„Początek” Huberta Czerepoka w Trafostacji Sztuki
Wystawa Początek składa się z czterech instalacji wideo.
Pierwsza z nich to trzykanałowa projekcja zrealizowana na miejscu wykopalisk w Karahan Tepe – najstarszym miejscu kultu, datowanym na 10 tysięcy lat przed naszą erą, uważanym za kolebkę osadnictwa. Jeszcze przed rewolucją neolityczną, czyli przed początkiem rolnictwa i hodowli zwierząt, zostały tam zbudowane owalne struktury ze słupów megalitycznych połączonych ścianami. W sferze domysłów pozostaje to, jaka społeczność zdołała tego dokonać jak również kim byli ludzie, którzy zakopali sanktuarium i dlaczego to zrobili.
Artysta analizuje różne teorie dotyczące powstania tego niezwykłego miejsca, porównując wyprawę w tak odległą przeszłość do podróży na Marsa i nawiązując do Stalkera Andrieja Tarkowskiego, gdzie narracja prowadzona jest przez trzy filmowe postacie: Pisarza (człowieka sztuki), Profesora (człowieka nauki) i Stalkera symbolizującego duchowość. W pracy Huberta Czerepoka te trzy perspektywy widzenia ucieleśniają trzy roboty — łaziki marsjańskie: Red, Next i Mag.
Kolejną realizacją artysty jest czterokanałowe wideo, które jest wizualną opowieścią o starej, po-przemysłowej kolejce linowej znajdującej się w gruzińskim mieście Cziatura, która działa niemal nieprzerwanie od 1953 roku. Została zbudowana dla ułatwienia transportu górników pracujących w okolicznych kopalniach. Po upływie 60 lat, do dziś nadal był to dla mieszkańców najwygodniejszy i najszybszy sposób przemieszczania się, a jednocześnie, jako całkowicie bezpłatny, rodzaj projektu obywatelskiego. Artysta zdążył zrealizować swą prace tuż przed rozbiórką i modernizacją kolejki jesienią 2016 r.
Kolejna praca wideo to film paradokumentalny przedstawiający badania DNA pierwszych Piastów i hipotezy dotyczące ich obcego rodowodu, która pojawiła się już w XIX w. Jednym z pierwszych jej zwolenników był Karol Szajnocha. W 1858 r. zaprezentował tezę, że w VI w. na ziemie polskie napłynęli skandynawscy imigranci zwani Lachami. Kolejną wersję tej hipotezy przedstawili w 1918 r. dwaj niemieccy historycy Lambert Schulte i Robert Holtzmann. Odwołali się do dokumentu zwanego Dagome iudex, w którym Mieszko I oddawał swoje państwo pod opiekę papieżowi. Pierwszy historyczny władca Polski jest w nim nazwany Dagome. Na tej podstawie Niemcy uznali, że był to najpewniej duński wódz imieniem Dago, który około 960 r. podbił na czele swojej drużyny ziemie nad Wartą. Od dwóch lat Instytut Chemii Organicznej PAN w Poznaniu realizuje projekt badawczy, który ma ostatecznie rozwiązać zagadkę pochodzenia Mieszka I i dynastii Piastów.
I wreszcie Lux Aeterna urzekający swym pięknem i pozorami spokoju film w warstwie obrazu przywodzi na myśl idee malarstwa romantycznego, a w warstwie słowa miesza wypowiedzi z pism Thomasa Jeffersona, Adolfa Hitlera, zamachowca Teda Kaczyńskiego i manifestu Andersa Breivika z fragmentami Kordiana Juliusza Słowackiego. Nie przypadkiem film ten zrealizowany został w Norwegii, w czasie gdy ekstremista Breivik dokonał masakry, słuchając utworu Clinta Mansella Lux Aeterna. Film Czerepoka jest przewrotny, ale uświadamia nam, jak łatwo możemy się zidentyfikować z treściami i postawami, którym zasadniczo jesteśmy przeciwni, z którymi walczymy; uzmysławia, jak uśpić czujność, ulec złudzeniu, uwierzyć w piękne słowa.
W prezentowanych na wystawie pracach fikcja miesza się z nauką, wielość hipotez i teorii rozszerza nasze spojrzenie na rzeczywistość czyni ją złożoną i niejednoznaczną powoduje, że pytanie o źródła pozostaje otwartym.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Hubert Czerepok
- Wystawa
- Początek
- Miejsce
- TRAFO – Trafostacja Sztuki w Szczecinie
- Czas trwania
- 15.02–14.03.2018
- Osoba kuratorska
- Monika Szewczyk
- Fotografie
- Andrzej Golc
- Strona internetowa
- trafo.art
