„Andrzej Szewczyk (1950-2001). Artysta jest argumentem” w Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej

Andrzej Szewczyk to jedna z najciekawszych osobowości artystycznych powojennej sztuki polskiej: legendarny artysta, malarz, obdarzony niezwykłą wyobraźnią poetycką. Należał do artystów, który uprawiali sztukę czystą, niekomentującą doraźnej rzeczywistości, a wynikającą z egzystencji, z pytań stawianych wobec samego istnienia. Wielką rolę odgrywało w sztuce Szewczyka pismo, pisanie obrazów bliskie tradycji „ikonopisania” i medytacji: prace na papierze, stronice, zwoje, manuskrypty, książki, obrazy-tablice, obrazy-obiekty. Nie widział istotnej różnicy między malowaniem, rysowaniem czy pisaniem.

„Pomniki listów Franza Kafki do Felicji Bauer” i „Nowe woluminy” z kolekcji SIMULART

„Malowidła” z kolekcji Grzegorza Schmidta

„Kolorowanki” z wystawy „Malarstwo jest widoczne”, Galeria Uniwersytecka Cieszyn, 1974

„Andrzej Szewczyk ARTYSTA JEST ARGUMENTEM”, widok wystawy, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

„Novalis” I „Sophia Kuhn” z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi

Projekt „Malowideł na lustrach” z kolekcji SIMULART

„Manuskrypty alchemiczne” i rysunek „Chmary Czarnych Żurawi”, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

Fotografie z akcji Andrzeja Szewczyka w galerii ALTAIR w Turynie, 1989 r., z kolecji Muzeum Sztuki w Łodzi

„Teksty pistacjowe” z serii „Erotyki” z kolekcji SIMULART

Należał do rodziny Poetów, choć nigdy nie napisał żadnego wiersza. „Od Chlebnikowa po Wittgensteina – mówił – wszystko trzeba było poznawać przez literę”. Ślady wałków malarskich na ścianach, płótnach, papierach były jego pierwszymi powtarzalnymi znakami (literami). Jego pojmowanie wiersza było bliskie poezji konkretystów. Jego rysunki-wiersze mają charakter elementarnego pisma, gdzie podstawowymi znakami tworzącymi wiersz jest często plamka (atramentu lub tuszu) obwiedziona delikatnym konturem. Tą metodą Szewczyk napisał dziesiątki rysunkowych serii, na arkuszach papieru, na wielometrowej długości zwojach-foliałach, na stronicach starych ksiąg. Najbardziej rozpoznawalnym i najważniejszym wątkiem jego twórczości było nawiązanie do pisma, do ksiąg.

Andrzej Szewczyk, „Malowidła”, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

„Czternasta parka” z kolekcji Teresy i Andrzeja Starmaców

„Andrzej Szewczyk ARTYSTA JEST ARGUMENTEM”, widok wystawy, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

„Andrzej Szewczyk ARTYSTA JEST ARGUMENTEM”, widok wystawy, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

Z początkiem lat 80.powstały charakterystyczne dla Szewczyka prace ze strużyn kredek, później łupin pistacji i obiekty przestrzenne „zapisywane” lanym ołowiem: stare księgi czy drewniane stelle, ustawiane na podłodze na postumentach usypanych z soli. Tak powstały „Pomniki listów F. Kafki do F. Bauer”, „Bazyliki”, Biblioteki”.

„Andrzej Szewczyk ARTYSTA JEST ARGUMENTEM”, widok wystawy, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA

„Malowidła” z kolekcji Grzegorza Schmidta

„Bazylika – Biblioteka”, z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi

„Bazylika – Biblioteka”, z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi

Prace Szewczyka są nie tylko zakorzenione w tradycji kulturowej i bogate w symboliczne odniesienia, ale przede wszystkim bogate w sensualne znaczenia użytych materiałów (dąb, ołów, wosk, sól). Wieloznaczność tych prac zbliża je do założonego przez artystę ideału dzieła sztuki nie jako artystycznej kreacji, lecz „lustra, w którym odbija się świat”. Tytuły jego prac ujawniają literackie inspiracje i fascynacje, odniesienia do biografii artystów i poetów, dedykacje (np. „Abelard i Heloiza, „Tristan i Izolda”, „Pijaństwu Malcolma Lowry’ego”).

Krzysztof Morcinek

Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.