„Infixus” Marty Antoniak i Roberta Kuśmirowskiego w HOS Gallery

Infiks, łacińcki infixus (in „w” i fixus „umocowany”) lub po prostu wrostek, element wewnątrz rdzenia wyrazu, który umożliwia tworzenie wyrazów pochodnych. Tytuł wystawy wywodzący się z dziedziny językoznawstwa zwraca uwagę na nową jakość wynikającą z procesów dołączania i wplatania, które są także kwintesencją artystycznej synergii pomiędzy Martą Antoniak a Robertem Kuśmirowskim. Podstawą ich twórczości są zgromadzone przedmioty pochodzące z przeszłości (w tym także z prywatnych artystycznych archiwów), dzięki którym eksplorują historyczne spuścizny i dotykają kwestii pamięci, mijającego czasu i nostalgii wobec umykających momentów. Działania twórców zasadzają się także na chęci tworzenia iluzji, w przypadku Kuśmirowskiego rozumianej jako rekonstruowanie z pietyzmem obiektów, zaś w przypadku Antoniak igranie z warsztatem, mamieniem oka widza, który nie jest pewny, czy ma do czynienia z obrazem, czy ceramiką.

Marta Antoniak, „Stela II”, 2022, technika własna na płótnie 149 x 110 cm, detal, dzięki uprzejmości artystki

Marta Antoniak, „Second Thoughts”, z cyklu „Formalin”, 2022, technika własna na płótnie 50 x 40 cm, dzięki uprzejmości artystki

Marta Antoniak, „Friendly Ghost”, 2022, technika własna na płótnie, 180 x 130 cm, detal, dzięki uprzejmości artystki

Marta Antoniak od wielu lat rozwija swój indywidualny język artystyczny. W najnowszych realizacjach twórczyni pozbawia dziecięce zabawki, drobne bibeloty i tzw. przeszkadzajki przaśnych wartości. Jeśli ich krzykliwa kolorystyka nie została ukryta pod warstwą monochromatycznego szkliwa, to rozmyła się w procesie doszlifowywania i sprowadzania do dwóch wymiarów. Być może ze względu na doświadczenia ostatnich lat prace Marty Antoniak zdają się być osnute przeczuciami nadchodzącej katastrofy. Już sam format płócien i desek zwieńczony półkolem przywołuje skojarzenia z nagrobnymi stelami, w szczególności macewami. Z kolei faktury przypominają skamieliny, odkrycia wydobywane spod warstwy pyłu i lawy, przetopione przed deszcz lapilli i chmurę rozgrzanych gazów, które zaklęły w czasie toczące się niegdyś życie.

widok wystawy „Infixus”, fot. Ewa Góral

widok wystawy „Infixus”, fot. Ewa Góral

widok wystawy „Infixus”, fot. Ewa Góral

widok wystawy „Infixus”, fot. Ewa Góral

Antoniak przyznała, że jednym z ważniejszych dla niej doświadczeń artystycznych była wystawa „Masyw kolekcjonerski” Roberta Kuśmirowskiego stworzona z jego prywatnych zbiorów oraz kolekcji rodziny Sosenków. Wystawa zaprezentowana w Bunkrze Sztuki w 2008 przytłaczała wręcz nagromadzeniem przedmiotów. Monumentalna liczba eksponatów rozpraszała uwagę widza, zamazywała linię demarkacyjną między statusami obiektów, stopniem ich użyteczności, między falsyfikatem a antykwarycznym oryginałem. Każdy najmniejszy przedmiot zyskiwał równoprawną pozycję i zainteresowanie osób nawiązujących z nimi kontakt. Ów impuls zapamiętany przez Antoniak i wspomniany w rozmowach towarzyszących organizacji wystawy w HOS Gallery stał się przyczynkiem do zaproszenia dwójki artystów do stworzenia wspólnej ekspozycji.

Robert Kuśmirowski, „Atenman”, 2017, kolaż na papierze, 52 x 37 cm, dzięki uprzejmości artysty

Robert Kuśmirowski, Bez tytułu (autoportret), 2022, fotografia, drewno, linijka, ołówek, 30 x 20 cm, dzięki uprzejmości artysty

Robert Kuśmirowski, „Chłopiec”, 2000, ołówek na papierze, 50 x 32 cm, w świetle oprawy, dzięki uprzejmości artysty

Twórczość Roberta Kuśmirowskiego swój rodowód ma w opuszczonych magazynach, pchlich targach i zasadza się na gromadzeniu masy obiektów zapomnianych przez innych. Dzięki jego interwencji codzienne przedmioty trafiają do przestrzeni wystawienniczej, gdzie otrzymują należną im atencję. W ramach wystawy „Infixus” artysta zdecydował się zaprezentować prace z lat 2000-2006, czyli z okresu, w którym był niemalże rówieśnikiem Antoniak. Tym samym ekspozycja zestawia twórczość artystów posługujących się odmiennymi estetykami i mediami, jednocześnie ukazując nieuświadomiony nieraz proces cyrkulacji zainteresowań i inspiracji.

Sprowokowanie dialogu między Antoniak i Kuśmirowskim wskazuje na ludzką potrzebę gromadzenia obiektów cennych z subiektywnego punktu widzenia oraz dawania świadectwa „historii”, która z zasady opiera się na stronniczości i zafałszowaniu. Tym samym ich prace zwracają uwagę na tkwiącą w każdej jednostce nostalgię za przeszłością i potrzebę uchronienia się przed niepamięcią.