„CITY LIMITS. Yael Efrati, Asta Gröting, Monika Sosnowska” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

„CITY LIMITS” to międzynarodowa wystawa prezentująca prace trzech artystek-rzeźbiarek: Asty Gröting (* 1961, Niemcy), Moniki Sosnowskiej (* 1972, Polska) i Yael Efrati (* 1978, Izrael). Wystawa prezentowana będzie w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku od listopada 2021 do lutego 2022, w przyszłym roku w Kunsthalle w Düsseldorfie (Niemcy, 11.06–14.08.2022), zaś w 2023 – w MoBY w Bat Yam (Izrael). Pokaz „CITY LIMITS” obejmuje istniejące pracy Moniki Sosnowskiej oraz nowo powstałe dzieła Asty Gröting i Yael Efrati.

Ekspozycja skupia się na różnych strategiach rekonstrukcji architektonicznej opartej na osobistych wspomnieniach artystek i stanowi spojrzenie na relacje pomiędzy człowiekiem a jego historycznym i kulturowym otoczeniem. Punktem wyjścia dla prezentowanych prac jest nie tylko architektura, miasto i człowiek, ale także niezwykła zdolność obserwacji i wrażliwość na otoczenie. Wynika to z zainteresowania ich autorek hiperrealizmem i fotograficzną realizacją dzieł.

Yael Efrati, „Mashrabiya”, 2016, beton, drewno, własność artystki; fot. Jan Gaworski

Yael Efrati, „bez tytułu”, 2021, media mieszane, własność artystki; fot. Jan Gaworski

Widok na grupę rzeźb Moniki Sosnowskiej z serii „Kwiaty Miejskie”, 2018; własność Galerie Capitain i Fundacji Galerii Foksal; fot. Piotr Piasta

Yael Efrati, „bez tytułu”, 2021, media mieszane, własność artystki; fot. Jan Gaworski

W tle Asta Gröting, „Dorotheenstraße”, 2017, silikon, juta, pył ceglany, własność artystki i galerii carlier | Gebauer; w środku Yael Efrati, „bez tytułu”, 2021, media mieszane, własność artystki; na podłodze na pierwszym planie Yael Efrati, „bez tytułu”, 2021, media mieszane,własność artystki fot. Jan Gaworski

Yael Efrati, „bez tytułu”, 2021, media mieszane, własność artystki; fot. Jan Gaworski

Artystki dorastały w bardzo różnych kontekstach społeczno-politycznych. Asta Gröting wychowała się w rozwijających się w dobrobycie zachodnich Niemczech. Dojrzewanie Moniki Sosnowskiej przypadło na okres schyłku socjalizmu w Polsce i trudne społeczno-polityczne przemiany lat 80. i 90. Z kolei Yael Efrati dorastała w Izraelu w rodzinie imigrantów przybyłych z Europy Wschodniej, którzy od podstaw musieli budować swoją nową egzystencję.

Dla Gröting, Sosnowskiej i Efrati sztywne ramy architektury, konstrukcji oraz postrzeganie roli kobiety przez konserwatywne społeczeństwo nie stanowią jakichkolwiek ograniczeń. Dzięki architektonicznej monumentalności i zarazem liryczności ich prac artystki przezwyciężają różnego rodzaju ograniczenia, w tym także społeczno-kulturowe. Doskonale poruszają się w przestrzeni, koordynują twórczo skomplikowane procesy i w nietypowy sposób wykorzystują materiały budowlane, technologie oraz elementy konstrukcyjne architektury. Charakterystyczne dla dzieł tych rzeźbiarek jest zderzenie sprzeczności – materii i idei, monumentalności i kruchości, surowości przedmiotu i jego lirycznego oddziaływania w zamkniętej architektonicznej przestrzeni miasta, delikatność i drapieżność formy. Kontrasty trafnie oddają napięcia i niepewność rzeczywistości.