„Księgi Pana Tadeusza” w Muzeum Pana Tadeusza

12 ksiąg poematu w 12 plakatach współczesnych twórców to punkt wyjścia do najnowszej wystawy czasowej w Muzeum Pana Tadeusza.

Ilustracje do różnych wydań Pana Tadeusza Adama Mickiewicza są niezwykle cenną i interesującą spuścizną, która może wzbogacić odbiór dzieła. Historia wizualnych interpretacji poematu liczy już blisko 140 lat – od XIX-wiecznych prac Elwira Michała Andriollego po te najbardziej współczesne, powstałe dzięki projektowi realizowanemu przez dwanaście miesięcy ubiegłego roku z inicjatywy Muzeum Pana Tadeusza.

„Pan Tadeusz” Księga I Gospodarstwo – Jan Kallwejt

„Pan Tadeusz” Księga II Zamek – Mirella von Chrupek

„Pan Tadeusz” Księga IV Dyplomatyka i lowy – Tomasz Kaczkowski

„Pan Tadeusz” Księga V Kłótnia – Karolina Zajaczkowska

„Pan Tadeusz” Księga VI Zaścianek – Arobal – Bartek-Kociemba

„Pan Tadeusz” Księga VII Rada – Agata Kalinowska

„Pan Tadeusz” Księga VIII Zajazd – Manio Lo

„Pan Tadeusz” Księga IX Bitwa – Marta Zdulska

„Pan Tadeusz” Księga X Emigracja Jacek – Anna Walterowicz

„Pan Tadeusz” Księga XI Rok 1812 – Paweł Janczarek

„Pan Tadeusz” Księga XII Kochajmy się – Łukasz Rusznica

12 ksiąg poematu Adama Mickiewicza. 12 autorów wizualnych. Co miesiąc jedna odsłona – takim hasłem zapowiadaliśmy w 2017 roku nowe plakaty do kolejnych ksiąg Pana Tadeusza. Do udziału w projekcie muzeum zaprosiło artystów z różnych dziedzin sztuki i dizajnu, z których każdy korzysta z bardzo odmiennej estetyki. Obok ilustratorów i projektantów graficznych (Arobal, Paweł Janczarek, Jan Kallwejt, Tomasz Kaczkowski, Studio Fontarte), pojawili się fotografowie (Agata Kalinowska, Łukasz Rusznica, Anna Walterowicz, Karolina Zajączkowska, Marta Zdulska), a nawet tatuażysta Manio Lo i Mirella von Chrupek, artystka tworząca małe formy rzeźbiarskie. Każda z zaproszonych osób zmierzyła się z tekstem poematu na nowo. Jak przyznają sami artyści, często było to dla nich pierwsze zetknięcie się z dziełem Mickiewicza po „traumie” z liceum. I co najciekawsze, to ponowne czytanie „Pana Tadeusza” okazywało się nie tyle powrotem, ile niezwykle inspirującym odkrywaniem i to niekoniecznie tego, co powszechnie próbuje się przekazywać w szkole – opowiada kuratorka Beata Bartecka.

Wystawa Księgi Pana Tadeusza nie jest jedynie prezentacją wszystkich powstałych w 2017 roku plakatów. To podróż przez wizualny świat poematu od samego początku, czyli od najsłynniejszego wydania z ilustracjami: książki z 1881 roku, do której Andriolli wykonał aż 60 grafik. W kolejnych dekadach z epopeją mierzyli się tacy artyści jak chociażby Tadeusz Gronowski, Janusz Stanny czy Józef Wilkoń, zaś całkiem niedawno młode pokolenie rysowników (m.in. Ada Buchholc, Mariusz Libel czy Patryk Mogilnicki), którzy przygotowali plakaty dla Teatru Narodowego w Warszawie.

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, Sala Bibliotek, fot. A. Mylwiec

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. A. Myśliwiec

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. Andrzej Solnica

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. Andrzej Solnica

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, Sala Bibliotek, fot. A. Mylwiec

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. Błażej Wiśniowski

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. Andrzej Solnica

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. A. Myśliwiec

„Księgi Pana Tadeusza”, widok wystawy, fot. Błażej Wiśniowski

Najnowsza wystawa w Muzeum Pana Tadeusza poszerza tę listę o zupełnie nowe odczytania dzięki ilustracjom współczesnych twórców. W 2018 roku chcemy zabrać widzów w podróż, nie tylko prezentując historyczny rozwój języka wizualnego towarzyszącego Panu Tadeuszowi, ale także poszukując tropów i motywów, a może nawet i fetyszy kolejnych artystów, którzy na swój, często bardzo pokrętny sposób, tworzyli własną, alternatywną przestrzeń do odczytania tego dzieła. Czasami przestrzeń idylliczną i przepełnioną nostalgicznym klimatem, innym razem buzującą od krwi. A niekiedy intymną, sięgającą do najbardziej stłumionych emocji, które wydobywają się dzięki wersom Mickiewicza – dopowiada kuratorka.