ale nawet kiedy wchodzi w rozważania na wysokim poziomie abstrakcji i dotyka najsubtelniejszych zagadnień duchowych, czyni to nie opuszczając terytorium codzienności, z życia wziętej anegdoty i języka potoczonego. W sztuce Bosackiego mowa potoczna staje się jeszcze jednym plastycznym materiałem, którego artysta – niebanalny poeta – używa z nieprzeciętnym kunsztem i brawurowym poczuciem humoru.

Piotr Bosacki, Kosmos, 2014, akwarium, woda, wiatraki elektryczne, dafnie

Piotr Bosacki, Kosmos, 2014, akwarium, woda, wiatraki elektryczne, dafnie

Na wystawie Sprawa jest w załatwianiu Bosacki – znany skądinąd jako poeta i błyskotliwy gawędziarz – milczy. Powstrzymuje się od opowiadania dając wybrzmieć samym pracom, wśród których znajduje się kilka premierowych instalacji dźwiękowych. Pojęciową ramę projektu stanowi zrealizowany w 2014 cykl filmów Die Kunst der Animation. Każda z prac z tej serii jest studium działania swego rodzaju machiny artystycznej zaprogramowanej do przeprowadzenia pewnego procesu. Bosacki inicjuje te procesy, ale nie kontroluje ich przebiegu; wprawiona w ruch „maszyna artystyczna” sama produkuje obraz i znaczenie.

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, widok wystawy

Piotr Bosacki, Film dywanowy, 2014, 50 prac wykorzystanych w animacji Film dywanowy z cyklu Die Kunst der Animation; dywan, rama drewniana

W projekcie Sprawa jest w załatwianiu bardziej niż kiedykolwiek w twórczości Bosackiego, figura artysty staje się tożsama z postacią filozofa przyrody. Bosacki przypomina w swojej postawie nowożytnych uczonych w typie Roberta Fludda i Emanuela Swedenborga, szukających analogii między światami ducha oraz materii w skali mikro i marko. Podobnie jak w tych historycznych poszukiwaniach, w dociekaniach Bosackiego ważną rolę odgrywa z jednej strony kabalistyczna wiara w liczbę, miarę i permutację jako narzędzia umożliwiających zbliżenie się do istoty rzeczy – a z drugiej strony równie głębokie zaufanie do metafory i poetyckiej wyobraźni jako instrumentów, za pomocą których możemy przekroczyć poznawcze ograniczenia empirycznej nauki.

Piotr Bosacki, Film labiryntowy, 2014, 15 prac wykorzystanych w animacji Film labiryntowy z cyklu Die Kunst der Animation; tektura, sznurek, rama drewniana, szkło

Piotr Bosacki, Junkers, 2014, animacja poklatkowa z cyklu Die Kunst der Animation, 01:45 min. Dzięki uprzejmości artysty

Na wystawie Sprawa jest załatwianiu Bosacki zaprzęga do artystycznej pracy kurz, szum, hałas, prąd elektryczny, mechanizmy destrukcji, takie jak rozpuszczanie i rozmiękanie. To żywioły i procesy, które trudno kontrolować i artysta nie stara się mieć nad nimi w pełni panować. Nie znaczy to jednak, że wydaje swoją sztukę na pastwę przypadku. W kosmologii Bosackiego kategoria przypadku tak naprawdę nie istnieje. Jest to kosmologia oparta na przekonaniu, że świat materii posiada sens, swoją własną mądrość oraz ducha, który dąży do ustanowienia pewnego porządku. Przypadek zaś – podobnie jak sztuka i nauka – jest po prostu jedną z wielu dróg do rozpoznania owego porządku. Należy pozwolić się rzeczom dziać i obserwować je uważnie kiedy Sprawa jest w załatwianiu.

Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu, widok wystawy