SZUM
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
Do zobaczenia 07.12.2018 4 min

„Polska” Piotra Uklańskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Pomnik Bohaterów Armii Czerwonej na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich, Bielsko-Biała)”, 2015, odbitka żelatynowo-srebrowa

Wystawa Piotra Uklańskiego w Muzeum Narodowym jest pierwszą w Krakowie prezentacją dzieł tego znanego w Polsce i na świecie artysty. Rozwijana przez niego od dwóch dekad refleksja nad ikonografią narodową – w tym ikoniczne prace Solidarność, Jan Paweł II, Polesploitation – tym razem przyjmuje formę ekspozycji. Tematem nowego, liczącego ponad pięćdziesiąt zdjęć cyklu jest Polska. Kolorowe i czarno-białe fotografie pokazywane w sali wystaw zmiennych MNK podkreślają zainteresowanie artysty pejzażem ojczystym i mitami narodowymi.

Artysta o wystawie: „Polska jest zasadniczym tematem mojej praktyki artystycznej ostatnich dwudziestu lat. Historia Polski, narodowa ikonografia, religijna symbolika i zbiorowe mitologie były tematem tworzonych przeze mnie prac jak również źródłem ich estetyki. Do Muzeum Narodowego w Krakowie proponuję wystawę fotografii, nad którymi pracę rozpocząłem zainspirowany z jednej strony wynikami ostatnich wyborów w Polsce, z drugiej zbliżającą się setną rocznicą niepodległości kraju. Przełom polityczny 2016 roku wyznacza punkt zwrotny w sposobie dyskutowania w sferze publicznej zarówno polskiej tożsamości, jak i historii. Jest również ważny z punktu widzenia na nowo określanej przez polityków pozycji Polski zarówno w Unii Europejskiej, jak i na świecie. Polskie społeczeństwo, które znalazło się na rozdrożu musi pilnie znaleźć odpowiedzi na najbardziej zasadnicze pytania: kim właściwie są Polacy? Dokąd zmierzamy (jako naród)? Co kształtuje nasze poczucie tożsamości, historii, zbiorowe cele?”.

***

W eseju towarzyszącym wystawie Joy of Photography (2008) Geoffrey Batchen porównuje Piotra Uklańskiego (ur. 1968) do figury „poważnego amatora” zgłębiającego sekrety odchodzących w przeszłość analogowych technik fotograficznych. To zestawienie przewrotne, bo Uklański fotografią zawodowo zajmuje się już od wczesnych lat dziewięćdziesiątych. Wykorzystywał ją m.in., dekonstruując klisze związane z funkcjonowaniem medium (More Joy of Photography, 1996). Jak zauważył Łukasz Ronduda, „O ile polscy artyści sztuki krytycznej lat dziewięćdziesiątych wciąż nam przypominali o nieprzyjemnych rzeczach, które wypieramy z pamięci, o tyle Uklański paradoksalnie przypomina nam o przyjemnych rzeczach, które staramy się usunąć z pola naszego doświadczenia”. W tworzonym nieprzerwanie od połowy lat dziewięćdziesiątych cyklu Joy of Photography Uklański eksploruje kategorię piękna (a nawet kiczu) dostrzeżonego w kwiatach, krajobrazach czy zachodach słońca.

Piotr Uklański, „Bez tytułu (Księga Wyjścia 3,5)”, 2015, fotografia barwna
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Moja Matka Polka)”, 2018, odbitka żelatynowo-srebrowa
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Władysław Jagiełło, zwycięzca nad najeźdźcą germańskim pod Grunwaldem, Nowy Jork)”, 2018, odbitka żelatynowo-srebrowa
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Pomnik Bohaterów Warszawy 1939–1945, Warszawa)”, 2015, odbitka żelatynowo-srebrowa
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim)”, 2015, fotografia barwna
Piotr Uklański, „Bez tytułu („Przedmurze chrześcijaństwa”. Twierdza w Kamieńcu Podolskim, Kamyanets-Podil’skyi, Ukraina)”, 2018 fotografia barwna
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Pomnik Martyrologii Dzieci – Ofiar Hitleryzmu, Łódź)”, 2015, odbitka żelatynowo-srebrowa
Piotr Uklański, „Bez tytułu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa)”, 2016, odbitka żelatynowo-srebrowa

