28 sierpnia – 3 września
Białystok/Lublin
Temat realnych i mentalnych granic zyskuje w obecnym klimacie politycznym na popularności – po wystawie The Wall w szczecińskim Trafo motyw ten podejmą białostocki Arsenał i lubelski Labirynt w przygotowanej wspólnie ekspozycji Uwaga! Granica. Skupi się ona na przejściowym charakterze regionu, w którym położone są oba miasta, pomiędzy wschodem i zachodem Europy. Na obu częściach wystawy znajdą się prace artystów z Polski i regionu, od Austrii po Rumunię, m.in. Dana Perjovschiego, Mykoly Ridny’ego, Mariny Naprushkiny i Mirosława Bałki. Jako pierwsza otworzy się w czwartek (31.08) wystawa w Lublinie, dwa dni później (2.09) – w Białymstoku. Dzień po otwarciu w Białymstoku odbędzie się również dyskusja z udziałem artystów, którą poprowadzi Iwona Kurz.
Lubelsko-białostocka kolaboracja nie kończy się na wystawie Uwaga! Granica. Również w sobotę (2.09) w Białymstoku otworzy się wystawa ukraińskiego kolektywu Open Group, kuratorowana przez dyrektora Labiryntu, Waldemara Tatarczuka. Istniejąca od pięciu lat grupa przebojem wdarła się do świata sztuki, zdobywając w 2015 roku główną nagrodę w konkursie organizowanym przez PinchukArtCentre, a chwilę później występując na weneckim biennale. Zorganizowana w ramach festiwalu Wschód Kultury wystawa Ze względu na okoliczności w Arsenale będzie jednocześnie pierwszą jej retrospektywą i pierwszą wystawą w Polsce.
Gdańsk
Dziewiąta edycja organizowanej przez Gdańską Galerię Miejską Grassomanii – festiwalu dedykowanego postaci Güntera Grassa – odbędzie się w najbliższy weekend w rodzinnym mieście noblisty. Tegoroczna odsłona festiwalu ulokowana będzie w budynku byłego sierocińca przy ulicy nomen omen Sierocej, który w kolejnych latach stał się domem pisarza. Prezentowane prace artystów, takich jak Dorota Nieznalska czy Jana Shostak, odnosić się będą do tożsamości zarówno samego miejsca prezentacji, jak i samych autorów jako gdańszczan, Polaków i europejczyków.
Zainteresowanym Gdańskiem przypominamy przy okazji o trwającym jeszcze do 15.09 otwartym naborze do innego tamtejszego festiwalu, czyli Narracji, organizowanych przez Instytut Kultury Miejskiej przy współpracy GGM. W tym roku jego kuratorką będzie Anna Czaban, która jako festiwalową lokalizację obrała sobie Brzeźno, swego czasu luksusową dzielnicę kurortową tuż przy wybrzeżu. Oprócz twórców wyłonionych w konkursie, do miejsca tego odniosą się zaproszeni przez kuratorkę artyści, tacy jak Rafał Dominik i Katarzyna Krakowiak.
Gliwice
W Czytelni Sztuki sezon rozpocznie w piątek (1.09) Wojna nerwów Nicholasa Vaughana, brytyjskiego artysty o polskich korzeniach. Wystawa powstała dzięki rezydencji Vaughana w innej śląskiej instytucji, bytomskiej Kronice. Podczas niej artysta skupił się przede wszystkim na poszukiwaniach obrazów PRL-owskiej codzienności, dociekając przyczyn, dla których jego rodzina po wojnie pozostała na emigracji. Podstawą dla prac Vaughana stały się m.in. fotografie Zofii Rydet ze słynnego Zapisu socjologicznego oraz zbiory pamiątek jego własnej rodziny.
Radom
Po wakacyjnym rozluźnieniu pora na kolejną porcję historycznych wystaw w ramach Roku Awangardy. W radomskiej Elektrowni sezon otworzy przygotowana przez Janusza Zagrodzkiego wystawa Od Malewicza do Strzemińskiego. Tytuł w tym przypadku jest nieco zwodniczy, jako że kurator wcale nie poprzestaje na prezentacji dorobku pierwszej awangardy, ale sięga też po prace klasyków powojennych oraz artystów współczesnych. W trzyczęściowej wystawie zobaczymy więc de facto artystów od Malewicza do Susida i Modzelewskiego.
