8–14 maja
Elbląg
Odbudowa miast zniszczonych podczas II wojny światowej w niektórych przypadkach odbywała się wiele dekad po zakończeniu okupacji, owocując zupełnie innym podejściem do kwestii rekonstrukcji dawnej tkanki miejskiej niż choćby w przypadku warszawskiej starówki. Jednym z takich miast jest Elbląg, gdzie odbudowa obróconego w gruzy Starego Miasta rozpoczęła się w latach 80. XX wieku, w zgodzie z autorską doktryną konserwatorską Marii Lubockiej-Hoffmann, a więc z zachowaniem urbanistycznego układu, ale z wykorzystaniem postmodernistycznych form architektonicznych. Będzie ona tematem otwieranej w sobotę (13.05) w Galerii EL wystawy Retrowersje: sobie mieszkania – miastu starówkę, współorganizowanej przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki. Znajdą się na niej m.in. niepublikowane dotąd archiwalne fotografie, dokumenty, rysunki i plany, ale też prace kilkunastu zaproszonych artystek i artystów, m.in. Anny Królikiewicz, Macieja Cholewy i Krzysztofa Maniaka.
Stare Miasto w Elblągu, fot. Czesław Misiuk, dzięki uprzejmości Galerii EL
Gdańsk
Wizualną twórczość Güntera Grassa w oddziale Gdańskiej Galerii Miejskiej jego imienia mogliśmy oglądać wielokrotnie przy okazji wystaw zbiorowych poruszających wątki z twórczości autora Blaszanego bębenka. Teraz jednak zbiory grafik, rysunków i rzeźb Grassa z kolekcji galerii zaprezentowane zostaną w całej okazałości bez współczesnych kontrapunktów. W sobotę (13.05) w GGM otworzy się wystawa Günter Grass – Kolekcja, prezentująca prace ze zbiorów bez rozbudowanego komentarza, zachęcająca do eksplorowania tej twórczości i jej powiązań z prozą Grassa. Ekspozycji towarzyszyć będą również spacery tematyczne po Gdańsku.
Tego samego dnia (13.05), przy okazji Nocy Muzeów, dwie nowe wystawy zaprezentuje CSW Łaźnia. My woda Wojtka Radtke prezentować będzie efekty artystyczno-naukowych poszukiwań twórcy dotyczących wody, przeprowadzonych we współpracy z laboratorium Pracowni Krystalochemii Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego. Wychodząc poza antropocentryczną perspektywę Radtke odnosi się m.in. do teorii dotyczących pamięci wody czy badań nad stresem roślin. Aglomerat Katarzyny Józefowicz będzie z kolei zrealizowaną z okazji 25-lecia instytucji instalacją site-specific w przestrzeni Łaźni w Nowym Porcie, dialogującą z architekturą i wykonaną w charakterystycznej dla artystki formie misternej konstrukcji z papieru.
Gorzów Wielkopolski
Wspólna wystawa Radka Szlagi i pochodzącej z Rumunii, a aktualnie związanej z Wrocławiem Andreei Anghel otworzy się w sobotę (13.05) w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim. Kuratorowana przez Romualda Demidenko ekspozycja Bez tytułu (emocjonalne archiwum) łączyć będzie elementy zakorzenione w indywidualnym doświadczeniu z interpretacjami najnowszej historii, dotykając m.in. tematów migracji i języka.
Kraków
Próbę wydobycia twórczości i postaci Marii Stangret z cienia Tadeusza Kantora podejmie zajmująca się kantorowską spuścizną Cricoteka. W środę (10.05) otworzy się w niej kuratorowana przez Magdalenę Ujmę we współpracy z Kamilem Kuitkowskim wystawa Maria Stangret. Gra w miejsca. Za pośrednictwem tytułowych miejsc i pozostawionych w nich przez artystkę śladów opowie ona o wielowątkowej twórczości Marii Stangret, aktywnej jako malarka, pisarka i aktorka Teatru Cricot 2.
W piątek (12.05) wystartuje dwunasta już odsłona Cracow Art Week KRAKERS. Cała impreza za punkt wyjścia obiera hasło Art always wins! i dziedzictwo Ala Hansena, jednego ze współtwórców Fluxusu. Z tytułowym hasłem polemizować będzie Norman Leto w swojej solowej wystawie w galerii Art Agenda Nova, zastanawiając się nad definicją zwycięstwa i rolą sztuki w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji. W kontrze do optymistycznego tytułu wystąpi również galeria Szaber, wychodząc z założenia, że „sztuka jest do bani” jako element wpisany w wyzyskujący i alienujący kapitalizm, a wobec tego proponując wystawę bez materialnych dzieł. W przestrzeni neorenesansowego budynku krakowskiej Poczty Głównej, który w niedalekiej przyszłości zamienić się ma w hotel, zobaczymy z kolei zrealizowany przez Wydział Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego projekt artystyczno-badawczy nawiązujący do historii miejsca, z udziałem takich artystek i artystów jak Wojciech Sobczyk, Kornel Janczy czy Natalia Kopytko. Prace tej ostatniej zobaczymy również na wystawie kolektywu O.W.L. w Galerii Wydziału Malarstwa ASP w Krakowie. W ramach This exhibition does not exist członkinie i członkowie kolektywu usuwają się w cień, a prace wygenerowane zostały przez darmowe narzędzia oparte o AI. Jak co roku podczas Krakersa zobaczymy wystawy nie tylko w regularnie funkcjonujących galeriach, ale i przestrzeniach efemerycznych, jak BWA ZBK, paragaleria prowadzona przez Michalinę Bigaj i Magdalenę Lazar, w której zobaczymy solową wystawę Lazar Coco de mer.
