„Boginie i wojownicy: 100 lat do Mariji Gimbutas” w Litewskim Muzeum Narodowym
Otwarta w Domu Historii – części Litewskiego Muzeum Narodowego – wystawa Boginie i wojownicy opowiada o Marij Gimbutas (1921–1994), najsłynniejszej litewskiej archeolożce oraz jej badaniach naukowych.
Odwiedzający wystawę poznają dwie podstawowe hipotezy badaczki dotyczące rozwoju i tożsamości kultury europejskiej, które przyniosły jej światowe uznanie i dały początek nowym ruchom akademickim i społecznym.
8000 lat temu pierwsi rolnicy zaczęli rozprzestrzeniać się w południowo-wschodniej części Europy, sprowadzając swoją wiedzę, zwyczaje, zasady koegzystencji i zwierzęta domowe z Bliskiego Wschodu. Po ich przystosowaniu się do warunków naturalnych i nawiązaniu kontaktów ze społecznościami myśliwych-rybaków, na obszarze od Grecji po region karpacki zaczęła rozwijać się wyjątkowa kultura – nazwana przez Mariję Gimbutasa Starą Europą. Chociaż charakteryzowała ją różnorodność sztuk i technologii, widoczne były również jej cechy wspólne: duże osady, które istniały przez wieki; specjalizacja w ceramice, metalurgii i różnych innych rzemiosłach; handel, a nawet podstawy pisania. Niemniej jednak najważniejsze było to, że życie tego społeczeństwa opierało się na kulcie bogiń, dominowała religia Bogini.
Cywilizacja ta zakończyła się 6000 lat temu, gdy ludzie kultury Kurgan zaczęli przybywać ze stepów. Byli to pasterscy nomadzi uzbrojeni w sztylety, siekiery i łuki, identyfikowani z ich specyficznych zwyczajów pogrzebowych, tj. chowania swoich bliskich w kurhanach – kurhanach. Rozpowszechniony przez nich język indoeuropejski, tradycje patriarchalne i trójstronne postrzeganie świata stanowią integralną część fundamentów współczesnej kultury europejskiej.
Na wystawie hipotezy Mariji Gimbutas określające europejską transformację kulturową ilustrowane są jej znaleziskami archeologicznymi, na których badaczka pracowała. Te wyjątkowe eksponaty przybyły na Litwę – do Domu Historii – z osiemnastu różnych europejskich muzeów i instytucji.
Równie ważna jest trzecia część wystawy. Koncentruje się ona na osobowości Mariji Gimbutas – kobiecie, która uciekła się z Litwy przed sowiecką okupacją, która zniosła trudy migracji, ale nigdy nie zaniedbała swoich marzeń i została światowej sławy uczoną. Jej życie to historia absolutnie niezwykła.
Stopka
| Wystawa | Boginie i wojownicy: 100 lat dla Mariji Gimbutas |
| Miejsce | Dom Historii - oddział Litewskiego Muzeum Narodowego |
| Czas trwania | 23.09.2021-13.03.2022 |
| Strona internetowa | lnm.lt/en/ |
| Indeks | Lietuvos nacionalinis muziejus Litewskie Muzeum Narodowe Marija Gimbutas |
