„A najistotniejszy jest rytm” Stefana Wegnera w Galerii Piekary

Galeria Piekary i Fundacja 9/11 Art Space zapraszają na wernisaż monograficznej wystawy artysty awangardowego – Stefana Wegnera, który odegrał niebagatelną rolę w kształtowaniu oblicza polskiej sztuki nowoczesnej. Na wystawie zaplanowano prezentację prac powstałych w latach 30., 40., 50. oraz 60. XX wieku, w różnych technikach malarskich z polskich kolekcji prywatnych. W projekcie przewidziano również dwujęzyczny katalog, będący ważnym merytorycznie uzupełnieniem ekspozycji, z tekstami autorstwa Pauliny Kurc-Maj oraz Józefa Robakowskiego.

Stefan Wegner był malarzem, rysownikiem, grafikiem, dekoratorem wnętrz, ale też teoretykiem sztuki, publicystą i krytykiem, związanym z miastem Łódź. Pełnił funkcję pedagoga – najpierw w gimnazjach, a następnie na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi [Akademii Sztuk Pięknych], gdzie w 1949 roku został rektorem. Jego aktywność na polu sztuki i edukacji jest przykładem działań animujących życie kulturalne w Polsce, zarówno przed, jak i po II wojnie światowej, ale i egzemplifikacją awangardowości.

W latach 1922–1927 odbył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, kształcił się w pracowni Władysława Jarockiego, Ignacego Pieńkowskiego, Józefa Pankiewicza i Felicjana Kowarskiego. U tego ostatniego, na Wydziale Malarstwa i Rzeźby, w 1927 roku obronił dyplom. Po ukończeniu studiów przeprowadził się na stałe do Łodzi.

Był współzałożycielem i prezesem Zrzeszenia Artystów Plastyków (po zmianie nazwy: Związek Zawodowy Polskich Artystów Plastyków). Organizacja podjęła się ściągnięcia do Łodzi Karola Hillera i Władysława Strzemińskiego, jak określił to Wegner „ten moment odegrał dla Łodzi kolosalną rolę”. Artysta współtworzył pismo „FORMA”, organ prasowy ZZAP, ukazujący się zazwyczaj raz do roku w latach 1933–1938. Działalność Władysława Strzemińskiego odcisnęła szczególne piętno na twórczości Stefana Wegnera, artyści przyjaźnili się. Warto dodać, że to Wegner po śmierci Strzemińskiego podjął się prac redakcyjnych i doprowadził do wydania Teorii widzenia w 1958 roku.

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Stefan Wegner, „A najistotniejszy jest rytm”, widok wystawy

Artysta brał udział w wielu kluczowych dla historii sztuki wystawach, m.in. I, II oraz III Wystawie Sztuki Nowoczesnej (1948, 1957 i 1959). Po II wojnie światowej systematycznie był odsuwany przez władze od pracy pedagogicznej, jednak w 1956 roku powrócił do nauczania w PWSSP, a w grudniu 1959 roku został nadany mu tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1961 roku otrzymał wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości, a w 1965 Honorową Odznakę miasta Łodzi za działalność pedagogiczną. Zmarł 7 maja 1965 roku w Łodzi.

Na wystawie zaplanowano ekspozycję m.in. prac powstałych podczas wakacji spędzonych w Chałupach w 1932 roku wraz z żoną oraz Władysławem Strzemińskim i Katarzyną Kobro, a będących wyrazem teorii o formie wiodącej do konstruowania widoku, nie widzenia. Artysta operuje w nich płynnymi liniami – niby konturem, sugerującym fale lub chmury. Niezwykle plastyczna linia zdaje się nie mieć ani początku, ani końca, przybiera miękkie, obłe, nieregularne, ale rytmiczne formy. Tło stanowią plamy barwne w tonach przygaszonych. Wystawa w Galerii Piekary będzie również okazją do zobaczenia obrazów olejnych z cykli Jezioroi Łodzie namalowanych w 1948 roku podczas pleneru prowadzonego przez Stefana Wegnera w Olsztynie, a utrzymanych w stylistyce nawiązującej do wspomnianych Pejzaży morskich z lat 30. W pracach tych Wegner dalej wykorzystywał efekt płynnie prowadzonej linii i silnie zaakcentowanej plamy barwnej, realizując przy tym badania fizjologii oka, przestrzenności, zasad rządzących widzeniem podczas obserwacji obiektu ruchomego. W 1948 roku artysta wziął udział w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej prezentując na niej wspomniane prace z cykli Łodzie i Jeziora. Z kolei eksponowane na wystawie Kompozycje pochodzące z lat 50. i 60. obrazują dążenie dowiększej syntezy i wychodzenia poza przedstawieniowość, ku coraz większej abstrakcji. Obrazy z tego czasu charakteryzuje dynamiczna, niemal reliefowa linia z mocnymi akcentami barwnymi na stonowanym tle. Wystawa w Galerii Piekary jest próbą ukazania indywidualnego języka i praktyki twórczej Stefana Wegnera, a jej tytuł odnosi się do jego zainteresowań zagadnieniem rytmu zarówno w samej historii sztuki, jak i w poszukiwaniach artystycznych.