Łódź
W piątek (12.05) w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi otworzy się wystawa Miejskie legendy – słownik łodzianizmów, czyli artystyczno-edukacyjne przedsięwzięcie, na której zobaczymy kilkanaście prac ilustratorek i ilustratorów odwołujących się do związanych z miastem legend. Opowieść o historii, architekturze i kulturze miasta, a przede wszystkim jego mieszkańcach odnosić się będzie też do tytułowych językowych regionalizmów, które kształtowały się na przecięciu polszczyzny z jidysz, językiem rosyjskim i niemieckim.
Poznań
Agnieszka Grodzińska, „Walking Column series”, widok w pracowni, 2022, dzięki uprzejmości Galerii Rodriguez
Indywidualna wystawa Agnieszki Grodzińskiej How The Ruler is Made otworzy się w czwartek (11.05) w galerii Rodríguez. Jej centralnym elementem będzie wypełniająca przestrzeń galerii instalacja pod tym samym tytułem, okrywająca mniejsze prace graficzne i ażurowe rzeźby. Grodzińska nawiązuje w nich m.in. do ilustracji z socjalistycznych podręczników szkolnych, wydawanych we Wschodniej i Środkowej Europie propagandowych książek o rodzeniu i wychowaniu, a także książki Modern Man in the Making Otto Neuratha, socjologa-ekonomisty i pioniera używanych do dziś piktogramów.
Tego samego dnia (11.05) w galerii Duża Scena UAP otworzy się kuratorowana przez Lydię Bondar-Balahutrak wystawa Więzi, które wiążą, prezentująca prace ośmiorga ukraińskich artystek i artystów związanych z Poznaniem, m.in. Andrii Dostlieva, Lii Dostlievy, Hanny Shumskiej czy Vitaliia Shupliaka. Łączą ich podobne doświadczenia biograficzne – wszyscy urodzili się około roku 1991, w którym Ukraina odzyskała niezależność, a do Polski przybyli jeszcze przed pełnoskalową rosyjską inwazją, a w swoich pracach opowiadają o ukraińskich korzeniach i doświadczeniu migracji.
Dzień później (12.05) w galerii Łęctwo otworzy się solowa wystawa Zuzy Piekoszewskiej zatytułowana W blasku tańczących owadów. Zobaczymy na niej najnowsze rzeźby i obrazy artystki, w których kontynuuje ona swoją refleksję na temat przemijalności. Dominują w nich formy hybrydyczne, w których młodość przenika się ze śmiercią, a tworzywa sztuczne z materią organiczną.
Szczecin
Wystawa finałowa tegorocznej edycji Młodych Wilków – konkursu artystycznego dla studentek i studentów polskich uczelni artystycznych organizowanego przez Akademię Sztuki w Szczecinie, otworzy się w piątek (12.05) w Trafostacji Sztuki. Tegoroczna odsłona kuratorowana jest przez Łukasza Jastrubczaka i Annę Orlikowską i odbywa się pod hasłem przewodnim Nowy Początek. Założenia imprezy pozostają jednak niezmienne – Młode Wilki pozostają poza częścią konkursową przede wszystkim miejscem spotkań i wymiany doświadczeń dla młodych artystek i artystów oraz zaproszonych gości. Od czwartku do soboty (11-13.05) w galerii Obrońców Stalingradu 17 działać też będzie DRAMA – klub festiwalowy otwarty przez osoby studenckie z Akademii Sztuki oraz Marcina Polaka.
Rysa na suficie. „Jej Magnificencja Rektora” Iwony Demko w Galerii Sztuki Wozownia
Karolina Plinta
Toruń
Gry, zabawki i inne obiekty związane z dziecięcymi rozrywkami będą głównymi bohaterami prac prezentowanych na otwieranej w piątek (12.05) w Galerii Sztuki Wozownia wystawie True Toy Story. Kuratorowana przez Natalię Cieślak ekspozycja eksplorować będzie między innymi wątki związane ze wspomnieniami z okresu dzieciństwa, które niekoniecznie sprowadzają się do nostalgicznych wspominek, ale bywają ambiwalentne, przykre i drażniące, a bajkowa konwencja nie zawsze prowadzi do happy endu.
Warszawa
Indywidualna wystawa Adéli Janskiej otworzy się jutro (9.05) w Galerii Ewa Opałka / Fundacji Razem Pamoja. Opaque Her to pierwsza w Polsce solowa prezentacja czeskiej malarki, która w swoich pracach dekonstruuje konwencje portretowania kobiet i męskiego spojrzenia. Przedstawione w dużych zbliżeniach twarze kobiet w jej obrazach są wystawione na widok, ale i odwzajemniają spojrzenie, jednocześnie przyciągają wzrok i stawiają opór, a pod powierzchnią przypominającej porcelanę skóry kotłują się bardzo intensywne emocje.
