NR 21/2023

27 marca – 2 kwietnia

Redakcja
Zofia Chomętowska, Brygada Pracy w drodze na akcję odgruzowywania, 1945, Muzeum Warszawy
27 marca – 2 kwietnia
Zofia Chomętowska, Brygada Pracy w drodze na akcję odgruzowywania, 1945, Muzeum Warszawy

Białystok

Dwie wystawy kuratorowane przez Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa otworzą się w piątek (31.03) w białostockim Arsenale. Zmiana ekspozycji Bartka Buczka to indywidualna (a właściwie na poły indywidualna, przygotowana bowiem wraz z działem technicznym Arsenału) wystawa artysty, który ostatnimi czasy w galeriach pojawiał się przede wszystkim w artystycznych duetach lub w roli montażysty, aranżera ekspozycji czy podwykonawcy prac. Będzie to opowieść bazująca właśnie na podwójnej profesji Buczka, artysty-technicznego, odsłaniająca specyfikę niewidzialnej na co dzień pracy instytucjonalnych działów technicznych i montażystów. W jej ramach odbędzie się też w maju I Sympozjum Technicznych. Kiedy wypiły ją całą, ich włosy stały się trawą, palce falami, oczy zwierciadłami słońca, a pot śliną rzeki będzie z kolei pierwszą w Polsce prezentacją czeskiej artystki Marie Tučkovej, zrealizowaną wspólnie z Ig* Świeściak. Zobaczymy na niej m.in. instalację site-specific, której centralnym elementem jest martwa rzeka jako metafora degradacji ekosystemu, a także tkaniny i instalację dźwiękową nawiązujące do słuchania, odczuwania i pielęgnowania relacji z naturą.

Elbląg

Prace Ewy Cieniak z ostatnich kilku lat zobaczymy na otwieranej w czwartek (30.03), kuratorowanej przez Emilię Orzechowską wystawie Twarzą w twarz w Centrum Sztuki Galerii EL w Elblągu. Podstawowym medium w rękach artystki pozostaje haft, traktowany jednak na różne sposoby, czasem przybierając charakter bardziej graficzny, innym razem malarski czy nawet rzeźbiarski, w ostatnim czasie Cieniak tworzy bowiem instalacje z użyciem włókien, tkanin i materiałów pochodzących z recyklingu. Autorefleksyjne prace artystki eksponują też swoją podwójność — oprócz frontowej, czytelnej i wykończonej strony, widoczny jest również ich rewers, wizerunek nieco przypadkowy, chaotyczny i podświadomy.

Kielce

Rok temu w krakowskiej Galerii Podbrzezie mogliśmy oglądać wystawę Sztuka i metafizyka. Postawy i strategie lat 2000–2020, zrealizowaną w ramach wieloletniego projektu naukowego Wydziału Sztuki UP w Krakowie, w ten piątek (31.03) z kolei zobaczymy jej kontynuację, powstałą we we współpracy zespołu badawczego Sztuka i Metafizyka oraz Galerii Współczesnej Sztuki Sacrum „Dom Praczki” w Kielcach. Przypisywane Piłatowi pytanie Cóż to jest prawda? stanie się punktem wyjścia do opowieści o metafizycznych poszukiwaniach i rozterkach, która nie ocenia postaw i nie afirmuje jednej opcji światopoglądowej. Znajdą się na niej prace m.in. Justyny Baśnik, Łukasza Murzyna, Oli Tubielewicz, Daniela Rycharskiego i Alicji Żebrowskiej oraz Jacka Lichonia.

Kraków

Godzina Szumu #83 Kobieta postfeministyczna O książce Marii Anny Potockiej "Kobieta postfeministyczna" w podkaście "Godzina Szumu" rozmawiają z Karoliną Plintą Agata Araszkiewicz i Ewa Majewska CZYTAJ!

