4–10 lipca
Białystok
Pytanie o to, jak wyglądać powinno szkolnictwo artystyczne, zdaje się nigdy nie tracić na aktualności. Dość powiedzieć, że tematowi akademii przyglądaliśmy się już w pierwszym numerze „Szumu”, a aktualnie wracamy do pytania o ich przyszłość w cyklu Akademie od nowa. Refleksję nad tym, czy inne uczelnie artystyczne są możliwe, podejmować będzie także kuratorowana przez Katarzynę Różniak wystawa Odszkolnić!, otwierana w piątek (8.07) w białostockim Arsenale. Znajdą się na niej prace i rejestracje działań mierzących się z instytucjonalnymi problemami, walczących z ich patologiami, ale też proponujących alternatywne modele edukacji artystycznej w ramach grup samokształceniowych czy oddolnych, kolektywnych praktyk dzielenia się wiedzą.
Bydgoszcz i Ostromecko
Dziewiąta edycja festiwalu Oko Nigdy Nie Śpi rozpocznie się w czwartek i potrwa do końca tego tygodnia (7–10.07). Jego hasło przewodnie to w tym roku Czwarta natura — pojęcie ukute przez Ingo Kovarika, odnoszące się do przyrody powracającej na tereny poprzemysłowe. Artystki i artyści uczestniczący w festiwalu mierzyć się więc będą z pytaniami o możliwości przeprojektowania naszych relacji z przestrzenią i organizmami nie-ludzkimi. Imprezę inaugurować będzie wernisaż prezentowanej pierwotnie w Zachęcie wystawy Joanny Rajkowskiej Rhizopolis w bydgoskim BWA, pozostałe wystawy i działania w ramach festiwalu odbywać się będą z kolei w zespole pałacowo-parkowym w Ostromecku.
„Osobiste. Kostiumy teatralne Tadeusza Kantora”. Fot. Mirosław Żak
Gdańsk
Kolonia Artystów w tym roku ruszyła z nowym projektem, tym razem dźwiękowym, zatytułowanym Czarny pokój. W jego ramach przez pół roku galeria prezentować będzie utwory muzyczne przygotowane specjalnie na tę okazję przez zaproszonych artystów i artystki dźwiękowe. Trzecią uczestniczką cyklu, która swoją kompozycję zaprezentuje w ten piątek (8.07), będzie Martyna Basta, krakowska twórczyni pracująca przede wszystkim z nagraniami terenowymi, instrumentami klasycznymi, głosem i elektroniczną manipulacją.
Kraków
Choć sztuka i teatr Tadeusza Kantora są od lat analizowane na rozmaite sposoby w ramach działalności Cricoteki, pewne części kolekcji instytucji i spuścizny jej patrona wciąż nie doczekały się osobnego opracowania. Należą do nich teatralne kostiumy ze spektakli autora Umarłej klasy, które po raz pierwszy staną się tematem osobnej ekspozycji, potraktowane niczym autonomiczne rzeźby, choć nierozerwalnie związane z cielesnością aktorów. Na otwieranej w środę (6.07) wystawie Osobiste. Kostiumy teatralne Kantora znajdą się przede wszystkim kostiumy z szeregu spektakli Teatru Cricot 2, obiekty zrywające z tradycyjną formą kostiumu, materiały archiwalne oraz zrekonstruowana garderoba aktorska.
Łódź
Indywidualną wystawę Piotra Pasiewicza BIOS zaprezentuje w najbliższy czwartek (7.07) Miejska Galeria Sztuki w Łodzi. W zabytkowej przestrzeni willi Leopolda Kindermanna artysta posługujący się szerokim wachlarzem mediów, od rysunku po wideo i performans, pokaże najnowszy cykl abstrakcyjnych obrazów, rzeźb i grafik. Pasiewicz kontynuuje w nim refleksję nad relacją linii i barwy w malarstwie, tym razem wzbogacając również obrazy o jakości strukturalne, nadając im właściwości przestrzenne i wykorzystując matryce graficzne jako samoistną materię plastyczną. W pracach z cyklu BIOS powracają także formy przywołujące organiczne skojarzenia oraz nieprzypadkowo użyte materiały takie jak drewno i beton, w niejednoznaczny i nieoczywisty sposób odnoszące się do problemu relacji człowieka ze środowiskiem naturalnym.