Adéla Janská, „Black Pearls”, 2022, dzięki uprzejmości Galerii Ewa Opałka
Filmy o kobietach tworzone przez kobiety będą tematem wystawy Bez mistrza, bez pana. Ruchomy obraz i feministyczne tworzenie światów otwieranej w piątek (12.05) w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Znajdzie się na niej trzydzieści filmów, a także fotografie i dodatkowe materiały, powstałe pomiędzy latami 70. a 90. w krajach byłego bloku wschodniego, Ameryki Południowej, Azji i Australii. Poszczególne filmy reprezentują różnorodne stylistyki i gatunki filmu niefabularnego — od dokumentów, przez sztukę wideo, film eksperymentalny, edukacyjny i docu-fiction. Łączy je próba oddania różnorodnych doświadczeń i przekroczenia dotychczasowego sposobu przedstawiania kobiet. Warszawskie muzeum świętuje także swoje osiemnaste urodziny, których obchody odbędą się w weekend (13–14.05) i obejmować będą m.in. Kongres Rysowników/czek z Pawłem Althamerem i Grupą Nowolipie czy performatywny spacer wokół placu Defilad z Alicją Nauman.
W ten piątek (12.05) startuje też jubileuszowa, 20. edycja Millennium Docs Against Gravity w Warszawie (część online rozpocznie się 23 maja). W programie znajdą się pokazy m.in. zwycięzcy ostatniego festiwalu w Wenecji, czyli filmu Całe to piękno i krew Laury Poitras oraz polska premiera zakwalifikowanego do konkursu dokumentalnego w Sundance Pianoforte Jakuba Piątka. Poza samymi pokazami filmowymi w programie festiwalu znajdą się także sesje Q&A z najważniejszymi twórcami kina dokumentalnego, warsztaty, panele dyskusyjne i część muzyczna.
Tego samego dnia (12.05) Sklep Galeria Karowa zaprezentuje zorganizowaną przez Martynę Baranowicz, Natalię Ratyńską, Madę Zielińską i Fundację Różowa Skrzyneczka wystawę kap kap, przeciekły majtki, parkiet i ulice, na której znajdą się prace m.in. Liliany Zeic, Małgorzaty Mycek czy Kozlow. Ekspozycja jest przedłużeniem działań Różowej Skrzyneczki, walczącej o świat bez menstruacyjnego tabu i wykluczenia, opowieścią o menstruacji igrającą z tym o czym wolno, a o czym nie wolno opowiadać w naszej kulturze.
Dzień później (13.05) w Fundacji Dzielna otworzy się wystawa Agnieszki Polskiej i Bogdana Ziętka Gimnastyczka, kuratorowana przez Zofię Płoską-Czartoryską. Punkt wyjścia ekspozycji stanowią mało znane prace Ziętka, realizowane przez lata w przydomowym garażu drewniane rzeźby prezentujące anatomiczne „figury niemożliwe” w wykonaniu gimnastyczek obecnych ciągle w ikonosferze zimnowojennych mediów. Kontrapunktem do nich będą Ćwiczenia korekcyjne Agnieszki Polskiej, w których artystka dekonstruuje ową ikonosferę, odsłaniając gimnastyczny reżim jako schedę po totalitaryzmach i ich kulcie ciała, ale i triumf kobiecej siły.
Wrocław
Jubileuszowa, dwudziesta edycja Biennale Sztuki Mediów WRO, odbywająca się pod hasłem przewodnim Treści wymienialne, wystartuje we środę (10.05). Biennale zainauguruje Akcja Piec wrocławskiego kolektywu Food Think Tank, eksponująca proces rośnięcia i wypiekania ciasta przygotowanego na ukraińskim zakwasie w przestrzeni Miser Art. Projekty zrealizowane w ramach imprezy prezentowane będą w Centrum Sztuki WRO, Atelier WRO, 66P, Narodowym Forum Muzyki, IP Studio, Instytucie Grotowskiego, Galerii Entropia, Galerii Geppart ASP, Galerii Szewskiej, Centrum Sztuk Performatywnych, Mediatece i galerii Studio BWA Wrocław, gdzie zobaczymy tegoroczną odsłonę Konkursu Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów pod hasłem Mikoryza.
Z kolei w OP ENHEIM w piątek (12.05) otworzy się wystawa Widzenie ciałem. Kolekcja Galerii Studio. Będzie to pierwszy pokaz zbiorów galerii Studio we Wrocławiu, na którym znajdą się prace m.in. Ewy Partum, Magdaleny Abakanowicz, Teresy Tyszkiewicz czy Erny Rosenstein. Narracja ekspozycji kuratorowanej przez Natalię Andrzejewską, Dorotę Jarecką i Paulinę Olszewską zainspirowana jest przez nurty filozofii i estetyki krytyczne wobec epoki człowieka.
