„Fathering” w galerii R20

W sklepie

O wizji męskiego podmiotu w sztuce Siergieja Bratkowa i Tomislava Gotovaca pisze Adam Mazur

Tata, tatuś, tateczek, tatko, papa, ojciec, stary, rodziciel – wszystkie te wyrazy są bliskoznaczne do słowa tata i skupiają się wokół pojęcia ojcostwatacierzyństwa. W języku polskim, jak widać, istnieje wiele słów, którymi można zarysować kontekst ojcostwa. Żadne z nich jednak nie oddaje w całości idei wystawy. Pokazane prace będą dotyczyły zarówno pozytywnych, jak i negatywnych aspektów związanych z tym zagadnieniem. Ojciec jest słowem budzącym patetyczne skojarzenia z określeniami takimi jak na przykład Bóg Ojciec, Ojciec Święty i Ojczyzna. Zwykle dzięki bliskim relacjom dziecka z ojcem, używa się pojęcia tata. Z drugiej strony czy na miano taty zasługuje mężczyzna, który porzucił lub molestował swoje dziecko? W formułowaniu tytułu wystawy, kluczowe okazało się słowo zaczerpnięte z języka angielskiego – „Fathering”. Użycie tej nazwy jest neutralne i obejmuje ono szeroki zakres znaczeniowy, zarówno pozytywny, jak i negatywny.

W tytule wystawy istotna jest też końcówka „ing”, która według zasad języka angielskiego, wskazuje na procesualność, która trwa i stale się rozwija. Podobną sytuację można zauważyć w Polsce, wśród wybranej części społeczeństwa, głównie wśród tej zamożnej funkcjonuje moda na bycie tatą. Mężczyźni angażują się w życie rodzinne, powstają fora internetowe i blogi, w których młodzi ojcowie dzielą się swoim stażem z innymi mniej doświadczonymi rodzicielami. Wydawane są też czasopisma, które w całości poświęcone są tej tematyce.

Jednym z nich jest czasopismo akademickie wydawane od 2003 roku „Fathering: The Journal Theory, Research and Practice about mens as fathers”. Magazyn jako jeden z pierwszych podjął badania nad wagą tego zjawiska. W Polsce istnieje kwartalnik „Fathers”, który wskazuje na modę idącą w kierunku tacierzyństwa. Wydawnictwo to zostało stworzone zgodnie z ideą „slow journalism” i wypełnione jest ponadczasowymi treściami, dotykającymi obszarów świadomego ojcostwa, kultury, podróży i stylu życia.

Urszula Kluz Knopek

Urszula Kluz Knopek

Urszula Kluz Knopek

Drugą stroną medalu wystawy może okazać się zwrócenie uwagi na fakt, że do końca czerwca 2017 r. program 500 plus przyczynił się do prawie 2,5 proc. spadku aktywności zawodowej polskich matek. W sumie, od lipca 2016 r. do czerwca 2017 r. z rynku pracy wycofało się prawie 103 tys. kobiet. Taka sytuacja sprawi, że wśród drugiej części społeczeństwa można mówić o rosnącej tendencji na bycie mamą. Moda, w której aż 100 000 kobiet rezygnuje z życia zawodowego, jest zagrażająca dla nich samych – brak możliwości własnego rozwoju, brak wypracowanych lat emerytalnych, mniejsza liczba wyższych stanowisk zajmowanych przez kobiety.

„Fathering”, widok wystawy

„Fathering”, widok wystawy

„Fathering”, widok wystawy

„Fathering”, widok wystawy

„Fathering”, widok wystawy

„Fathering”, widok wystawy

Dlaczego w naszym kraju opiekę nad dziećmi sprawuje aż tak dużo kobiet, które wskutek macierzyństwa zmuszone są zrezygnować z kariery zawodowej? Czy nie da się gospodarować czasem tak, by młode matki też miałyby okazję rozwijać się zawodowo? Wystawa jest próbą znalezienia równowagi pomiędzy snobistyczną modą na bycie ojcem, a ich brakiem w wychowanie.