O Marii Annie Potockiej ostatnio głośno zrobiło się za sprawą jej ostatniej książki, w której zaserwowała ona czytelniczkom obronę systemu patriarchalnego, teraz jednak dyrektorka MOCAK-u wraca na własne podwórko, w roli kuratorki wystawy Artyści z Krakowa. II Grupa krakowska, otwieranej w czwartek (30.03). Kolejna ekspozycja z cyklu poświęconego historii krakowskiego środowiska artystycznego to jeden z gwoździ programu w nowym wystawienniczym rozdaniu, zgodnie z tradycją MOCAK zaprezentuje jednak cały szereg nowych pokazów jednocześnie. Drugim highlightem w tym zestawie będzie najobszerniejsza jak dotąd retrospektywa Jakuba Juliana Ziółkowskiego, zatytułowana Jesteście moi, prezentująca ponad setkę prac, towarzyszyć jej będzie również katalog z tekstami m.in. Cecilii Alemani i Olgi Tokarczuk. Indywidualną wystawę zaprezentuje też w krakowskim muzeum Krzysztof Maniak. Na Działaniach w naturze zobaczymy rysunki z lat 2016–2020 oraz nowe fotografie i wideo. Pokaz innego artysty obecnego w kolekcji MOCAK-u, Lukáša Houdka, zatytułowany Hidźra – pomiędzy płciami opowiadać będzie o wspólnocie osób z Półwyspu Indyjskiego uznanych przy narodzinach za mężczyzn, ale odrzucających tę identyfikację. Ostatnia z nowych propozycji krakowskiego muzeum to Powrót do ceramiki — ekspozycja poświęcona poszukiwaniu nowych możliwości formalnych i znaczeń w obrębie tytułowego medium.

Marcin Zonenberg, dzięki uprzejmości galerii Art Industry Standard

W tym tygodniu w Krakowie czekają nas nie tylko otwarcia nowych wystaw, ale i jednej nowej galerii. Tuż po wernisażu swojej białostockiej ekspozycji Bartek Buczek zadebiutuje w roli galerzysty. Art Industry Standard przy ulicy Wrocławskiej 56 swoją działalność zainauguruje w sobotę (1.04) wystawą Marcina Zonenberga Nie-meblościanka, kuratorowaną przez Filipa Tila. Zonenberg, aktualnie student ostatniego roku na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, zaprezentuje opowieść o życiu studenckim w przytłaczająco ciasnej kawalerce i adaptowaniu zastanych mebli na codzienne potrzeby poprzez liczne modyfikacje.

W tym samym budynku nową przestrzeń zainauguruje też galeria Piana, która również w sobotę (1.04) zaprezentuje wystawę Julii Szczerbowskiej. W Goryczy artystka przygląda się ikonografii końca świata, zarówno w wizjach rodem z chrześcijańskiej apokalipsy, jak i opisach związanych z konkretnymi wydarzeniami, jak awaria czarnobylskiej elektrowni jądrowej. W obliczu katastrofy klimatycznej Szczerbowska poszukuje języka do opisu przyszłości, konstruując złożone metafory łączące elementy toksyczne i miejsca oczyszczenia.

Na Wrocławską 56 migruje również galeria Szaber, która w tym samym czasie (1.04) zaprezentuje wystawę Tomka Haładaja Żadna mnogość. Artysta pokaże na niej obrazy, wielkoformatowe kolaże, rzeźby z papieru i stali w duchu art brut.

W Krakowie trwa również nabór zgłoszeń do konkursu głównego Biennale Kultura Futura 2023, organizowanego przez Teatr im. Julisza Słowackiego. Pojedyncze osoby oraz zespoły mogą zgłaszać projekty związane z tematem miast przyszłości, wykorzystujące technologie wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości oraz sztuczną inteligencję. Nabór zgłoszeń potrwa jeszcze do końca maja.

Lublin

W piątek (31.03) w Bibliotece Azyl działającej w jednej z przestrzeni Galerii Labirynt odbędzie się performans Magdy Sobiesiak, znanej jako Opal Ćwikła, multidyscyplinarnej artystki, poetki, slamowej mistrzyni Lublina. UFOPxRNO będzie połączeniem dragu i slamu poetyckiego, w ramach którego chętne osoby będą mogły też przeczytać własne teksty lub, po uprzednim ich przesłaniu, oddać je do przeczytania artystce.

„Godzina Szumu” w Radiu Kapitał: Filip Kijowski, Waldemar Tatarczuk O Bibliotece Azyl w podkaście "Godzina Szumu" opowiadają Filip Kijowski i Waldemar Tatarczuk CZYTAJ!

