„Dom Pułkowników. Dziewczyna i pistolet” w La Casa de los Coroneles

„Wszystko, co jest potrzebne do zbudowania filmu, to dziewczyna i pistolet“ – ten słynny bon mot Jeana-Luca Godarda stał się impulsem do stworzenia filmu austriackiego mistrza techniki found-footage, Gustava Deutsche’a, wyświetlanego w kameralnej salce kinowej w Domu Pułkowników. Dwa wielkie tematy: seks i przemoc, według reżysera rządzą historią kina od jego początków. Film Deutsche’a jest skarbnicą obrazów walki płci, wyniszczającej siły popędów i władzy. Kobieta jest tu naga i wyuzdana, uległa i ujarzmiona, bierna i histeryczna. O męskości zaś stanowi agresja, władczość i siła fizyczna. Wystawa Dom Pułkowników. Dziewczyna i pistolet, kontynuując myśl Godarta i Deutsche’a, demonstruje obecność tych samych tematów poruszanych w sposób przewrotny przez zaproszonych artystów.
Opresyjna, kolonialna architektura Domu Pułkowników stała się punktem wyjścia do głębszej refleksji na temat kategorii dominacji i uległości, które to wybrzmiewają zarówno w wizji architektonicznej budynku, jak i w wybranych pracach takich artystów jak Rafał Bujnowski, Miriam Cahn, Celina Kanunnikava czy Jadwiga Sawicka. Te same kategorie służą klasykowi – Brunowi Schulzowi do opisania pierwotnej siły seksualnej zawierającej w sobie jednocześnie pierwiastek cierpienia i przyjemności. W sposób obsesyjny, czy też perwersyjny, twórca ten pokazuje uwikłanie i determinacje w relacjach międzyludzkich. Jeszcze inni problem dominacji i uległości upatrują w (nie)poprawności politycznej, rasowej czy etnicznej (Dr. Lakra, Konrad Kwasek, Santiago Sierra, Grzegorz Sztwiertnia).





















Wystawa Dom Pułkowników. Dziewczyna i pistolet eksploruje i rozsadza płynne granice pomiędzy tym, co poprawne i niepoprawne, cywilizowane i barbarzyńskie, „wysokie” i „ludowe”. Swoistymi barbarzyńcami na wystawie stają się artyści outsiderzy – Władysław Grygny i Iwona Mysera, tworzący własny język (gr. Barbarophonoi, czyli mówiący „bar-bar”, a więc wydający niezrozumiałe dźwięki). Zachodnio-europejska definicja sztuki nieprofesjonalnej oparta została na kolonizacyjnym pojęciu „Innego”, który zachwyca konesera kultury wysokiej „nieposkromioną wyobraźnią” i „świeżością spojrzenia”. Jest też dziś chętnie zawłaszczana przez sztukę mainstreamu, jak choćby w ramach współczesnych strategii appropration art (współpraca Pawła Althamera z Youssoufem Darą, udokumentowana przez performerkę Darię Giwer). Z kolei Marie Fahlin – szwedzka artystka (czerpiąc z istniejących praktyk, wśród osób z zaburzeniami mowy), w swojej pracy dźwiękowej bezpośrednio odnosi się do konwencji posłuszeństwa i dominacji w sytuacjach konfliktowych m.in. pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem (relacja człowiek – koń), czy artystą i instytucją.
Zniewolenie (bondage), dyscyplina (discipline), dominacja (domination) i posłuszeństwo (submission), czyli BDSM to terminy, które służą do opisu technik i form zachowań, stosowanych w konkretnych sytuacjach, najczęściej seksualnych. Te same kategorie rządzą relacjami międzyludzkimi na dużo szerszym i głębszym poziomie, wszędzie tam gdzie różnice i kontrasty rodzą napięcie – podniecające i atrakcyjne, ale też niszczące. Wystawa Dom Pułkowników. Dziewczyna i pistolet nie skupia się na niesprawiedliwościach społecznych czy dyskryminacji na tle płciowym i rasowym, nie jest traktatem na temat poprawności politycznej. Bada natomiast granice tego, co poprawne i niepoprawne, szuka napięć i zderzeń, które rządzą i determinują ludzkie życie w postkolonialnym świecie opresji i przemocy.
Stopka
Artystka / Artysta | Rafał Bujnowski, Gustav Deutsch, Marie Fahlin, Celina Kanunnikava, Miriam Cahn, Youssouf Dara feat Paweł Althamer i Daria Giwer, Dr. Lakra, Władysław Grygny, Konrad Kwasek, Iwona Mysera, Jadwiga Sawicka, Bruno Schulz, Santiago Sierra, Grzegorz Sztwiertnia |
Wystawa | Dom Pułkowników. Dziewczyna i pistolet |
Miejsce | Dom Pułkowników, La Oliva, Fuerteventura |
Czas trwania | 10.03–9.06.2018 |
Kuratorka / Kurator | Katarzyna Karwańska |
Strona internetowa | web.facebook.com/CasaCoroneles |
Indeks | Bruno Schulz Celina Kanunnikava Dom Pułkowników Dr Lakra Grzegorz Sztwiertnia Gustav Deutsch Iwona Mysera Jadwiga Sawicka Katarzyna Karwańska Konrad Kwasek Marie Fahlin Miriam Cahn Rafał Bujnowski Santiago Sierra Władysław Grygny Youssouf Dara feat Paweł Althamer i Daria Giwer |