„Kaduk” Magdy Franczak w Fundacji Archeologia Fotografii
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/24-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00049-1200x1432.jpg)
Fundacja Archeologia Fotografii zaprasza na kolejną odsłonę projektu Żywe Archiwa, w ramach którego współcześni artyści pracują z historycznymi zbiorami fotograficznymi, nadając im swoje interpretacje.
Nowa wystawa jest z wielu przyczyn inna niż wcześniejsze – zaproszona przez Fundację do współpracy artystka – Magda Franczak, podjęła się reinterpretacji zbioru anonimowych portretów będących własnością Żydowskiego Instytutu Historycznego. Niemal 500 szklanych negatywów pochodzących z lat 30. XX wieku zostało opracowanych przez FAF we współpracy z ŻIH i udostępnionych na Wirtualnym Muzeum Fotografii .
O tym niezwykłym zbiorze niewiele wiadomo – nie znane są nazwiska osób portretowanych ani autor/ autorka zdjęć. Negatywy, przyniesione do ŻIH wiele lat temu, zapewne znalazły się tam nieprzypadkowo – osoba przekazująca negatywy musiała wiedzieć, że instytucja ta zajmuje się opieką nad Archiwum Emanuela Ringelbluma oraz innymi świadectwami żydowskiego życia z czasów przed 1939 roku i po Zagładzie. Miejsce pochodzenia zbioru zdeterminowało więc jego interpretację, założono, że przynajmniej znaczna część z portretowanych miała żydowskie pochodzenie. Zapewne większość sfotografowanych w latach 30. osób nie przeżyła kolejnej dekady.
Osią wystawy są więc anonimowe portrety, których historia została zbudowana z okruchów – nie tylko informacji, które próbowano odczytać ze szczegółów zdjęć, ale też fragmentów szklanych negatywów, które na etapie konserwacji starano się połączyć.
![23_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, ZIH-01-N-00040](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/23-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00040-1200x1800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/23-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00040-133x200.jpg)
![21_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, ZIH-01-N-00001](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/21-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00001-1200x1543.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/21-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00001-156x200.jpg)
![22_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, ZIH-01-N-00022](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/22-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00022-1200x1527.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/22-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00022-157x200.jpg)
![25_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, ZIH-01-N-00282](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/25-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00282-1200x1530.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/25-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-zih-01-n-00282-157x200.jpg)
Na ten wyjątkowy zbiór swoje interpretacje naniosła fotografka, rzeźbiarka, twórczyni pracowni nomadycznej i książek artystycznych. Wystawę osadziła wokół rzeźby Broken Column, powstałej w 2017 roku podczas wystawy w Jerozolimie. Franczak zbudowała wtedy kolumnę z ceramicznych naczyń, przyniesionych do galerii przez przypadkowe, w większości nieznane jej osoby. Po zamknięciu ekspozycji poszczególne części kolumny zostały spakowane – okręcone w gazetę i folię, otrzymały swoje numery, jak archeologiczne odkrycia. Potem, od września 2017 do maja 2018, dzięki uprzejmości wielu osób, pojedynczo, podwójnie, w walizkach, bagażu podręcznym, rzeźba w kawałkach przyleciała z Izraela do Polski. Zawieruszyły się zaledwie 3 elementy.
Obok niezwykłej kolumny, która wbrew swojemu pierwotnemu znaczeniu, niczego nie podpiera, na wystawie zobaczyć będzie można też między innymi serię ręcznie robionych kolaży.
