„Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

Żyjemy w czasach nadprodukcji wszelkich towarów. Jednym ze znaków naszej epoki są stosy ubrań, zalegające w Afryce czy Ameryce Południowej. Pustynia Atakama w Chile stała się jednym z największych na świecie składowisk odpadów tekstylnych. To efekt naszego uwikłania w wysoce nieekologiczne i nieetyczne mechanizmy fast fashion.

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

Fast fashion to relatywnie tanie, modne ubrania, które kupujemy w tzw. sieciówkach. Naśladują one najnowsze trendy kreowane przez słynne domy mody. Firmy te zlecają szycie ubrań na całym świecie, najczęściej oferując osobom pracującym bardzo niskie płace. Jakość materiałów także nie jest najwyższa. W każdym sezonie wiele i wielu z nas ulega modowej gorączce, kupuje mnóstwo nowych ubrań oraz wyrzuca te starsze. W ten sposób nakręcamy tempo działania fast fashion i przyczyniamy się do narastania owych stosów ubrań w różnych zakątkach naszej planety. Osoby artystyczne uświadamiają nam, że te niepotrzebne ubrania zalegają w wielu miejscach na świecie. Wskazują przy tym, że używane w ramach fast fashion materiały nie są biodegradowalne i będą rozkładać się tysiące lat. Zwracają naszą uwagę również na wyzysk osób pracujących w przemyśle odzieżowym. Pokazują zarówno anonimowe szwaczki pracujące w wielkich halach fabrycznych, jak i konkretne osoby zatrudnione w przemyśle odzieżowym, które – podając swoje imiona i nazwiska – mówią o wyzysku i trudnych warunkach życia. Dziś nie wystarczy już jednak edukacja tego typu – zadanie sztuki polega bowiem także na podsuwaniu nam strategii, które pomogą ograniczyć nadprodukcję i wyrzucanie ubrań, którymi zbyt szybko się nudzimy. Sztuka wzywa do zmiany naszej mentalności.

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

widok wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, fot. Maciej Kaczyński, dzięki uprzejmości Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

Prace pokazane w ramach wystawy „Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań” nie tylko mówią nam zatem jasno, że problem istnieje, lecz przede wszystkim podsuwają jego rozwiązania. Owa nastawiona na pozytywne zmiany narracja ujawnia się już w tytule, który zwraca się bezpośrednio do każdej i każdego z nas oraz zachęca do podjęcia działań: łatania i cerowania, czyli najprostszych praktyk przedłużania życia odzieży i nadawania używanym ubraniom nowych wcieleń. Osoby artystyczne same szyją, cerują, poddają recyklingowi to, co pozornie już niemodne, tworząc slow fashion. Wskazują przy tym pośrednio na społeczne i polityczne konteksty fast fashion, sugerując, że można inaczej: bardziej ekologicznie i empatycznie. Ponadto samo przywracanie do życia używanej odzieży i starych materiałów to rodzaj rytuału, który może być wykonywany w pojedynkę lub kolektywnie. To rytuał, który pozwala nam aktywować zmysły dotyku i węchu oraz wczuwać się w historię i pamięć cerowanych, przerabianych, zszywanych czy łatanych tekstyliów. Dlatego większość obiektów na wystawie można dotykać.