„Przeczarowując świat” Małgorzaty Mirgi-Tas w Pawilonie Polskim na 59. Biennale Sztuki w Wenecji
Po raz pierwszy w ponad 120-letniej historii weneckiego Biennale pawilon narodowy reprezentuje romska artystka. Wystawa Przeczarowując świat Małgorzaty Mirgi-Tas w Pawilonie Polskim na Biennale Sztuki 2022 jest próbą odnalezienia miejsca romskiej społeczności w europejskiej historii sztuki. Projekt zaproponowany przez kuratorów Wojciecha Szymańskiego i Joannę Warszę zwyciężył w konkursie organizowanym przez Zachętę — Narodową Galerię Sztuki.
„Wystawa Przeczarowując świat Małgorzaty Mirgi-Tas to manifest artystki na temat romskiej tożsamości i sztuki, który czerpie inspiracje z renesansowych, astrologicznych fresków z Palazzo Schifanoia w Ferrarze. Przed nami „pałac obrazów”, instalacja składająca się z dwunastu wielkoformatowych tkanin, odpowiadająca dwunastu miesiącom kalendarza. Wystawa jest próbą poszerzenia historii sztuki o przedstawienia kultury Romów, tej największej europejskiej mniejszości.
Freski w Palazzo Schifanoia według historyka sztuki Aby’ego Warburga są przykładem życia po życiu obrazów (Nachleben). Symbolika wnętrza pałacu, na którą składają się znaki zodiaku, dekany, alegorie miesięcy, a także koncepcja cykliczności i wędrówki obrazów przez czas i przestrzeń — Indie, Persję, Azję Mniejszą, starożytną Grecję, Egipt i Europę — stała się wizualnym i ideowym punktem odniesienia dla Małgorzaty Mirgi-Tas, która wpisuje w nią polsko-romskie wernakularne doświadczenie historyczne.
Górny pas przedstawia historię mitycznej wędrówki i przybycia romskich społeczności do Europy w oparciu o cykl XVII-wiecznych grafik lotaryńskiego rytownika Jacques’a Callota, którego przedstawienia artystka dekolonizuje. Pas środkowy to afektywne archiwum herstorii, w którym portrety ważnych dla Małgorzaty Mirgi-Tas romskich kobiet splecione są z astrologią. Dolny pas ilustruje życie codzienne w rodzinnej Czarnej Górze i innych osiedlach romskich na Podhalu i Spiszu.
Tytuł wystawy został zainspirowany książką Silvii Federici Re-enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons (2018). Autorka proponuje w niej ponowne zaczarowanie świata jako sposób odzyskiwania idei wspólnoty oraz odbudowania relacji z innymi, w tym aktorami nie-ludzkimi: zwierzętami, roślinami, wodą czy górami. Ten nieprzemocowy proces, w którym istotną rolę odgrywają kobiety, odmienia obecne niepomyślne losy świata, zdejmując z niego zły czar i urok”.
— Wojciech Szymański i Joanna Warsza.
Wystawie Przeczarowując świat Małgorzaty Mirgi-Tas towarzyszy katalog w polskiej i angielskiej wersji językowej projektu Agaty Biskup. W publikacji pod redakcją Wojciecha Szymańskiego i Joanny Warszy, obok tekstów kuratorów znalazły się w nim eseje zaproszonych pisarzy — Ali Smith i Damiana Le Basa, uczonej Ethel Brooks, a także wiersze Teresy Mirgi i Jana Mirgi. Współwydawcą publikacji jest Archive Books w Berlinie oraz European Roma Institute for Arts and Culture (ERIAC). Katalog w wersji online można bezpłatnie pobrać ze strony.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Małgorzata Mirga-Tas
- Wystawa
- Przeczarowując świat
- Miejsce
- Pawilon Polski, 59. Biennale Sztuki, Wenecja
- Czas trwania
- 23.04–27.11.2022
- Osoba kuratorska
- Wojciech Szymański, Joanna Warsza
- Fotografie
- Daniel Rumiancew
- Strona internetowa
- labiennale.art.pl/wystawy/przeczarowujac-swiat/