Łódź

Otwarcie nowej galerii czeka nas w tę sobotę (1.04) nie tylko w Krakowie ale także w Łodzi, gdzie swoją działalność zainauguruje galeria AOKZ. Założone przez Grzegorza Jarosza i Macieja Domareckiego miejsce ma być przestrzenią otwartą na różnego rodzaju formaty artystyczne, a rozpiętość zainteresowań jej twórców zarysowywać będzie wystawa 50 dialogów ze sztuką z kolekcji AOKZ, na której zobaczymy prace z ich zborów, autorstwa m.in. Wilhelma Sasnala, Aleksandry Waliszewskiej, Karola Radziszewskiego, Anety Grzeszykowskiej czy Zbigniewa Libery.

Poznań

W piątek (31.03) w poznańskiej galerii SZOKART otworzy się wystawa Formy energii. Ziemski – Sosnowski – Nowacki. Prezentowane na niej prace Jana Ziemskiego, Kajetana Sosnowskiego i Andrzeja Nowackiego pochodzą z różnych lat i okresów twórczości każdego z artystów, a ekspozycja śledzić będzie zarówno indywidualne poszukiwania każdego z nich, jak i wspólne wątki w ich pracach, takie jak potrzeba redukcji i koncentracji środków wyrazu oraz idący za tym namysł nad fizycznością obrazu.

Radom

Prezentowana po raz pierwszy przed kilkoma laty w stołecznej Zachęcie wystawa Wszystko widzę jako sztukę w nowej odsłonie trafi w tę sobotę (1.04) do MCSW Elektrownia w Radomiu. Ekspozycja skierowana jest do dzieci i stara się zaprezentować różnorodność postaci, jakie przybierać może sztuka współczesna, skupiając się na aktywizacji najmłodszych odbiorców, uzupełniona więc będzie przez swego rodzaju artystyczny plac zabaw z zadaniami nawiązującymi do prezentowanych dzieł. Same prace zgromadzone na wystawie, autorstwa m.in. Stanisława Dróżdża, Katarzyny Przezwańskiej czy Julity Wójcik, dobrane zostały tak, aby działały na wyobraźnię i odwoływały się do przeżyć znanych każdemu dziecku, zachęcając przy tym do swobodnej interpretacji i formułowania własnych opinii, bez odgórnie narzuconych sposobów odbioru.

Słupsk i Ustka

Łukasz Patelczyk, „Kompozycja Abstrakcyjna 96”, 140 x 110 cm, olej na płótnie, 2022, dzięki uprzejmości Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej

We wszystkich oddziałach Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej, rozsianych na terenie Słupska i Ustki, oglądać będzie można od czwartku (30.03) wystawę Refiguracje, na której znajdą się prace Krzysztofa Nowickiego, Łukasza Patelczyka i Filipa Wierzbickiego-Nowaka. Prezentowane na niej prace posługują się cytatami i zapożyczeniami, wykorzystują estetykę kolażu i patchworku, a jej bohaterów łączy mimo odrębności indywidualnych poszukiwań zbliżona wrażliwość na estetyczne i semantyczne gry.

Warszawa

Dziś wieczorem (27.03) w Galerii Studio otworzy się indywidualna wystawa Zuzanny Hertzberg Bojowniczki. Archiwum afektywne. Kuratorowana przez Natalię Andrzejewską i Dorotę Jarecką ekspozycja opowiadać będzie o żydowskim aktywizmie XX wieku i budowaniu nowego, afektywnego archiwum, opartego na doświadczeniu kobiet. W pracach na tkaninach, obiektach i obrazach Hertzberg przygląda się metodom reagowania żydowskich kobiet na opresję i stawia pytania o to, w jaki sposób wiedzę o ich działaniach wykorzystać możemy dziś. Wystawie towarzyszyć będą cyklicznie performansy mówione, z których pierwszy odbędzie się w czasie wernisażu.

Odbudowa Warszawy i miastobójstwo „małego Paryża”. Spór o odbudowę 70 lat później Konteksty powojennej odbudowy Warszawy w tekście z publikacji "Spór o odbudowę Warszawy. Od gruzów do reprywatyzacji" omawia Tomasz Fudala CZYTAJ!

