27 października – 2 listopada
Kraków
30 października (czwartek) w Cricotece otworzy się wystawa Wielokroć Jacka Marii Stokłosy, będąca częścią IV odsłony cyklu Cloakroom. Wystawa odsłania nieoczywiste powiązania między archiwum, fotografią i literaturą. Artysta sięga po własne materiały archiwalne oraz twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza, by przetworzyć je w wizualne opowieści o pamięci, cielesności i nieoczywistych relacjach między nimi. Wystawa stanowi subtelną kalkulację historii osobistej i zbiorowej — Stokłosa zaprasza do zanurzenia się w wielowarstwowe „szatnie” obrazów, słów i śladów.
Sopot
Druga połowa tygodnia w Trójmieście będzie okazją, by pochylić się nad postantropocentryczną relacją człowieka z morzem. W czwartek (30 października) w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie rozpocznie się wystawa W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała. Punktem wyjścia zaproszonych artystek i artystów jest refleksja nad tym, co znaczy stać się „oceanucielesnym” – wedle tej koncepcji morze jest żyjącym organizmem, a człowiek częścią większego systemu. Wystawa stawia pytania o naszą relację z wodną materią – czy może ona być naszym współbytem, partnerem w „życiu poza antropocentryzmem”?

Cecylia Malik i Siostry Rzeki, Kraków, 2019, fot. Bogdan Kręzel
Szczecin
Po świetnych elbląskich Retrowersjach czas na edycję szczecińską — 30 października w Trafostacji Sztuki rozpocznie się wystawa Retrowersje. Nowe, całkiem stare szczecińskie Podzamcze. Wystawa zagłębia się w historię dzielnicy Podzamcze, najpierw kolebki miasta, a potem miejsca intensywnej powojennej odbudowy. Archiwalne plany, zdjęcia i materiały dokumentalne zestawiono z pracami współczesnych artystów, by pokazać przenikanie układu starego miasta i nowego budownictwa. Wystawa jest opowieścią o tym, jak w ramach odbudowy szczecińskiej starówki dążono do odtworzenia ducha miejsca, bez rygorystycznej rekonstrukcji zbombardowanych podczas wojny kamienic.
Tego samego dnia w Trafostacji otworzy się wystawa Imiona autorstwa Sebastiana Winklera i Rafała Żarskiego. Za pomocą malarstwa, filmu, rysunku i rzeźby, artyści podejmują na niej temat widm, demonów i zakamarków ludzkiej świadomości. Ich prace nie próbują wygnać strachu – starają się mu nadać głos i miejsce, pytając: co by się stało, gdybyśmy zaprzyjaźnili się z naszymi demonami? Odwołując się do filmów grozy, teorii widzenia i praktyk queerowych, wystawa stawia pytanie, kim są dziś istoty niepokojące — to nadprzyrodzone figury czy projekcje naszych powidoków?
Warszawa
30 października w Galerii Turnus otworzy się wystawa Przeciw(stawanie). Pękająca cisza ciałem, poświęcona ciału jako przestrzeni, w której spotykają się doświadczenia osobiste i polityczne. Wystawa przywołuje obrazy ruin, ognisk i murów jako figur wspólnoty, utraty i schronienia, odsłaniając cielesność jako przestrzeń pamięci i transformacji. Projekt, kuratorowany przez Malwinę Bątruk, Agatę Cieślak, Martę Romankiv i Adriannę Wiktorię Kowalik, jest drugą odsłoną cyklu Fundacji Katarzyny Kozyry. Towarzyszą mu performanse i spotkania poświęcone cielesności, pamięci i wspólnotowości, m.in. performans otwierający „Chimera. Symfonia Oddechowa” Dobrawy Borkały, w którym oddech staje się gestem współistnienia i rytmem wspólnego ciała.
2 listopada, w rocznicę Deklaracji Balfoura, na całym świecie, w tym również w Polsce, odbędzie się ponad 700 pokazów filmów palestyńskich, będących częścią Palestine Cinema Days. Dwa z nich — film Oszukani (reż. Tewfik Saleh, 1972, 107 min) oraz Strefa pasji (reż. Carol Mansour & Muna Khalidi, 2024, 90 min) — zobaczyć będzie można w CSW Zamek Ujazdowski. Pokazy to gest solidarności i wzmocnienia głosów Palestyńczyków, a także sposób na przeciwdziałanie cenzurze i zniekształcaniu narracji o Palestynie. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.



