„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem” w Galerii Sztuki w Legnicy

Projekty Łemkowskiego Jeruzalem są wieloetapowymi i złożonymi przedsięwzięciami podejmującymi w swojej idei kluczowy temat poszukiwań własnych korzeni i tożsamości w odniesieniu do skomplikowanej historycznej i społecznej sytuacji tej mniejszości etnicznej.

Zmieniającą się i rozwijającą z biegiem lat formułę kolejnych edycji „Łemkowskiego Jeruzalem” postanowiliśmy rozszerzyć o włączenie do grupy artystów pochodzenia łemkowskiego również twórców spoza tej grupy.

Rua Golba, Amores perros, 2016, dzięki upzrejmości artystki

Grzegorz Sztwiernia, dzięki uprzejmości artysty

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

Figura „pustego domu” jest tak wieloznaczna i symboliczna, iż każda próba wykreślenia jej granic(czy lepiej – murów) musi wiązać się z jednej strony z koniecznymi uproszczeniami i skrótami  – a z drugiej – z metaforycznym przeinwestowaniem i przejaskrawieniem (eksmisja/dokwaterowanie). Ale to właśnie tymi kontrastowymi obrazami jesteśmy zainteresowani, poszukując wśród prac współczesnych artystów (różnej narodowości) przykładów doświadczenia wyobcowania, odmienności, odrzucenia czy wrogości. A więc pusty dom nie jako puste miejsce – jakiekolwiek opuszczone bądź porzucone (site) – ale miejsce szczególne (place) – matryca/wzór/przepis: idea domu. W wydaniu polskim słowo/dźwięk dom ma ambiwalentne brzmienie: jego pogłos rozchodzi się w imponującej jednorodnością etniczną i krajobrazową przestrzeni niczym puste echo. Modelując swoją figurę z niezmienną nieufnoścą do wszystkiego co obce – kształtuje owa figura nie tylko naszą zbiorową świadomość, ale także wyznacza granice (fizyczne i psychiczne – psychogeografię) naszego języka i świata (rozgłos). Zamierzamy, symbolicznie – wypełnić tytułową pustkę, zasiedlając pusty dom jego prawowitymi lokatorami – duchami wielokulturowej gościnności i tolerancji, jaka była naszym udziałem w przeszłości.

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

„Pusty Dom — XVII Łemkowskie Jeruzalem”, widok wystawy, fot. Galeria Sztuki w Legnicy

Zjednoczenie Łemków jest organizacją pozarządową o zasięgu ogólnopolskim, działającą głównie na rzecz społeczności łemkowskiej. Profil stowarzyszenia skupia się na szeroko rozumianej działalności społecznej i kulturalnej. Jednym z działań cyklicznych, które realizuje jest projekt artystyczny Łemkowskie Jeruzalem, który w tym roku będzie miał swoją XVII edycję.

Grzegorz Sztwiertnia