Powojenna odbudowa Warszawy to jedna z najciekawszych, najważniejszych, a przy tym najbardziej zmitologizowanych kart w historii miasta. Nowe spojrzenie na ten okres zaprezentuje otwierana w czwartek (30.03) w Muzeum Warszawy wystawa Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949, kuratorowana przez Adama Przywarę. W centralnym punkcie opowieści o pierwszych czterech latach odbudowy stolicy znajdą się gruzy — stanowiące element krajobrazu ruin, przeistaczające się w materiał budowlany, a wreszcie symbol. Pochodzącym z kolekcji muzeum fragmentom rzeźb, architektury, kafli piecowych czy ceramiki towarzyszyć będą m.in. dokumenty, mapy i infografiki oraz kroniki filmowe i nagrania historii mówionej, a także prace artystów i artystek, zarówno historyczne, autorstwa Zofii Chomętowskiej, Jana Bułhaka czy Wojciecha Fangora, jak i współczesnych twórczyń i twórców, m.in. Moniki Sosnowskiej, Tymka Borowskiego czy Diany Lelonek.

Jaśmina Wójcik, „Król Maciuś”, 2021, wideo, dzięki uprzejmości artystki

W Zachęcie od pewnego czasu prezentowane są już wystawy z programu nowego dyrektora, jednak w ten piątek (31.03) otworzy się jeszcze szykowana od dłuższego czasu przez Joannę Kordjak ekspozycja Drugiej wiosny nie będzie… Dzieci i sztuka w XX i XXI wieku. Przywoływanym na niej praktykom pionierów nowoczesnej pedagogiki, jak Janusz Korczak i Maria Montessori, oraz koncepcjom alternatywnej edukacji z początku i pierwszej połowy XX wieku towarzyszyć będą czerpiące z nich przykłady współczesne, a spajającą je wszystkie cechą jest wspieranie kreatywności dzieci poprzez interdyscyplinarność, naukę różnych umiejętności i doświadczanie rzeczywistości poprzez różne zmysły. Sięgając do źródeł historycznych, wystawa stawiać będzie także pytania o możliwe kierunki rozwoju edukacji dziś i o to, jaką rolę w budowaniu podmiotowości dziecka i przywracaniu poczucia wartości może pełnić sztuka.

Tego samego dnia (31.03) indywidualną wystawę w Galerii Foksal zaprezentuje Witek Orski. Teraz już nie wiem, co jest piękne to fotograficzna instalacja odwołująca się do ryciny Albrechta Dürera Melancholia I, jednego z najbardziej tajemniczych, a jednocześnie najczęściej interpretowanych dzieł w historii sztuki europejskiej. Orski dekonstruuje je, rozkłada na części pierwsze i interpretuje poszczególne, naładowane symboliką fragmenty za pomocą narzędzi fotograficznych.

Sen Polaków o własnej białości. Rozmowa z Witkiem Orskim Z Witkiem Orskim rozmawia Dorota Jagoda Michalska CZYTAJ!

Piątek będzie również gorącym dniem w stołecznych galeriach komercyjnych, które startują z nową inicjatywą — Warsaw Spring, które potrwa przez cały weekend (31.03–2.04). Nowe wydarzenie na galeryjnej mapie łączyć będzie elementy targów i weekendu galeryjnego. Uczestniczące w nim galerie zorganizują więc pokazy w swoich siedzibach, nie będą to jednak wystawy, a rodzaj przekrojowych pokazów programu każdej z nich, najciekawszych, w tym premierowych prac reprezentowanych osób artystycznych.

Katarzyna Wyszkowska, „Artistic Work”, 2022, technika mieszana, 58 cm x 72 cm x 42 cm, fot. Szymon Sokołowski – meta_strong_fiction

Tego samego dnia (31.03) nową wystawę zaprezentuje również galeria HOS. Temporarily Embarrassed Moonwalkers to wspólny pokaz Adama Nehringa, Katarzyny Wyszkowskiej i Adama Kozickiego. Całą trójkę łączą do pewnego stopnia doświadczenia biograficzne — wszyscy dorastali w latach 90., a dziś mieszkają w dużych miastach i zajmują się sztuką. Ich wystawa nie ma charakteru pokoleniowego manifestu, ale u jej źródeł tkwi podobne spojrzenie na potransformacyjną rzeczywistość i jej społeczne konsekwencje.

