Dychotomia zawarta w tytule tomiku Charlesa Baudelaire’a Kwiaty zła działa na wyobraźnię. Kwiaty kojarzone jako piękne, delikatne i wiotkie skontrastowane zostały z najogólniej rozumianym złem, niegodziwością, zbrodnią, upodleniem i śmiercią. Tytuł ten jest wieloznaczny – może zarówno oznaczać poszukiwanie piękna w brzydocie i złu, jak i skupiać się na jego atrakcyjności i kuszącej mocy. „Zło […] to według Baudelaire’a naczelna zasada rządząca światem, która rozdziera byt na dwie części – idealną i […] rzeczywistą, w której egzystuje istota ludzka.”[1] – pisze Małgorzata Kosmala analizując twórczość Baudelaire’a. Tworzenie „kwiatów zła” to pisanie pięknych wierszy o wszystkim co złe i zepsute. Pojawia się więc pytanie o powołanie artysty w świecie. „Rolą artysty jest wybić się ponad rzeczywistość dotykalną, a dolą – być jednocześnie posłańcem i wiecznym nieszczęśnikiem, świadomym swego wygnania, bo w świecie realnym żadna piękność nie może dorównać ideałowi. Jako poszukiwacz piękna ponadczasowego artysta jest więc skazany na cierpienie, nienasycenie, na przekraczanie wszelkich granic, nawet dobra i zła.”[2] – pisze dalej ta sama autorka.
Tytuł wystawy Kwiaty zła to jednocześnie tytuł instalacji Andrzeja Wasilewskiego (Le fleur du mal). Artysta przekształca dane pobrane z internetu, które dzięki specjalnemu interfejsowi „poruszają” instalację ze sztucznych kwiatów. Wykorzystując ten klasyczny tytuł jednocześnie podążył za myślą Jeana Baudrillarda, autora Paktu jasności. O inteligencji Zła i twórcy idei symulakrów. Dane w instalacji Andrzeja Wasilewskiego pogrupowane są w kategorie: Populacja, Śmiertelność, Ingerencja człowieka w środowisko naturalne, Produkcja i zużycie energii, Żywność, Ekonomia czy Przestępczość. Artyści biorący udział w wystawie wypowiadają się na temat tego w czym widzą zagrożenie – zainspirowani jej tytułem mówią o przemocy, wojnie, niszczeniu środowiska, zniewoleniu przez reżimy polityczne, homofobii, ksenofobii i rasizmie. Większość prac powstała specjalnie na tę wystawę, a spora część stanowi dokumentację sztuki performance – sztuki, której manifestacyjna forma sprzyja zajmowaniu stanowiska wobec aktualnych problemów.
„Sztuka jest już tylko ideą sprostytuowaną przez swoje urzeczywistnienie” – pisał autor Paktu Jasności.[3] Trudno nie buntować się przeciwko tej ocenie. Baudrillard sugeruje, że sztuka współczesna kwitnie na wysypisku. Naszym celem było stworzenie jego pięknego obrazu.
[1] Małgorzata Kosmala, „O estetyce Charlesa Baudelaire’a”, Biesiada, (2004), http://biesiada.polon.uw.edu.pl/bodler.html.
[2] Ibid.
[3] Jean Baudrillard, Pakt jasności. O inteligencji Zła, tłum. Sławomir Królak (Warszawa: Sic!, 2005), s. 87.
Stopka
| Artystka / Artysta | Przemysław Branas, Mary Coble, Deborah Castillo, Dariusz Fodczuk, Nadia Granados, Moshtari Hilal, Fatimah Jawdat, Aleksandra Kubiak, Cecylia Malik/Kolektyw Matki Polki na Wyrębie, Yasmeen Mjalli, Erika Ordos, Bartłomiej Otocki, Petr Pavlensky, Jacek Piotrowicz, Mariusz Sołtysik, Katia Tirado, Mariusz Waras, Andrzej Wasilewski, Monika Zawadzki |
| Wystawa | Kwiaty zła |
| Miejsce | Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie |
| Czas trwania | 29.12.2018–13.01.2019 |
| Kuratorka / Kurator | Arti Grabowski, Małgorzata Kaźmierczak |
| Strona internetowa | pgs.pl |
| Indeks | Aleksandra Kubiak Andrzej Wasilewski Arti Grabowski Bartek Otocki Cecylia Malik Dariusz Fodczuk Deborah Castillo Erika Ordos Fatimah Jawdat Jacek Piotrowicz Katia Tirado Małgorzata Kaźmierczak Mariusz Sołtysik Mariusz Waras Mary Coble Matki Polki na wyrębie Monika Zawadzki Moshtari Hilal Nadia Granados Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie Petr Pavlensky Przemysław Branas Yasmeen Mjalli |
