NR 11/2023
09.11.2018

„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918” w Muzeum Narodowym w Warszawie

Adam Bunsch, „Karabinowa kula”, 1929, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918” w Muzeum Narodowym w Warszawie
Adam Bunsch, „Karabinowa kula”, 1929, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie

Wystawa zorganizowana na cześć 100-lecia odzyskania Niepodległości. Jej głównym założeniem jest skonfrontowanie przedstawień wydarzeń historycznych i politycznych – z przemianami polskiej sztuki na progu Niepodległości.

W zbiorowej pamięci Polaków obraz dramatycznych wydarzeń, w wyniku których Polska odzyskała niepodległość, jest niewyraźny, zatarty, w najlepszym razie zbudowany z wyobrażeń powstałych w kręgu sztuki legionowej, wokół postaci „ojców niepodległości” – Józefa Piłsudskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Romana Dmowskiego – oraz ze starych fotografii i kronik filmowych. Naszą intencją jest przybliżenie obrazu tego chaotycznego, nieoczywistego i bolesnego okresu poprzez powstałe w tamtym czasie (i nieco później) dzieła sztuki.

Jacek Malczewski, „Portret brygadiera Józefa Piłsudskiego”, 1916, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Stanisław Masłowski, „Wiosna 1905 (Świt 1906)”, 1906, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Zygmunt Rozwadowski, „Bitwa I Brygady Legionów z wojskami rosyjskimi w Urzędowie w lipcu 1915 roku (Belina pędzi Moskali z Urzędowa)”, 1938, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Ludomir Sleńdziński, „Piłsudski pod Wilnem”, 1927, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Wiktoria Goryńska, „Portret Józefa Piłsudskiego”, ok. 1935, © Muzeum Narodowe w Warszawie
Władysław Skoczylas, „Janosika imię nigdy nie zaginie”, z teki „Podhalańskiej”, 1914, © Muzeum Narodowe w Warszawie

Widzom zaprezentowana jest sztuka na ziemiach polskich tuż przed odzyskaniem niepodległości – poprzez dzieła Jacka Malczewskiego, Zofii Stryjeńskiej, Tadeusza Makowskiego, Witolda Wojtkiewicza i dziesiątków innych artystów zamieszkałych na ziemiach polskich i poza nimi. Ukazana została walka o niepodległość Polski, jej główni aktorzy, uwiecznieni na obrazach i w portretach Wojciecha Kossaka, Stanisława Fabijańskiego, Władysława Wankie, Leopolda Gottlieba, Leona Wyczółkowskiego – a także udział polskich artystów w działaniach wojennych i oddany przez nich obraz wojny i walki o niepodległość.

Tadeusz Pruszkowski, „Guliwer i Olbrzym”, 1915–1920, fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Zdzisław Jasiński, „Alegoria zwycięstwa w 1920 roku”, 1920, fot. Piotr Ligier © Muzeum Narodowe w Warszawie
Stanisław Lenz, „Strajk”, 1910, fot. Piotr Ligier © Muzeum Narodowe w Warszawie
Marian Wawrzeniecki, „Wisielcy (Finał)”, 1907 (?), fot. Krzysztof Wilczyński © Muzeum Narodowe w Warszawie
Zygmunt Waliszewski, „Żołnierska karuzela”, 1917, © Muzeum Narodowe w Warszawie
Rafał Malczewski, „Inwalida wojenny”, 1920−1924, fot. © Muzeum Narodowe w Poznaniu
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW
„Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, widok wystawy, fot. Bartosz Bajerski / MNW

Osobna część wystawy poświęcona jest wojnie polsko-bolszewickiej i jej obrazowi w sztuce i grafice propagandowej. Silnie zarysowane na wystawie są wątki legionowe, postać J. Piłsudskiego, a także motywy batalistyczne – na zamknięcie zaś powstanie Sejmu w 1919 roku. Przedstawionym kilkuset obrazom, rzeźbom, grafikom sekundują wybrane fotografie i prezentacje multimedialne.

Wątkom niepodległościowym i patriotycznym towarzyszy prezentacja nowych, dynamicznie rozwijających się tendencji artystycznych, które również będą w przyszłości kształtowały nowoczesne oblicze odrodzonej Rzeczypospolitej.

Na wystawie znajdują się też prace artystów współczesnych, stanowiące rodzaj interwencji w zespoły dzieł dawniejszych – fragmenty Wesela Andrzeja Wajdy, rejestracja spektaklu Tadeusza Kantora Wielopole, Wielopole oraz realizacje Piotra Uklańskiego i Przemysława Trusta Truścińskiego.

NEWSLETTER

Co piątek w Twojej skrzynce!


Stopka

WystawaKrzycząc: Polska! Niepodległa 1918
MiejsceMuzeum Narodowe w Warszawie
Czas trwania26.10.2018–17.03.2019
Kuratorka / KuratorPiotr Rypson
Strona internetowamnw.art.pl
Indeks

Zobacz też