Kolejna edycja Festiwalu Sztuk Wizualnych. Relacje wystartuje w najbliższą sobotę (1.04). W jego ramach realizowane będą działania w sieci, spotkania, warsztaty, pokazy interaktywne i audio-wizualne, a także podcasty i dyskusje na żywo, trzon wydarzenia stanowić będzie jednak wystawa w Galerii XX1, kuratorowana przez Karola Szafrańca i Małgorzatę Miśkowiec. Koncentrować się ona będzie na sztuce interdyscyplinarnej i immersyjnej, podejmującej przede wszystkim refleksję nad technologią i jej przenikaniem się z naturą.

Dzień później (2.04) w Rotacyjnym Domu Kultury na Jazdowie otworzy się wystawa O rzut kamieniem – przejścia, podsumowująca projekt Czerwona Ziemia z 2021 roku, którego sedno stanowił zapis konfrontacji idei twórczych w realnej przestrzeni pejzażu wiejskiego, określonego przez artystki Joannę Dziewanowską-Stefańczyk i Martę Łabęcką jako źródła tożsamości artystycznej. Projekt rozwijany był w rodzinnych wsiach obu artystek, a wystawa w Rotacyjnym Domu Kultury kontynuować będzie ich artystyczny dialog, poruszający tematy takie jak rdzenność, tożsamość, kobiecość, praca, świętowanie i uświęcanie.

Wrocław

Od wystawy Tomasza Opani Zaraza ziemniaczana w Galerii Entropia minęły niemal dwa lata, a podsumowaniem ekspozycji i projektu ogrodowego na podwórku przy galerii zatytułowanego Historia sztuki w pomidorach będzie książka, której premiera wraz performansem kulinarnym Smak artysty odbędzie się w tym samym miejscu jutro (28.03). Artysta wystąpi w nim w roli pomocy kuchennej, szefem kuchni stanie się z kolei Szymon Lubiński z grupy LUXUS.

Radek Brousil, „Standing, Holding a Waterlily 1-3”, 2019, z cyklu „Standing, Holding a Waterlily”, fot. Radek Brousil dla NoD Gallery, Praga

Inauguracja nowej przestrzeni Krupa Gallery, zlokalizowanej przy ulicy Księcia Witolda 48/70, odbędzie się w ten czwartek (30.03). Pierwszą wystawą w nowym miejscu będzie kuratorowany przez Natalię Barczyńską wspólny pokaz Łukasza Stokłosy i Radka Brousila zatytułowany Mmmelting. Obaj artyści za pomocą różnych mediów i języków wizualnych odnoszą się do kluczowych problemów społecznych, kulturowych i środowiskowych, krytycznie przyglądając się takim zjawiskom jak stygmatyzacja osób LGBT, rasizm i niezrównoważony przemysł. Refleksja nad współczesnymi problemami przeplatać się będzie na wystawie z nostalgicznymi odniesieniami do kultury masowej lat 90., czasu dorastania obu artystów, a opowieść o wykluczeniach z akcentowaniem intymności, wrażliwości i wzajemnego wsparcia.

Indywidualną wystawę Łukasza Huculaka Noc astralna, kuratorowaną przez Bogusława Deptułę, zaprezentuje w sobotę (1.04) mia Art Gallery. W prezentowanych na niej najnowszych obrazach artysta powraca do eksplorowanych już wcześniej wątków planetarno-kosmicznych, astralnych i astronomicznych. Przedstawienia kosmosu autorstwa Huculaka odnoszą się zarówno do wiedzy naukowej, teorii fizycznych, a niekiedy też publicystyki, jak i tekstów kultury, przede wszystkim futurologicznych dzieł Stanisława Lema.

Dołącz do grona patronów „Szumu”.

Spodobał Ci się ten materiał? Dziś niezależna krytyka artystyczna potrzebuje Twojej pomocy. Pozwól robić ją nam dalej.

NEWSLETTER

Co piątek w Twojej skrzynce!


Stopka

Zobacz też