„Od pod­szewki. Soft Mat­ters” w galerii Raster

„Olej na płótnie” to potoczne określenie popular­nej tech­niki malar­skiej, choć równie dobrze można by tak powiedzieć o tłustej plamie na spódnicy czy spodniach. Wystawa Od pod­szewki. Soft Mat­ters zagląda na lewą stronę obrazów i odkrywa zapo­mniane, fizyczne i użytkowe jakości płótna oraz pierwotną funkcję tkaniny – materiału z którego szyje się ubrania. Odwołanie do tkaniny to zarówno odniesienie do ciała, jak i do nie­malar­skich tech­nik kształtowania formy obrazu – poprzez szycie, drapowanie, naciąganie, cięcie, aplikację. Na wystawie pokazujemy naj­now­sze prace artystek z Polski, Ukrainy i Stanów Zjed­noczonych, w większości przy­gotowane specjal­nie na tę okazję. Tworzą one wspólną, bliską ciału i wykrojoną z życia, miękką opowieść.

Epicki obraz Karoliny Jabłońskiej przed­stawia roz­rzucone części kobiecej odzieży na ciężkim, mar­cowym śniegu pokrywającym krakow­skie Błonia. Dramatyzm tego widoku ma ambiwalentny rys. Porzucony strój i przed­mioty osobiste mogą być zarazem śladem makabrycz­nej zbrodni, jak i metaforą ucieczki, uwol­nienia się od kostiumu codzien­nych obowiązków, ograniczeń, społecznych i kul­turowych nakazów.

Michelle Rawlings, „Bez tytułu”, olej na płótnie, 31 × 25 cm, 2021

Małgorzata Mirga-Tas, „Romanija Siwen”, tkanina, akryl, 270 × 185 cm, 2021

Zina Isupova, „Cienie #1”, papier kolorowy, 100 × 70 cm, 2021

Ubrania w dosłowny sposób przeistaczają się w obrazy w pracach Małgorzaty Mirgi-​Tas. Jej fascynujące, wiel­kofor­matowe pat­chworki są bogate for­mal­nie, a przy tym zakorzenione w rom­skim uniwer­sum kul­turowym i w codzien­nej, niemal rytual­nej, twórczej krzątaninie. Ich bohater­kami są kobiety, najbliższa rodzina artystki i ona sama, a materiałem często własne i zbierane od krew­nych lub znajomych ubrania, pościele czy obrusy.

W for­mowanych obrazach Emilii Kiny płótno narzuca kształt i treść. Obrazy te z iluzjonistyczną finezją przedstawiają zasłony i kur­tyny, a w istocie same nimi się stają. Kina podażą głębiej za tą uwodzącą sugestią, polemizuje z wojerystyczną naturą malar­stwa. Jej obrazy igrają z pokusą widoku i rozgrywają się ideal­nie na granicy między obiek­tem a jego reprezentacją, pomiędzy przed­stawieniem a odgradzającą od niego kotarą.

Skin­for­mer Anety Grzeszykow­skiej to radykalne rozwinięcie wcześniejszych miękkich obiektów rzeźbiarskich tworzonych przez artystkę, zjawiskowy wgląd w kreowane przez nią osobne, egzysten­cjalne uniwer­sum. Obraz w formie szytego z czar­nej skóry reliefu jest dusz­nym echem dziecięcych zabaw karnawałowych, ubranym w niepokojący, fetyszystyczny kostium. Prze­kracza bezpieczną granicę płaskiego wizerunku i epatuje cielesną siłą.

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

„Od podszewki. Soft Mat­ters”, widok wystawy

Nowe obrazy Michelle Raw­lings są malar­skim prze­tworzeniem specyficz­nego obszaru kul­tury wizual­nej, jakim jest współczesna fotografia modowa i kreacje odwołujące się do historycz­nych klisz dziewczęcości. Raw­lings posługuje się klasycz­nym warsz­tatem malar­skim i za jego pomocą przy­daje tym wizerun­kom nowy ciężar gatun­kowy i emocjonalny.

Zina Isupova posługuje się techniką papierowej aplikacji, popularną w soc­moder­nistycz­nych szkołach i przed­szkolach, wykorzystywaną do okolicznościowych dekoracji i ćwiczeń plastycz­nych. Z kolorowych papierów i kartonów Isupova wycina lapidarne kom­pozycje oparte na czuj­nej obser­wacji post­sowiec­kiej codzienności i jej rekwizytów. Kreowany przez nią papierowy świat wydaje się ujmująco praw­dziwy, znajomy i bliski. Zarazem jest jak scenografia – doraźny i tani w swej war­stwie material­nej, ulotny jak teatr cieni.