Szczecin
Po wakacyjnej przerwie wraca też Zona Sztuki Aktualnej, i to od razu z międzynarodowym rozmachem. W piątek (1.09) odbędzie się wernisaż wystawy Mattiego Isan Blinda, artysty pochodzącego z Korei Południowej, a aktualnie mieszkającego w Berlinie. Na wystawie I closed my eyes, the sun burned crimson through the lids. I opened them and saw a pale fire znajdzie się wybór jego prac z ostatnich kilku lat, w tym seria najnowszych obrazów. Blind w swojej sztuce wykorzystuje przede wszystkim przedmioty wyjęte z codziennej rzeczywistości i zmienia ich postrzeganie, skupiając się przy tym na przygotowywaniu performatywnych struktur otwartych na interakcję z publicznością.
Warszawa
Otwierana w piątek (1.09) w Instytucie Fotografii Fort Samoidentyfikacja będzie piątą z kolei prezentacją kolekcji fotograficznej Krzysztofa i Joanny Madelskich. Kolekcja gromadzi przede wszystkim polską fotografię drugiej połowy XX wieku, obejmuje także sztukę wideo m.in. Katarzyny Kozyry i Agnieszki Polskiej. Jak wskazuje tytuł, jeden z trzonów tak wystawy, jak i samej kolekcji stanowią prace Ewy Partum. Jej tematyczną podstawą są bowiem ciało, seksualność i polityczność, co podkreślać będzie ekspozycja w Instytucie Fotografii Fort, prezentująca prace odnoszące się do kwestii praw kobiet i mniejszości seksualnych.
Alex Cecchetti nie pozwala o sobie, czy może o swojej rzekomej śmierci zapomnieć – premiera szóstego już epizodu jego odcinkowej powieści Tamam Shud odbędzie się w piątek (1.09). Będzie to ostatnia już część projektu kuratorowanego przez odpowiedzialny za program The Book Lovers duet Joanna Zielińska i David Maroto, która tym razem przybierze formę już nie performansu, a wystawy. Jednak i ona nie będzie zamkniętą całością, a podczas jej trwania artysta kontynuował będzie pisanie swojej powieści kryminalnej badającej tajemnice jego własnej śmierci.
Z kolei miłośnikom książek z obrazkami polecamy weekendowy wypad do Rastra. W piątek (1.09) w galerii odbędzie się premiera nowej książki Marcina Różyca Chrysalis, zaprojektowanej przez Tymka Borowskiego. W planach na ten wieczór jest także prezentacja kolekcji Arkadiusa oraz performans Worksongs Marii Magdaleny Kozłowskiej, Jana Tomza-Osieckiego i Karoliny Karpińskiej opowiadający historię byłej pracownicy giełdy, która doznaje mistycznej wizji i zaczyna handlować kryptowalutami. Dzień później odbędzie się natomiast w związku z premierą książki spotkanie pod tytułem Zawłaszczanie i źródła inspiracji we współczesnym projektowaniu z udziałem jej autorów oraz projektantów mody.
Artystyczna komunikacja z naszymi sąsiadami z Czech funkcjonuje dziś całkiem dobrze, rodzimi artyści zaczynają więc zgłębiać również nieco mniej znane epizody z historii czeskiej sztuki. Šestsil to efekt zainteresowania grupy polskich artystów czeskim surrealizmem i protosurrealistycznym „literackim poetyzmem”. W sześcioosobowym gronie, które w wyniku tych zainteresowań wybrało się na kilkudniową wizytę studyjną do Pragi, znaleźli się m.in. Jan Mioduszewski i Karolina Breguła, a efekty ich poszukiwań poznamy w sobotę (2.09) na wystawie w Miejscu Projektów Zachęty. Z kolei od środy (30.08) warto tez wybrać się do głównego gmachu Zachęty, gdzie pod zaczerpniętym z pracy grupy Azorro tytułem The Best Gallery prezentowany będzie zbiór najnowszych nabytków z kolekcji galerii.
Nie tylko instytucje publiczne, ale i galerie prywatne stawiają w tym sezonie na kolaboracyjne projekty, choć o zdecydowanie mniej politycznej wymowie. W sobotę (2.09) w BWA Warszawa otworzy się wystawa Living in a Material World, przygotowana we współpracy z krakowskim Henrykiem. Znajdą się na niej prace piątki artystów reprezentowanych przez Henryka, których sam kurator, Aleksander Celusta, określa mianem współczesnych formalistów. Reprezentują oni przy tym dość zróżnicowane strategie i media, na ekspozycji znajdą się więc zarówno malarskie obiekty Katarzyny Szymkiewicz, jak i balansujące na granicy fotografii dokumentalnej i konceptualnej prace Pawła Dudziaka.