„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.” w Muzeum nad Wisłą

For English version scroll down

PL

Wystawa Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70. przygląda się krótkiemu, ale historycznie znaczącemu momentowi w okresie powojennym. Od późnych lat 50. do połowy lat 70. XX wieku, artyści Europy Wschodniej oraz Ameryki Łacińskiej ulegli wspólnemu entuzjazmowi wobec sztuki kinetycznej i op-artu. Stanowiło to rodzaj alternatywy i wyzwania dla północnoatlantyckiego mainstreamu: osi łączącej główne ośrodki artystyczne w Paryżu, Londynie oraz Nowym Jorku i wytwarzane przez nie kolejne trendy od abstrakcyjnego ekspresjonizmu, przez pop-art, minimalizm, aż po konceptualizm. W tym samym czasie, w cieniu tych mód zaczęły pojawiać się alternatywne osie łączące Warszawę, Budapeszt, Zagrzeb, Bukareszt, Moskwę, Buenos Aires, Caracas, Rio de Janeiro i São Paulo. Były to sieci praktyk artystycznych poświęcone zupełnie odmiennym zagadnieniom estetycznym i sytuujące się wobec wspólnego doświadczenia politycznych totalitaryzmów.

Rozkwitające tam sztuka kinetyczna i op-art to znak fascynacji ruchem – jego efektami, estetyką, dynamicznymi możliwościami tworzenia nowych, interaktywnych relacji z publicznością. Ruchome realizacje, tworzone często w pluridyscyplinarnych zespołach łączących artystów, naukowców i inżynierów, bardziej niż mistrzowskimi, kompletnymi i gotowymi obiektami przedstawianymi publiczności do podziwiania, były dla swoich odbiorców – zarówno w muzeach, jak i w przestrzeni publicznej – rodzajem otwartej propozycji. Zdecentrowane, nieosadzone i ciągle zmieniające swoje parametry stanowiły rodzaj eksperymentu artystycznego z szerokimi konotacjami utopii społecznej i politycznej. Sztuka kinetyczna i op-art tworzone przez artystów w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w tym specyficznym okresie wyrażały z jednej strony świat chwiejnej równowagi, z drugiej zaś, przez fascynację nauką, nowymi technologiami i cybernetyką – rozbudzały nadzieje na przyszłość.

Lygia Clark, Bicho Pássaro do Espaço, 1960 Aluminium, 50.4 x 51 x 1 cm (wymiary różne) Copyright O Mundo de Lygia Clark-Associação Cultural, Rio de Janeiro Dzięki uprzejmości Alison Jacques Gallery, London

Lygia Clark, „Planos em superfície modulada”, 1957 Gwasz, grafit, karton, 25 x 35 cm Copyright O Mundo de Lygia Clark-Associação Cultural, Rio de Janeiro Dzięki uprzejmości Alison Jacques Gallery, London

Magdalena Więcek, „Wzlot/Kompozycja przestrzenna (szkic)”, 1967, wysokość około 50 cm., praca niezachowana. Fot. M. Holzman. Dzięki uprzejmości Daniela Wnuka

Vera Molnár, „Hypertransformation”, 1974, rysunek ploterem, tusz, papier. Dzięki uprzejmości DAM Gallery

Na wystawie zaprezentowane zostaną prace ponad trzydziestu artystów i grup artystycznych z obu stron Atlantyku, będące znakiem wspólnych zainteresowań i intuicji. Ważnym elementem wystawy będą również unikatowe materiały archiwalne. Ekspozycji towarzyszy publikacja w języku angielskim zbierająca teksty wygłoszone w ramach międzynarodowej konferencji Inny Transatlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej zorganizowanej w Warszawie w 2016 roku.

Współorganizatorzy wystawy: Muzeum Sztuki Współczesnej Garaż w Moskwie; SESC São Paulo
Partnerzy wystawy: Instytut Adama Mickiewicza, Monoskop, Galeria Nara Roesler

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie: 17 listopada 2017 – 11 lutego 2018
Muzeum Sztuki Współczesnej Garaż w Moskwie: 17 marca – 9 maja 2018
SESC, São Paulo: 25 lipca – 30 września 2018

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

Ludmiła Popiel, „Wykres linii horyzontu – pejzaż obiektywny”, 1973, olej, płótno, 73 x 73 cm (6 paneli). Dzięki uprzejmości Muzeum w Koszalinie oraz Fundacji Arton w Warszawie

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

ENG

„The Other Trans-Atlantic. Kinetic and Op Art in Eastern Europe and Latin America 1950s – 1970s” examines a brief yet historically significant moment in the post-war era during which artists from Eastern Europe and Latin America cultivated a shared enthusiasm for Kinetic and Op Art.

This trend represented both an alternative and a challenge to the critical consensus of mainstream Northern-Atlantic art production: while in the established art centers of Paris, London and New York, abstract expressionism, informel and lyrical abstraction reigned supreme, another art history was being written linking the hubs of Warsaw, Budapest, Zagreb, Bucharest and Moscow together with Buenos Aires, Caracas, Rio de Janeiro and São Paulo. Here arose a network of artistic practices dedicated to an entirely different set of aesthetic questions situated in relation to various shared political and economic realities.

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

„Inny Trans-Atlantyk. Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70.”, widok wystawy, fot. Bartosz Stawiarski

The blossoming of Kinetic art and Op art in those regions was, among others, a manifestation of a fascination with movement – its aesthetic effects and the dynamic opportunities it generated to create new, interactive relations with audiences. These mobile and/or mobilizing objects were frequently created by multidisciplinary teams joining artists together with scientists and engineers, and were rarely conceived as finished masterpieces to be admired by a disinterested beholder but, rather, to be displayed in museums and public spaces as an open invitation to audience interaction and participation. Uncentered, unattached and featuring constantly evolving parameters, these objects were primarily artistic experiments that expressed an earnest belief in the utopian power of art at a precise time when the West’s reigning art ideology had definitively abandoned the idea of utopia as such. In contrast, the South American and Eastern European movements’ fascination with science, new technologies and cybernetics symbolized a continued commitment to building a better future through art.

The exhibition presents works by more than 30 artists and artistic groups from both sides of the Atlantic Ocean, which provide evidence of common interests and intuitions. The exhibition also includes unique archival materials. An English-language collection of texts presented at “The Other Transatlantic. Kinetic and Op art in Eastern Europe and Latin America”, a conference organized in Warsaw in 2016, will be published on the occasion of the exhibition.

The exhibition was organized by the Museum of Modern Art in Warsaw in collaboration with Garage Museum of Contemporary Art in Moscow and SESC São Paulo.

The dates of the presentation in Moscow:
17.03.2018 – 9.05.2018

The dates of the presentation in São Paulo:
25.07.2018 – 30.09.2018