„Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej” w Galerii Arsenał w Białymstoku

Wystawa Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej poświęcona jest powstałej w latach 1908–1909 elektrowni w Białymstoku – obecnie jednej z siedzib Galerii Arsenał. Celem prezentacji, na którą składają się zarówno wątki historyczne, jak i współczesne, jest zbadanie znaczenia budynku starej elektrowni w kontekście rozwoju miasta.

Pierwsza, historyczna część wystawy skupia się w dużej mierze na okresie międzywojennym, tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. To czas intensywnej elektryfikacji, mającej wpływ na rozwój gospodarczy i przemysłowy regionu, a co za tym idzie – na życie mieszkańców. Na tę część prezentacji składają się m.in. materiały archiwalne: artykuły prasowe, mapy i zdjęcia, a także jedna z pierwszych powojennych kronik filmowych z 1946 r., ukazująca stan zniszczeń wojennych i odbudowę białostockiej elektrowni.

Druga część wystawy poświęcona jest relacjom sztuki współczesnej z budynkiem starej elektrowni. Większość eksponowanych tu prac to instalacje site-specific, których tematem jest przede wszystkim pierwotne przeznaczenie budynku. Maurycy Gomulicki specjalnie na potrzeby prezentacji stworzył neon „ISKRA”. Kolektyw artystyczny Xolor zaprojektował mural, którego punktem wyjścia jest wymyślony przez artystów neologizm zgaświatło. Archaiczne urządzenia elektryczne, niegdyś używane m.in. w elektrowniach, składają się na instalację Roberta Kuśmirowskiego Eufonia.

Robert Kuśmirowski, „Eufonia”, 2017

Robert Gudewicz, makieta obecnego budynku Elektrowni, 2018

Wojciech Zamecznik, „Bez tytułu [Studium do plakatu VIII Ogólnopolskiej Wystawy Fotografiki]”, 1959

„Oprawy oświetleniowe”, Katalog 22 J, Zjednoczenie Przemysłu Kabli i Sprzętu Elektrotechnicznego, 1964

Kobas Laksa, „Matka konkretna + wielofunkcyjne obiekty Ojca”, 2018

Mirosław Filonik, „LSD for You”, 1989

Kuba Dąbrowski, zdjęcia z cyklu „Ulica Elektryczna. Zdjęcia, które zrobiłem i których nie zrobiłem”, 2018

Bas Jan Ader, „Nightfall”, 1971

„Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej”, widok wystawy

Kobas Laksa, „Matka konkretna + wielofunkcyjne obiekty Ojca”, 2018

Marcin Maciejowski, „Słupy mają być jeszcze większe”, 1999; „Nie tylko miłośnicy snowbordu chętnie korzystają z wyciągu krzesełkowego”, 1998/1999

„Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej”, widok wystawy

Antoni Mikołajczyk, „Zapisy świetlne”, 1983; „Zapisy świetlne”, 1980–1982

„Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej”, widok wystawy

Kolektyw Xolor,„Zgaświatło”, 2018

Małgorzata Gurowska, „UWAGA!”, 2018

Vadim Fishkin, „Unplugged (bulb version) / Bez prądu (wersja z żarówką)”, 2011

„Plusy i minusy. O elektrowni białostockiej”, widok wystawy

Wystawa obejmuje także rysunki świetlne Wojciecha Zamecznika, stanowiące przykład abstrakcji w fotografii. Ważnym elementem ekspozycji są prace artystów pochodzących z Białegostoku – Kuby Dąbrowskiego, Karola Radziszewskiego, Mirosława Filonika i Kobasa Laksy, dla których budynek elektrowni jest częścią pejzażu dzieciństwa. Ten ostatni nakręcił teledysk zatytułowany Matka Konkretna, łączący wątki rodzinne z muzyką eksperymentalną wykorzystującą dźwięki urządzeń elektrycznych.

Agata Chinowska, Magdalena Godlewska-Siwerska