Kaduk – według słownika języka polskiego to majątek pozostawiony po zmarłych bezpotomnie. Po tych, po których nie zostają bliscy, spadkobiercy. W tym sensie zbiór negatywów jest właśnie kadukiem. Franczak nie zawłaszcza go jednak, nie przejmuje „prawem kaduka”. Nie wchodzi też w rolę opiekunki – tę pełni instytucja – ŻIH. Buduje jednak dalszą część historii tego archiwum , nadaje mu kształt, wskazuje na obecną w nim pustkę i wypełnia ją teraźniejszością. Podkreśla, że w obu zbiorach – ceramicznych talerzach, miskach i filiżankach, i szklanych kliszach najważniejsi są ludzie. Sama mówi: „Będzie to wystawa o pustce, przemieszczaniu się i spotkaniu. W ten symboliczny sposób, żyjący ludzie przywieźli sportretowanym naczynia, osadzając ich w materialnym świecie, sytuując ich wokół niewidzialnego stołu w kamienicy przy ul. Chłodnej 20”.
![16_Magda Franczak, z serii Kaduk, porcelana, 2018 oraz negatywy z kolekcji Żydowskiego Instytutu Historycznego](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/16-magda-franczak-z-serii-kaduk-porcelana-2018-oraz-negatywy-z-kolekcji-zydowskiego-instytutu-historycznego-1200x981.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/16-magda-franczak-z-serii-kaduk-porcelana-2018-oraz-negatywy-z-kolekcji-zydowskiego-instytutu-historycznego-200x164.jpg)
![15_[z lewej strony] Magda Franczak, Boken Column, z serii Kaduk, fotografia, 2018_ [z prawej strony] z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Magda Franczak, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/15-z-lewej-strony-magda-franczak-boken-column-z-serii-kaduk-fotografia-2018--z-prawej-strony-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-1200x800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/15-z-lewej-strony-magda-franczak-boken-column-z-serii-kaduk-fotografia-2018--z-prawej-strony-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-200x133.jpg)
![14_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Magda Franczak, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/14-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-1200x1800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/14-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-133x200.jpg)
![13_Magda Franczak, kolaż, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/13-magda-franczak-kolaz-z-serii-kaduk-2018-1200x861.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/13-magda-franczak-kolaz-z-serii-kaduk-2018-200x143.jpg)
![09_Magda Franczak, kolaż, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/09-magda-franczak-kolaz-z-serii-kaduk-2018-1200x850.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/09-magda-franczak-kolaz-z-serii-kaduk-2018-200x142.jpg)
![08_Magda Franczak, kolaże, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/08-magda-franczak-kolaze-z-serii-kaduk-2018-1200x801.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/08-magda-franczak-kolaze-z-serii-kaduk-2018-200x134.jpg)
![04_Magda Franczak, [z lewej strony] Broken Column, 2017_2018, [z prawej strony] kolaże, 2018, z serii Kaduk](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/04-magda-franczak-z-lewej-strony-broken-column-2017-2018-z-prawej-strony-kolaze-2018-z-serii-kaduk-1200x1733.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/04-magda-franczak-z-lewej-strony-broken-column-2017-2018-z-prawej-strony-kolaze-2018-z-serii-kaduk-138x200.jpg)
![03_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Magda Franczak, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/03-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-1200x800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/03-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-200x133.jpg)
![02_Z kolekcji negatywów z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Magda Franczak, z serii Kaduk, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/02-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-1200x800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/02-z-kolekcji-negatywow-z-zydowskiego-instytutu-historycznego-magda-franczak-z-serii-kaduk-2018-200x133.jpg)
![01_Magda Franczak, Posłaniec 2, z serii Kaduk, fotografie, 2018](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/01-magda-franczak-poslaniec-2-z-serii-kaduk-fotografie-2018-1200x1800.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2018/11/01-magda-franczak-poslaniec-2-z-serii-kaduk-fotografie-2018-133x200.jpg)
W czasie trwania wystawy Kaduk w siedzibie Żydowskiego Instytutu Historycznego, ul. Tłomackie ⅗ w Warszawie, można zobaczyć prezentację odbitek z anonimowego zbioru negatywów szklanych, które stanowiły punkt wyjścia dla prezentacji w FAF.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Magda Franczak
- Wystawa
- Kaduk
- Miejsce
- Fundacja Archeologii Fotografii, Warszawa
- Czas trwania
- 27.10-2.12.2018
- Strona internetowa
- faf.org.pl