Przełomem dla polskiego świata sztuki stała się otwarta w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta wystawa Naziści (2000), na którą złożyły się sto sześćdziesiąt cztery fotografie przedstawiające aktorów grających w filmach postaci nazistów. Zawłaszczone przez Uklańskiego portrety mówiły o tych, których „kochamy nienawidzić”. Skandal wywołany wtargnięciem do galerii i zniszczeniem kilku prac przez Daniela Olbrychskiego odbił się szerokim echem nie tylko w polskim świecie sztuki. „Chłodna, konceptualna krytyka funkcjonującego w społeczeństwie fantazmatu nazisty – pisała o incydencie Ewa Gorządek – zakończyła się «gorącą» reakcją aktora i mediów”.

Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy
Piotr Uklański, „Polska”, widok wystawy

W sklepie

Z Piotrem Uklańskim rozmawiają Jakub Banasiak i Adam Mazur

W swojej twórczości, w tym w fotografiach, Uklański często ironizuje na temat świata sztuki oraz zajmowanej przez siebie pozycji w instytucjonalnej hierarchii. W 2002 roku pokazał w warszawskiej Galerii Foksal wielkoformatową panoramę zatytułowaną Galeria Foksal, będącą montażem sylwetek kuratorów i artystów związanych z galerią, sfotografowanych w studio, a następnie nałożonych na widok zachodzącego słońca. Innego rodzaju prowokacją było opublikowanie w 2003 roku na łamach miesięcznika „Artforum” fotografii przedstawiającej wypiętą gołą pupę Alison Gingeras, kuratorki z Centrum Pompidou w Paryżu (prywatnie partnerki artysty). Zdjęciu zatytułowanemu GingerAss towarzyszył podpis Uklańskiego oraz tekst kuratorki, w którym pisała: „Z wygięcia moich pleców widać, że jestem lekko nachylona i wypinam mój tyłek do obiektywu. Jakbym prosiła się o niezłego klapsa, a może pragnęła czegoś zupełnie innego. Kurator sztuki z pewnością nie powinien przyjmować takiej pozy przed artystą”. Także w kolejnych projektach opartych na fotografii Uklański gra z kontekstem i emocjami odbiorców (m.in. Papież, 2005; Solidarność, 2007). Wielkoformatowe inscenizowane fotografie tworzone z udziałem setek statystów stawały się przedmiotem ogólnonarodowej dyskusji na temat najważniejszych symboli dla Polski i Polaków w dwudziestym pierwszym wieku.

Adam Mazur

Przypisy

Stopka

Osoby artystyczne
Piotr Uklański
Wystawa
Polska
Miejsce
Muzeum Narodowe w Krakowie
Czas trwania
7.09–30.12.2018
Osoba kuratorska
Adam Mazur
Fotografie
widoki wystawy: Bartosz Cygan/Pracownia Fotograficzna MNK
Strona internetowa
mnk.pl
Indeks

Najczęściej czytane

1
Na Dobry Początek 12.05.2025

12–18 maja

Redakcja
2
Do zobaczenia 13.05.2025

„Nie pytaj o Polskę. Z kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego” w CSW „Znaki Czasu” w Toruniu

Redakcja
3
Krytyka 09.05.2025

Wejście na scenę (własnej) sztuki. „Performanse plastyczne Władysława Hasiora” Magdaleny Figzał-Janikowskiej

Portret Marcelina Obarska
4
Eseje 09.05.2025

Miejskie instalacje – performowanie przestrzeni publicznej

Magdalena Figzał-Janikowska
5
Krytyka 16.05.2025

Szafka i pudełko. „Café Manekin” Zuzanny Kozłowskiej w Galerii Promocyjnej

Portret Janek Owczarek
6
Do zobaczenia 13.05.2025

„Zamknięci w skorupie” Karoliny Zimnickiej w Akademickim Centrum Designu

Redakcja

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„Polska” Piotra Uklańskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności