„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa z lat 1993–2016” w CSW Łaźnia w Gdańsku

Wystawa Berta Theisa w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku skupi się na pracach artysty w przestrzeni publicznej oraz ich relacji z kontekstem zewnętrznym i otaczającą architekturą. Oprócz tego przedstawione zostaną polityczne i społeczne aspekty twórczości Theisa na przykładzie jego prac wideo, kolaży, modeli i akcji publicznych, w szczególności związanych z Isola Art Center i Isola Utopia.

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

Bert Theis (ur. 1952 Luksemburg – zm. 2016 tamże) – artysta, aktywista. Jego twórczość można postrzegać jako nieustanną próbę tworzenia sytuacji, które pozwalają widzowi poczuć swoją obecność i miejsce w otaczającym świecie, jednocześnie zachęcając do refleksji. Prace Theisa, chętnie określane przez niego mianem „filozoficznych”, zawsze odnoszą się do kontekstu, w którym powstają, i są wiernym odbiciem politycznego, społecznego i artystycznego zaangażowania twórcy. Ich wysmakowana estetyka skłania zarówno do dialogu, jak i introspekcji. Dla Theisa sztuka była narzędziem emancypacji, humor – intelektualną bronią, a artysta – odpowiedzialną i krytyczną istotą społeczną.

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

Sprzeciwiając się „ikonograficznemu zanieczyszczeniu” tak zwanego „społeczeństwa spektaklu”, artysta bardzo wcześnie porzucił praktykę malarską i od połowy lat 90. tworzył „platformy” i „pawilony”, które – dosłownie i w przenośni – eksponowały i wynosiły na wyższy poziom korzystających z nich ludzi. Na przykład na Biennale w Wenecji w 1995 roku przygotował Potemkin Lock – całkowicie biały pawilon, który zachęcał widzów do zrobienia sobie przerwy na relaks i kontemplację. W 1997 roku dla Skulptur Projekte w Münster stworzył Platformę filozoficzną – miejsce dyskusji i wymiany poglądów, które okazało się niezmiernie popularne wśród odwiedzających. Z czasem Theis kontynuował udoskonalanie zasad i odkrywanie potencjału tych dwóch dzieł.

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

„O przestrzeni publicznej i innych utopiach: prace Berta Theisa” z lat 1993–2016, widok wystawy, fot. Michał Ryniak

Jego zainteresowanie problematyką historyczną, społeczną i miejską dało mu szereg zleceń na prace w przestrzeni publicznej, jak np. Spirala Warburga. Un monument aux vivants w Strasburgu, odsłonięta w 2002 roku czy instalacja 2551913, stworzona w 2013 roku dla paryskiego Parc de la Butte-du-Chapeau-Rouge. W 2001 roku Theis otworzył Isola Art Center w robotniczej dzielnicy Isola w Mediolanie, w której mieszkał od 1993 roku. To kolektywna platforma dla artystów, architektów, filozofów i mieszkańców, za której sprawą – przy pomocy sztuki – miał zamiar stworzyć „konkretną utopię”. W ciągu piętnastu lat liczne wystawy, performanse, prezentacje i szereg innych wydarzeń stały się zbiorową walką o zachowanie więzi społecznych i zwalczanie spekulacji nieruchomościami w dzielnicy. Od śmierci Theisa w październiku 2016 roku mieszkańcy, robotnicy, intelektualiści i młode pokolenie artystów podtrzymują jego ideały w ogrodzie społecznościowym Isola Pepe Verde i w samozarządzającej się fabryce RiMaflow.

(skrót tekstu z wystawy Building Philosophy – Cultivating Utopia w Mudam Luxembourg, 2019)