„Przez szyb brylanty” w Galerii Piekary

W roku 2018 mija 30 lat od śmierci Stanisława Teisseyre’a, rektora Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytetu Artystycznego) w latach 1947-50, 1965-78, zasłużonego dla poznańskiego życia artystycznego organizatora i reformatora PWSSP. W 1988 roku Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu na mocy testamentu byłego rektora uczelni i jego żony Ireny, otrzymała spadek, na który składała się kolekcja dzieł sztuki oraz nieruchomość na poznańskiej Cytadeli, zwana od kilkudziesięciu lat „Teserówką”.

Punktem wyjścia wystawy Przez szyb brylanty stała się kolekcja i archiwum Stanisława Teisseyre’a przechowywane w szufladach mebli stojących do dziś w jego dawnej pracowni. Składa się ono z kilku tysięcy różnorodnych dokumentów związanych z jego życiem, które przypadło na niemal cały XX wiek. Po ostatniej, pośmiertnej wystawie, którą otwarto w 1988 roku w poznańskim BWA, prawie nikt przez niemal trzydzieści lat nie interesował się jego twórczością. Przypomniano go dopiero w zeszłym roku na wystawie Stanisław Teisseyre 1905-1988. Twórcy i założyciele Szkoły Sopockiej zorganizowanej przez Muzeum Sopotu.

Na wystawie Przez szyb brylanty zaprezentowana została twórczość trzech nieżyjących już artystów: Teresy Pągowskiej, Piotra Potworowskiego i Stanisława Teisseyre’a, których losy splotły się na przełomie lat 50. i 60., i których prace znajdują się w kolekcji dzieł sztuki przekazanych uczelni (wszyscy byli też jej pedagogami) oraz nowy cykl prac Krzysztofa Pijarskiego przygotowany specjalnie na tę ekspozycję, który powstał przy wykorzystaniu obrazów i materiałów archiwalnych z kolekcji Teisseyre’a.

Jednym z ważnych kontekstów tej wystawy jest historia wyborów, jakich musieli dokonywać artyści w okresie PRL-u. Tytuł wystawy Przez szyb brylanty zaczerpnięty został z Dedykacji, będącej częścią dyptyku dramatycznego Za kulisami. Tyrtej Cypriana Kamila Norwida. To właśnie cytat z tego dramatu Norwidaposłużył Jerzemu Andrzejewskiemu jako tytuł Popiołu i diamentu, którego egzemplarz, podobnie jak i tomy Pism wybranych Norwida, znajdował się w księgozbiorze, będącym częścią archiwum Stanisława Teisseyre’a.

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

„Przez szyb brylanty” , widok wystawy

W sklepie

Wystawę „Dama w lustrze. Strategie artystyczne kobiet w latach 70. XX wieku” w galerii Piekary recenzuje Daria Grabowska

Stanisław Teisseyre (ur. 1905, Lwów; zm. 1988 Poznań) był rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu w latach 1947-50 i 1965-78, a w latach 1951-62 sprawował tę funkcję na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako rektor poznańskiej PWSSP, stworzył w kierowanej przez siebie instytucji wybitne grono pedagogiczne, decydujące o prestiżu tej uczelni. Zaprosił do Poznania m.in. Magdalenę Abakanowicz, Stanisława Zamecznika czy Tadeusza Brzozowskiego. Pełnił w trakcie swojego życia wiele istotnych funkcji państwowych, był m.in. posłem na sejm PRL, dwukrotnie komisarzem polskiej wystawy na Biennale w Wenecji (1962 i 1964 roku). Został odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.