„Malarstwo i rzeźba” Seana Scully w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu

Sean Scully (ur. 1945 w Dublinie) pokazuje swoje obrazy i rzeźbę po raz pierwszy w Polsce i od razu jest to wystawa retrospektywna, prezentowana na powierzchni 2000 m2 – w tym w Sali Kolumnowej CSW w Toruniu o 7-metrowej wysokości. Jak sam mówi, to jedna z największych wystaw jego prac, jakie dotąd miały miejsce na świecie.

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

Artysta jest przedstawicielem nurtu abstrakcji kolorystycznej, a niektórzy krytycy i on sam dodają jeszcze: abstrakcji emocjonalnej (emotional abstraction). Można by jeszcze dodać: medytacyjnej, ontologicznej czy spirytualnej. Scully zdaje się kontynuować tradycję amerykańskiego mistrza Marka Rothko oraz innych twórców tendencji pod nazwą „malarstwo barwnych płaszczyzn” (Color Field Painting) z lat 50. XX w., takich jak Barnett Newman czy Clyfford Still. Nawiązuje również do ikonicznych prac Kazimierza Malewicza (np. w obrazie „Black Square” z 2000 czy cyklu „Dark Windows”).

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

Pokazywanych jest pięćdziesiat, w większości wielkoformatowych, obrazów olejnych lub akrylowych na płótnie albo aluminium z różnych okresów twórczości (od 1973 do 2021) oraz dwadzieścia cztery dzieła na papierze. Ekspozycja ma charakter regularnej retrospektywy, na której można prześledzić różne wątki twórczości Scully’ego oraz przemiany jego stylu. Najważniejszą częścią ekspozycji jest pokaz monumentalnych obrazów z serii „Doryckiej” (Doric Series), powstałych w latach 1990–2020. Tych 12 obrazów, notabene po raz pierwszy pokazywanych jako kompletny cykl, stanowi hołd, który malarz składa tradycji porządku doryckiego (po raz pierwszy jego „doryckie” dzieła zostały pokazane w Atenach w 2012). Monumentalne obrazy prezentowane są w monumentalnej sali kolumnowej, często potocznie nazywanej „kościołem”. W intencji twórcy i nas jako organizatorów ta przestrzeń najlepiej oddaje mistyczny i sakralny charakter cyklu. Seria „Doric” wypełnia 1000-metrową salę, a w jej centrum, pomiędzy kolumnami, umieszczona jest wielkoformatowa, wielobarwna rzeźba Scully’ego.

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

widok wystawy, materiały prasowe CSW w Toruniu

Omawiając zawartość wystawy, nie można nie wspomnieć o tym, że znajduje się na niej obraz, który artysta zdecydował się podarować do kolekcji CSW. Nosi tytuł „Wall Landline Irena”, powstał w 2021 i został poświęcony pamięci Polki, Ireny Gut, okrutnie doświadczonej przez los podczas II wojny światowej – najpierw przez Sowietów, a później Niemców. Kobieta uratowała od niechybnej śmierci dwanaścioro Żydów. Historia jej życia to wstrząsająca synteza dziejów narodów Europy wschodniej podczas wojny i po niej. Pani Irena Opdyke, z domu Gut, urodziła się w 1922 w Kozienicach. W 1949 wyemigrowała do USA. Zmarła w Kalifornii w 2003. W 1999 spisała swoje wspomnienia, a na ich podstawie powstała sztuka teatralna. Dramat i bohaterstwo pani Ireny zrobiły ogromne wrażenie na Seanie Scully’m, który postanowił ją uhonorować, poświęcając jej swój obraz i dodatkowo darowując go polskiemu Centrum Sztuki Współczesnej.

Wystawie malarstwa i rzeźby Seana Scully’ego towarzyszy pokaz kilkudziesięciu jego „smartphone pictures”, przegląd filmów o sztuce oraz obszerny katalog z tekstami m.in. Rudiego Fuchsa i Davida Carriera.