OFF-Biennale opiera się na samoorganizacji i dobrowolnej, głównie nieodpłatnej, pracy. Nie ma tu wystawy głównej, wielkich instytucji, zawrotnego budżetu czy międzynarodowych gwiazd. Jest przemyślana koncepcja i szeroka reprezentacja artystów z regionu, od studentów drugiego roku po klasyków neoawangardy. To jedno z najciekawszych wydarzeń artystycznych Europy Środkowej, ale nie ze względu na samą sztukę. Choć w drugiej edycji biennale chodzić ma przede wszystkim o prezentowane wystawy, główną atrakcją i podstawą jego sukcesu nadal pozostaje sam pomysł, oparty na niezależności od struktur państwowych i ciągłym poszukiwaniu adekwatnej formuły. Chociaż w rzeczywistości nie wszystko okazuje się tak spójne jak w oświadczeniach organizatorów, to skromne i rozprzestrzenione w mieście biennale jest propozycją z pewnością odświeżającą. Tym bardziej, że mijający rok pełen był tak gargantuicznych imprez, jak podwójne documenta czy Biennale w Wenecji.
Pierwszą edycję OFF-Biennale zorganizowano w 2015 roku. Było ono protestem przeciwko zmianom w instytucjach kultury wprowadzanych przez rząd Viktora Orbána oraz próbą zaktywizowania niewspółpracujących dotychczas ze sobą aktorów niezależnego świata sztuki. Wydarzenie okazało się sukcesem, wszyscy w równym stopniu byli pod jego wrażeniem i przecierali oczy ze zdziwienia. W wystawach zorganizowanych w 100 miejscach wzięło udział ponad 350 artystów z 22 krajów, odwiedziło je zaś 35 tys. osób. Dla niektórych spektakularny sukces był jednorazowym cudem, dla innych dowodem, że warto działać dalej, nawet bez pomocy państwa, a nawet wbrew niemu.
Wydarzenie było próbą zaistnienia w profesjonalnej sieci sztuki inaczej niż przez wielkie instytucje, w których zasiadali już przychylni władzy, konserwatywni historycy sztuki. Pierwsza edycja była protestem, oświadczeniem i pokazem środowiskowej solidarności. Biennale było również chwytem marketingowym: wykorzystanie tej formuły miało wzbudzić zainteresowanie publiczności, a wyjątkowość całego przedsięwzięcia zapewniła uwagę i widzialność w międzynarodowej prasie. Samo to nie jednak drugi raz by się nie sprawdziło. Tym razem, poza polityczną manifestacją, impreza jest bardziej zbiorem konkretnych, przemyślanych wystaw, zamkniętych ramą głównego tematu: Gaudiopolis, Miasta Szczęścia, oraz kuratorskiego cyklu Hide and Seek.
Stopka
| Indeks | Jakub Gawkowski OFF Biennale |