Piotr Pasiewicz, z cyklu „BIOS”, dzięki uprzejmości artysty i Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi
Słupsk i Ustka
Dwie nowe wystawy zaprezentuje w ten czwartek (7.07) Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej. W przestrzeniach Centrum Aktywności Twórczej w Ustce i Baszty Czarownic w Słupsku zobaczymy retrospektywę Ryszarda Grzyba Obrazy różne z różnych czasów. Znajdą się na niej płótna reprezentatywne dla kilku okresów w dorobku malarza związanego z nową ekspresją lat 80., w których powracają wielokrotnie te same motywy, przede wszystkim w postaci egzotycznych zwierząt. W Galerii Kameralnej w Słupsku solową wystawę zaprezentuje natomiast Katarzyna Kujawska-Murphy. 5:15 p.m (Zmieniam perony) to efekt badań artystki nad zagadnieniami przestrzeni i czasu w kontekście psychofizjologii widzenia. Kujawska-Murphy w swoim projekcie przygląda się też społecznym aspektom egzystencji człowieka w psychologii miasta, zwracając uwagę między innymi na zaznaczony w tytule moment graniczny, kiedy to w percepcji człowieka dokonuje się jednocześnie kilka mentalnych i fizycznych decyzji.
Sopot
Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie od lat współpracuje z Lwowską Galerią Sztuki im. Borysa Woźnickiego, w sezonie letnim organizując pokazy dzieł polskich klasyków z kolekcji partnerskiej instytucji. W tym roku z powodu trwającej wojny w Ukrainie sopocka galeria przygotowała jednak pokaz innego rodzaju. W czwartek (7.07) otworzy się kuratorowana przez Przemysława Chodania i Maję Murawską wystawa Stan Wyjątkowy, prezentująca prace młodych artystek i artystów z Ukrainy, zarówno tych, którzy z kraju po rosyjskiej agresji wyjechali, jak i pozostających na ogarniętym wojną obszarze. Stan Wyjątkowy prezentować będzie realizacje powstałe w kontekście wojny, nierzadko zawierające w sobie element reportażowy i aktywistyczny, stawiając także pytanie o rolę sztuki w obliczu konfliktu.
Pośrednicy ze świata wojny. „Great Patriotic” w Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy
Piotr Kosiewski
Warszawa
Od jutra do soboty (5—7.07) potrwa w Nowym Teatrze organizowany wespół z Goethe-Institut w Warszawie i CSW Łaźnia w Gdańsku przegląd filmów Ulrike Ottinger pod hasłem Pomiędzy dokumentem a kreacją. Niemiecka reżyserka, która jako eksperymentalna i interdyscyplinarna twórczyni zyskała sławę już w latach 70., obchodzi w tym roku osiemdziesiąte urodziny, ale poświęcony jej dorobkowi przegląd filmowy organizowany jest nie tylko ze względu na jubileusz, a przede wszystkim z uwagi na aktualność podejmowanych przez Ottinger tematów, takich jak pamięć, samotność, wyobcowanie, poszukiwanie własnego miejsca na ziemi, a wreszcie walka o prawa kobiet.
Ryszard Grzyb, „Żółty nosorożec w kałuży”, olej na płótnie, 1990, dzięki uprzejmości Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej
Wystawa studentek i studentów warszawskiej ASP tworzących międzywydziałowe Koło Naukowe “Uncanny Valley” pod opieką Aleksandry Liput otworzy się w środę (6.07) w Galerii Promocyjnej. Prace prezentowane na Gęsiej skórce krążyć będą przede wszystkim wokół estetyki strachu i jej przemian, badając gdzie przebiega linia pomiędzy tym, co straszne, a tym, co śmieszne. Nawiązująca tytułem do młodzieżowego serialu z lat 90. wystawa podejmować będzie refleksję nad potencjałem strachu i mrocznych narracji, a jednocześnie ich swego rodzaju utratą niewinności, przenikaniem z obszaru bezpiecznej fikcji do nierzadko prekarnej i coraz bardziej skomplikowanej codzienności.
Pytanie o to, w jaki sposób możemy pielęgnować miłość i troskę w obliczu doświadczeń lęku, niepewności i traumy spowodowanych wojną stawiać będzie Planeta w swoim performansie Duma o kremie, prezentowanym w Fundacji Galerii Foksal w najbliższy piątek i sobotę (8 i 9.07). Duma odwołuje się w tym przypadku do tradycji ukraińskiej pieśni w formie rzewnej ballady (w języku polskim nazywanej dumką), powstałej w XV wieku i wykorzystywanej jako forma oporu podczas zaborów i wojen. Pracując z improwizacją kontaktową, performerzy snuć będą mikroopowieść zbudowaną wokół gestu pielęgnacji; powielanych drobnych, codziennych czynności związanych z dbaniem o własne ciało, a przy tym także stan psychiczno-emocjonalny.
Dzień później (9.07) w Rastrze otworzy się zbiorowa wystawa 200 objawień. Jej tytuł nawiązuje do utrwalonej na jednym z obrazów Marcina Maciejowskiego historii Kazimierza Domańskiego, pracownika kolejowych zakładów naprawczych w Oławie, który doznać miał tytułowych dwustu objawień, w żadnym wypadku nie uznanych przez kościół za autentyczne. To właśnie tego rodzaju omamy, objawienia i ludowa wizyjność, wyrastające bądź to z przesytu metafizycznymi bodźcami, bądź też poczucia ich niedoboru, spychane na margines życia publicznego, staną się tematem wystawy. Ich anarchistyczny i fantastyczny potencjał wydobywać będą zarówno prace współczesnych artystek i artystów, m.in. Dominiki Olszowy i kolektywu Slavs and Tatars, jak i amatorskie linoryty czy obrazy na szkle wyrastające właśnie z okołoreligijnej, wizyjnej wrażliwości.
Tego samego dnia (9.07) w Komunie Warszawa premierę będzie miał spektakl Rytuał miłosny w reżyserii Daniela Kotowskiego. Artysta w swojej praktyce za pośrednictwem performansów czy obiektów często poruszający problemy związane z doświadczeniami osoby Głuchej, tym razem przenosić będzie zbliżone wątki na deski teatru. Rytuał miłosny opowiadać będzie między innymi o doświadczeniach rodzinnych, lękach, wyobrażeniach i poczuciu winy obecnym u rodziców głuchych dzieci, trudnościach komunikacyjnych w kontaktach z najbliższymi i mechanizmach społecznego wykluczenia osób nieposługujących się językiem fonicznym, ale także będących ich doświadczeniem poczuciu wspólnoty, relacjach i miłości.
Wrocław
Monograficzną wystawę Zygmunta Rytki zaprezentuje w czwartek (7.07) Muzeum Współczesne Wrocław. Kuratorowana przez Karola Hordzieja Szkoła patrzenia prezentować będzie kilkanaście cykli artysty z lat 70., 80. i 90., w tym prace nieprezentowane nigdy wcześniej, m.in. fotografie na negatywach, pochodzące z niezwykle obszernego i odkrywanego dziś archiwum twórcy. Prezentowane na wrocławskiej wystawie realizacje układać się będą w atlas różnorodnych strategii obserwacji i badania przez Rytkę rzeczywistości, przede wszystkim za pośrednictwem aparatu i kamery, w oparciu o intuicję i wrażliwość fotografa-samouka połączoną z formalnym eksperymentem i konceptualnym myśleniem o sztuce.
